تولید با مصرف آب کمتر، تنها راه بقا در مواجهه با تغییر اقلیم

رضا بهراملو، در گفتگو با خبرنگار ما با اذعان به واقعیت‌های تلخ تغییر اقلیم، از جمله افزایش دما، کاهش و تأخیر در بارندگی‌ها، و گسترش آفات و بیماری‌ها، بر لزوم اصلاح فوری روش‌های کشاورزی تأکید کرد. 

وی تأکید کرد: در شرایطی که تولیدکنندگان شاهد به تعویق افتادن شروع فصل زراعی و تأثیرات منفی آن بر میزان تولید هستند، سازمان جهاد کشاورزی نمی‌تواند کاهش تولید را بپذیرد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان صریحاً اعلام کرد: ما باید برنامه‌ها و روش‌های خود را متناسب با این واقعیت‌ها اصلاح کنیم تا بتوانیم با آب محدود و شرایط بحران، آب کمتری مصرف کنیم، اما تولید بیشتری انجام دهیم.

وی با اشاره به برگزاری کاروان‌های ترویج الگوی کشت با همکاری سازمان تحقیقات و سایر نهادها، توصیه‌های کلیدی زیر را برای کشاورزان مطرح کرد: انتخاب محصولاتی که به کم‌آبی و شوری مقاوم باشند.

بهراملو با بیان اینکه ضمن همکاری با سازمان تحقیقات و سایر نهادهای مرتبط، برای تطبیق با شرایط جدید اقلیمی چهار توصیه کلیدی را به کشاورزان ابلاغ کرد: اولاً، باید با انتخاب محصولاتی که به کم‌آبی و شوری مقاوم هستند، به سمت کشت مقاوم حرکت کنند؛ ثانیاً، برای همگامی با آغاز دیرهنگام فصل زراعی، تاریخ کاشت محصولات را به تعویق اندازند؛ ثالثاً، استفاده بهینه از خاک و حفاظت جدی از اراضی درجه یک و دو را در اولویت قرار دهند؛ و نهایتاً، در شرایط بحران آب، باید توجه ویژه‌ای به تولید متمرکز در اراضی دیم داشته باشند.

وی از راه‌اندازی اورژانس کشاورزی در این استان خبر داد و گفت: همدان تنها استانی است که بحث اورژانس کشاورزی را اعلام کرده است. کشاورزان و تولیدکنندگان عزیز می‌توانند در صورت مواجهه با هرگونه ابهام یا مشکل فنی، از طریق شماره‌ای که به زودی اعلام می‌شود، تماس بگیرند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان افزود: به محض تماس، یک تیم تخصصی به محل مراجعه کرده و ارزیابی و توصیه‌های فنی لازم را ارائه می‌دهد تا بتوانیم با رفع موانع و پذیرش واقعیت‌های اقلیمی، امنیت غذایی پایداری را که پایه اصلی امنیت ملی ماست، تضمین کنیم.

نهمین کاروان ترویج الگوی کشت ملی در همدان کلید خورد

علی رستمی، در گفتگو با خبرنگار ما از برگزاری نهمین مرحله از سلسله برنامه‌های کاروان ترویج بهره‌وری با محوریت الگوی کشت ملی در سطح استان خبر داد.

 وی گفت: این طرح که با هدف ترویج و آموزش شیوه‌های نوین کشاورزی اجرا می‌شود، از دو سال گذشته و با سیاست‌گذاری مؤسسه آموزش و ترویج وزارتخانه آغاز شده و در تمام استان‌های کشور در حال پیگیری است.

معاون ترویج جهاد کشاورزی همدان اعلام کرد: کاروان ترویج الگوی کشت با رویکرد محوری تغییر اقلیم و با تمرکز بر محصولات زراعی انجام می‌شود، افزود: ما این برنامه مؤثر ترویجی را در ۱۰ شهرستان استان برنامه‌ریزی کرده‌ایم که هم‌زمان با سراسر کشور در حال اجرا است.

انتقال دانش و همکاری بین‌بخشی

مگرستمی تشریح کرد: در این کاروان‌های ترویجی، کشاورزان و بهره‌برداران در جریان آخرین یافته‌های تحقیقاتی محققان قرار می‌گیرند، و همچنین سیاست‌های روز وزارت جهاد کشاورزی توسط مسئولین امر بیان می‌شود.

وی در پایان به اهمیت همکاری نهادهای مختلف در موفقیت الگوی کشت اشاره کرد و گفت: سعی کردیم علاوه بر بدنه اجرایی سازمان جهاد کشاورزی، از مجموعه‌های همراه مانند تعاون روستایی (به عنوان میزبان برنامه)، اداره کل هواشناسی و صندوق بیمه محصولات کشاورزی نیز دعوت به عمل آید تا تمامی قسمت‌های دخیل در بحث الگوی کشت حضور داشته باشند و امیدوارم شاهد تأثیرگذاری این کاروان‌ها در بحث بهره‌وری باشیم.

