بیست‌ونهم آذرماه، سالروز تجلیل از شهید والامقام «محمدجواد تندگویان»، تنها وزیر شهید دولت جمهوری اسلامی ایران است که اسارت طولانی و شهادت مظلومانه‌اش، او را به نمادی پایدار از وفاداری، استقامت و مدیریت انقلابی تبدیل کرده است.

امروز، بیست‌ونهم آذرماه، در تقویم رسمی کشور به عنوان روز «تجلیل از شهید تندگویان» ثبت شده است. روزی برای مرور زندگی پرثمر و حماسه مقاومت مردی که نامش برای همیشه با صنعت نفت ایران و ایستادگی در برابر متجاوز گره خورده است: شهید محمدجواد تندگویان.

شهید تندگویان در بحبوحه نخستین ماه‌های جنگ تحمیلی،مسئولیت خطیر وزارت نفت را بر عهده گرفت. در شرایطی که مناطق نفت‌خیز جنوب یکی از اهداف اصلی حملات دشمن بعثی بود، او با حضور مستقیم در مناطق عملیاتی و تأسیسات حیاتی، مدیریتی جهادی و بی‌وقفه را برای حفظ ثروت ملی و تداوم تولید انرژی کشور به نمایش گذاشت. اما این حضور میدانی و مسئولیت‌پذیری، سرنوشت دیگری را برایش رقم زد. در بیستم مهرماه ۱۳۵۹، تنها چند ماه پس از شروع جنگ، هنگام بازدید از مناطق نفتی اهواز، با هجوم نیروهای بعثی عراق، به همراه تعدادی از همرزمانش به اسارت درآمد.

اسارت شهید تندگویان،آغاز فصل جدیدی از مبارزه بود؛ مبارزه‌ای در میدانی کاملاً متفاوت. رژیم بعث، با آگاهی از جایگاه بالای او به عنوان یک وزیر، تلاش کرد تا از وجودش به عنوان ابزاری برای تبلیغات و فشار بر ایران استفاده کند.

آنها با ترکیبی از شکنجه‌های طاقت‌فرسای جسمی و روحی و وعده‌های فریبنده، سعی در وادار کردن او به همکاری و اعترافات ساختگی داشتند. اما آنچه در برابر این همه فشار ایستادگی کرد، ایمان راسخ، عشق به میهن و پایبندی به آرمان‌های انقلاب اسلامی بود. گزارش‌های به جا مانده از آزادگان سرافراز، حکایت از مقاومتی شگفت‌انگیز و روحیه‌ای شکست‌ناپذیر در او دارد. شهید تندگویان در سخت‌ترین شرایط، نه تنها تسلیم نشد، بلکه با رفتار و منش خود به مرکزی برای تقویت روحیه دیگر اسرا تبدیل شد. او در دوران اسارت، همچنان «وزیر نفت» باقی ماند؛ وزیری که حوزه مسئولیتش، حفظ کرامت انسانی و ایستادگی ایدئولوژیک در برابر شکنجه‌گران شده بود.

پس از پایان جنگ و پذیرش قطعنامه ۵۹۸ از سوی ایران،روند تبادل اسرا آغاز شد. جامعه ایران در انتظار بازگشت این اسیر سرافراز بود، اما خبری از او نبود. سرانجام در اسفندماه ۱۳۶۸، همزمان با بازگشت آخرین گروه آزادگان، پیکر مطهر شهید تندگویان نیز به میهن بازگردانده شد.

بررسی‌ها نشان داد که وی در همان سال‌های اولیه اسارت و پس از تحمل شدیدترین شکنجه‌ها، به درجه رفیع شهادت نائل آمده است.

 شهادت او در سکوت و غربت زندان‌های بعث، بر شکوه و عظمت این پیروزی اخلاقی افزود. او می‌توانست با امضای چند سند ساختگی یا ادای چند جمله در مقابل دوربین‌های تبلیغاتی دشمن، به آزادی ظاهری برسد، اما ترجیح داد تا پای جان بر سر پیمان خود با خدا و ملت بایستد.

شهید تندگویان امروز تنها یک نام در تاریخ نیست؛او به یک الگوی کامل تبدیل شده است. از او به عنوان نماد «مدیریت جهادی» یاد می‌شود؛ مدیریتی که مبتنی بر حضور در میدان، ساده‌زیستی، مسئولیت‌پذیری و عشق به خدمت است.

مقاومت شهید تندگویان درس‌های عمیقی در باب حفظ عزت در برابر زور، وفاداری به امانت مردم و پایداری بر اصول اعتقادی تا آخرین نفس به جا گذاشته است. نام او بر بزرگ‌ترین پروژه‌های صنعت نفت، دانشگاه‌ها و اماکن مختلف می‌درخشد تا همواره یادآور این میراث گران‌بها باشد.

بیست‌ونهم آذر، فقط یک مناسبت تقویمی نیست، این روز، فرصتی است برای تکریم مکتبی که شهیدانی چون تندگویان بنیان نهادند: مکتبی که در آن، مسئولیت، امانت است، کار، عبادت است و مقاومت، تنها راه حفظ دستاوردهای ملی و دینی است. 

یاد و خاطره این شهید بزرگوار و وزیر فداکار، همواره برای ملت ایران، به ویژه مدیران و متولیان عرصه‌های مختلف، چراغ راهی روشن و الگویی جاودان خواهد بود.

راضیه حاجیلویی خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان»