صدای ترک معماری ایرانی زیر آوار نقشه های مهندسی شده غرب سالیان بسیار است که به گوش می رسد و نشان از گم شدگی هویت بناهای این سرزمین در تهاجم معماری غربی دارد و کارشناسان تنها راه رهایی از این وادادگی را تلفیق بافت سنتی و اصول تکنولوژی می دانند.
به گزارش خبرنگار عصر همدان؛ از سال ۸۸ همزمان با سالروز تولد بهاء‌الدین محمدبن‌حسین عاملی معروف به شیخ بهایی، به همت پیگیری های انجمن مفاخر معماری ایران و به پاس قدردانی از این دانشمند بزرگ ایرانی، روز سوم اردیبهشت ماه به عنوان “روز معمار” در تقویم جمهوری اسلامی ایران نقش بست.
شیخ بهایی را یکی از بزرگترین نظریه‌پرداز شیعیان در دو قرن دهم و یازدهم هجری می شناسند، او در علومی همچون منطق، فلسفه، معماری و ریاضیات سرآمد بزرگان عصر خود بود، تا جایی که نزدیک به ۹۵ جلد کتاب از این دانشمند ایرانی در عناوین عرفان، فقه، نجوم و مهندسی بر جای مانده و معماری حرم امام رضا (ع)، مهندسی تقسیم آب زاینده رود و نقشه شهر نجف آباد نیز یادگاری از بناهای ساخته شده توسط این دانشمند عصر صفوی است.
در مجموع ایرانیان در هنر معماری خود با ذوق، سلیقه، ابتکار و فناوری های بی نظیری در هر دوره ای مورد تحسین جهانیان قرار گرفته اند و بعدها با تلفیق هنر ایرانی و اسلامی شاهکارهای معماری اصیلی بر جای ماند که بر گفته از تمدن کهن و با فرهنگ آنان بوده و هست.
معماری در شهرسازی هم رونق بسیار داشت، هنر معماری ایرانیان، هنری منحصر به فرد با بهره گیری از نمادهای اساطیری، افسانه ها و تاریخ یک تمدن بزرگ است.
اما حال و روز معماری شهرها و روستاها این روزها خوب نیست و آن نظارتی که باید در ساخت و ساز بناها برای حرکت در امتداد معماری کهن ایرانی ـ اسلامی باشد، نیست و بناهای ناهمگون که سنخیتی با فرهنگی اصیل وطنمان ندارد، ساخته شده است.
گم شدگی هویت بناهای ایرانی در تهاجم معماری غربی
در این باره احسان هدایت زاده یکی از معماران جوان کشورمان در گفتگو با خبرنگار عصر همدان؛ گفت: معماری ها و در کنار آن فرهنگ های امروز ملت ما دستخوش دنیای غرب شده و بهتر است بگوییم بناهای ما این روزها گرفتار گم گشتگی زیرساختی شده است.
وی با اشاره به هجمه تفکرو فرهنگ غربی بر عرصه های متعدد حتی هنر معماری، اظهار کرد: این روزها شاهد هستیم نو معماری ایرانمان بیشتر از همیشه متأثر از فرهنگ ساخت و ساز دنیای غرب شده است.
این معمار جوان تویسرکانی افزود: متاسفانه در دانشگاه های ما نیز آموزش سبک های غیر ایرانی ـ اسلامی در ساخت بناها، بیش از همیشه بر علایق و سلایق معماری کشورمان تأثیر گذاشته است.
هدایت زاده تصریح کرد: در سبک معماری های ایرانی اسلامی بیشتر بر فلسفه شکل گیری بنا، اصل محرمیت، سلسله مراتب و از این دست عناصر شکل دهنده فضا، تاکید می شد که با نگاهی به ورودی ها و دسترسی های بنای سنتی متوجه می شویم که با رعایت همین عناصر طراحی شده اند.
وی عنوان کرد: اما امروزه با تغییر نوع و سبک زندگی ها معماری های اصیل و منحصر به فرد گذشته کمتر به چشم می خورد.
این معمار جوان تویسرکانی ادامه داد: نکته دیگری هم حائز اهمیت است که تغییر متراژ های بنا و روی آوردن به آپارتمان نشینی به خودی خود زمینه ساز تغییرات معماری شده است.
بناهای جدید نیازمند ساخت پنجره ای روبه معماری اصیل ایرانی ـ اسلامی
هدایت زاده گفت: این که مدرنیته، پست مدرن و نئوکلاسیک با نوع معماری ایرانی ـ اسلامی فاصله دارد دلیلش عدم توجه به فرهنگ غنی اسلام و حذف مذهب اسلام در این نوع معماری هاست، چرا که در مدرنیته و امثال آن ایجاد فضاهای خصوصی و عمومی بسیار کمرنگ شده و حتی وجود ندارد.
وی تصریح کرد: در بناهای سنتی و با سبک ایرانی ـ اسلامی بیشتر به ساخت و نوع قرارگیری و زاویه تابش توجه می شد، اما امروز این مؤلفه ها کمرنگ شده و در برابر معماری ضعیف غرب رنگ باخته است.
تلفیق بافت سنتی و اصول تکنولوژی حافظ هنر معماری ایران زمین
این معمار جوان تویسرکانی ابراز امیدواری کرد: آنانی که دلشان برای هنر معماری سرزمینمان می سوزد، به میدان عمل بیایند و نگذارند که بناهای جدید، با فرهنگ بی محتوا و پوشالی غرب ساخته شود.
هدایت زاده عنوان کرد: هم دروس و هم تدریس در دانشگاه باید به سمت شناساندن هویت معماری ایرانی حرکت کند و از سویی دیگر باید یک نظارت قوی متولیان امر بر ساخت بناهای جدید به محوریت بافت سنتی و با در نظر گرفتن اصول تکنولوژی روز دنیا باشد.
به گزارش عصر همدان؛ گرچه معماری اصیل ایرانی ـ اسلامی زیر آوار نقشه های غرب ترک خورده است، اما همچنان می توان به کارشناسان هنرمند در عرصه معماری کشورمان برای رهایی از ساخت بناهایی به سبک غرب امید داشت، و بیش از همیشه این روزها دروس دانشگاهی در این حوزه نیازمند تغییر و تحولات با محوریت هنر خلاقانه معماران ایرانی است.
انتهای پیام/ز