افزایش راندمان مصرف آب در مزارع آبی  با اجرای الگوی کشت 

حمزه خانجانی، در گفتگو با خبرنگار ما در تشریح برنامه اجرایی الگوی کشت استان، اعلام کرد که این طرح با دو هدف راهبردی اساسی مزیت اقتصادی و مزیت فرهنگی دنبال می‌شود.

وی با تأکید بر محور اقتصادی این طرح، استراتژی سازمان را در مزارع استان به دو بخش مزارع آبی و دیم تقسیم کرد و  استراتژی اصلی در این بخش را افزایش راندمان مصرف آب عنوان کرد. 

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی همدان تصریح کرد: در حال حاضر راندمان مصرف آب در مزارع آبی ما حدود ۱/۴۹ کیلوگرم محصول به ازای هر متر مکعب آب است که باید به شکل جدی ارتقا یابد.

 وی هدف‌گذاری این سازمان را رسیدن به مرز ۲ کیلوگرم بر متر مکعب تا پایان برنامه هفتم پیشرفت ذکر کرد و افزود: برای تحقق این مهم، چاره‌ای جز حاکمیت دادن به علم و دانش بر بحران آب نداریم.

 خانجانی همچنین بر اهمیت «مزیت فرهنگی» الگوی کشت تأکید کرد و خاطرنشان کرد: سازمان جهاد کشاورزی به دنبال ایجاد یک تغییر ذهنیتی و پذیرش روش‌های نوین کشاورزی در میان بهره‌برداران است.

نفوذ دانش برای اقتدار غذایی همدان 

علی قدمی‌فیروزآبادی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی را به عنوان بازوی علمی و پژوهشی وزارت جهاد کشاورزی معرفی کرد و وظیفه این نهاد را در شرایط کنونی بسیار سنگین دانست.

وی با اشاره به چالش تغییر اقلیم در سراسر کشور و اعتقاد به اصل امنیت و اقتدار غذایی ملی، تأکید کرد: وظیفه مراکز تحقیقاتی تنها به تولید دانش محدود نمی‌شود

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان با بیان اینکه علاوه بر تولیدات و تحقیقات کاربردی که باید مشکل کشاورز را برطرف کند، باید بر روی نفوذ دانش در عرصه‌های کشاورزی تمرکز کنیم، تصریح کرد: مراکز تحقیقاتی به تبع سازمان تحقیقات، علاوه بر آموزش، کار ترویجی را نیز انجام می‌دهند.

وی برای تحقق این هدف، به برنامه‌های عملیاتی اشاره کرد و گفت: در راستای نفوذ دانش، برنامه‌های تکنیکال و برنامه یاوران علمی با حضور میدانی و مستقیم محققان معین در عرصه‌ها به اجرا درآمده است.

قدمی‌فیروزآبادی عنوان کرد: بیش از ۲۰۰ مورد از این برنامه‌های ترویجی طی سال اخیر توسط مراکز تحقیقاتی استان انجام شده است.

وی با تأکید بر اینکه هدف نهایی این اقدامات، افزایش کارایی و بهره‌وری در بخش کشاورزی است، ابراز امیدواری کرد که این نفوذ دانش منجر به افزایش بهره‌وری واقعی محصولات زراعی و در نهایت، اقتدار و امنیت غذایی کشور شود.

الگوی کشت، کلید نجات خاک و اقتصاد کشاورزی همدان

کارشناسان و دست‌اندرکاران بخش کشاورزی تأکید می‌کنند که اهمیت الگوی کشت فراتر از صرفه‌جویی در مصرف آب است و این برنامه را بهترین ابزار سازگاری با تغییرات اقلیمی می‌دانند. به گفته متخصصان، با رعایت این الگو، خاک کشاورزی استان همدان نیز از خطر فرسایش و شور شدن در امان خواهد ماند و همچنین تنوع محصولات در استان به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد.

این تنوع محصول، زیربنای پایداری اقتصادی را فراهم کرده و وابستگی تولیدکنندگان به یک محصول خاص را کاهش می‌دهد. در برابر پدیده گرمایش جهانی، الگوی کشت با ترغیب به انتخاب گیاهان مقاوم به خشکی و دمای بالا، بهترین سازوکار دفاعی است که می‌تواند از افت تولید و خسارت‌های جبران‌ناپذیر جلوگیری کند.

با این حال، کارشناسان موفقیت این تحول را در گرو همکاری فراگیر می‌دانند. از پژوهشگران و کارشناسان کشاورزی گرفته تا نهادهای دولتی و خود کشاورزان، همه باید باور کنند که الگوی کشت یک توصیه نیست، بلکه یک ضرورت حیاتی برای آینده کشاورزی همدان است. رعایت الگوی کشت به معنای حرکت از کشاورزی سنتی به سوی کشاورزی علمی و پایدار است؛ حرکتی که می‌تواند چهره روستاها را دگرگون ساخته، منابع طبیعی را حفظ کند و آینده‌ای روشن‌تر برای نسل‌های بعدی رقم بزند.

انتهای خبر/