به گزارش خبرنگار اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان»؛ همدان، شهری که روزگاری مهد تاریخ و فرهنگ بود، امروز در چنبره بحرانی جانکاه به نام «کمبود مسکن» گرفتار شده است. این کمبود، تنها یک آمار خشک نیست؛ زخمی عمیق است بر پیکر جامعه، که پیامدهای آن را می‌توان در جای‌جای شهر دید و شنید.

عرضه ناچیز زمین و واحدهای مسکونی در برابر تقاضای فزاینده، بهای خرید و اجاره را به مرزهای غیرقابل تصور رسانده. تهیه حتی یک آپارتمان کوچک برای بسیاری از همدانی‌ها به رؤیایی دست‌نیافتنی تبدیل شده است. با حذف بخش بزرگی از جامعه از دایره خرید مسکن، موج عظیمی به سمت بازار اجاره سرازیر شده. این افزایش تقاضا، اجاره‌بها را نیز به شکل نجومی بالا برده است. افزایش اجاره‌نشینی نه‌تنها یک انتخاب، که تنها گزینه پیش‌روی بسیاری از خانواده‌های کم‌درآمد و حتی متوسط شده است.

فشار کمرشکن اجاره‌بها، سهم عمده‌ای از درآمد ماهانه خانوارهای کم‌درآمد را بلعیده است. این وضعیت آنها را در چرخه معیوب فقر و محرومیت بیشتر گرفتار کرده، توان پس‌انداز برای آینده یا تأمین سایر نیازهای اساسی مانند تغذیه مناسب، بهداشت و آموزش را به شدت محدود ساخته است. واقعاً مردم سطح پایین فلج شده‌اند.

البته نمی‌توان انکار کرد که کم‌توجهی و شاید بی‌برنامگی مسئولان ادوار گذشته، سهم بسزایی در تشدید این بحران داشته است. عدم پیش‌بینی دقیق رشد جمعیت و نیاز مسکن، ناکامی در اجرای طرح‌های مسکن اجتماعی و مردمی با جدیت لازم، و شاید تساهل در مدیریت منابع زمین شهری، امروز همدان را با این کوه مشکلات روبه‌رو ساخته است.

این بحران، میراثی نیست که بتوان از زیر بار مسئولیت آن شانه خالی کرد. مسئولان فعلی استان و شهر همدان! چشم‌های امیدوار و ناامید مردم به شما دوخته شده است. زمان شعار و وعده‌های کلی گذشته است. جامعه انتظار اقدامات عاجل، عملی و مؤثر را دارد.

راهکارهای فوری و عملی برای گشودن گره کمبود مسکن در همدان:

برای حل این معضل راهکارهای متعددی وجود دارد از جمله: واگذاری زمین با قیمت‌های بسیار ترجیحی یا حتی رایگان به سازندگان متعهد به ساخت مسکن با قیمت تمام شده کنترل شده برای اقشار کم‌درآمد و متوسط. ارائه وام‌های کم‌بهره بلندمدت با ضمانت‌های آسان به سازندگان واقعی (نه سوداگران) که روی پروژه‌های مسکن ارزان‌قیمت تمرکز کنند. تشویق استفاده از روش‌های صنعتی سازی ساختمان (پیش‌ساخته، مدولار) برای کاهش زمان و هزینه ساخت.

 برای حل این مسئله به یک مدیریت هوشمندانه نیاز داریم، که یکی از آنها اجرای جدید مالیات بر خانه‌های خالی است. این امر می‌تواند در سایه وضع و وصول مؤثر مالیات تصاعدی بر املاک خالی به منظور تشویق مالکان به فروش یا اجاره دادن آنها و افزایش عرضه، اتفاق بیافتد.

  راهکار بعدی احیای بافت‌ها فرسوده است. تسریع در نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده مرکزی شهر با ارائه مشوق‌های قوی به مالکان و جذب سرمایه‌گذار، که هم به تولید مسکن جدید منجر می‌شود هم به نوسازی شهری کمک می‌کند.

راهکار بعدی حمایت مستقیم از مستأجران آسیب‌پذیر است که این امر با اجرای طرح‌های یارانه اجاره امکان‌پذیر است. طراحی و اجرای سیستم‌های دقیق یارانه اجاره برای خانوارهای کم‌درآمد واقعی (نه کلی‌گویی) تا بخشی از بار سنگین اجاره‌بها را کاهش دهد.

 راهکار دیگر تقویت و گسترش صندوق‌های قرض‌الحسنه مسکن است، راهکار بعدی نیز که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است شفافیت و نظارت بر بازار بوده؛ برخورد قاطع با سوداگری و احتکار نیز از این امر مستثنی نبوده، نظارت و برخورد قانونی جدی با فعالیت‌های سوداگرانه و احتکار زمین و مسکن که عرضه را مصنوعی محدود می‌کند.

طاهره ساعتی