تاریخ شناسان از کشت زعفران در تویسرکان از قرن ها پیش یاد می کنند و اما این روزها احیای صادرات طلای سرخ مردمان این دیار با طعم، بو و عطری جادویی به کشورهایی همچون سوئیس، سوئد، اسپانیا، دانمارک، مجارستان و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس می تواند روزنه امیدی برای جهش تولید و تحولی در اقتصاد شهرستان و حتی استان باشد.
به گزارش عصر همدان به نقل از خبرنگار رودآور؛ این روزها در هر نقطه از کشورمان نام تویسرکان که به گوش می رسد، ذهن ها به سمت گردو، این طلای سبز شهرستان و منبت گلریزش می رود.
گردوی آن با توجه به کیفیت و مرغوبیت بالایش جهانی شده و سبک منبت گلریزش که منحصر به هنر دست مردمان این دیار بوده و هست، هم در مسیر جهانی شدن است.
جدای از این موارد، از قرن ها پیش تا کنون یعنی از عهد باستان تا به امروز این آب و خاک پرورش دهنده زعفران هم بوده تا جایی که در کتاب “زعفران از دیرباز تا امروز” از این شهرستان خوش آب و هوا به عنوان یکی از مهمترین تولیدکنندگان طلای سرخ در جهان یاد شده است.
رودآور، منطقه ای زعفران خیز در عهد باستان
در بخشی از این کتاب آمده که؛ “مناطق زعفران خیز عهدباستان و بعد از اسلام تا قرن هفتم، سپاهان، بروجرد، رودآور (تویسرکان)، نهاوند، کرمانشاه، ری و قم بوده است.رویشگاه طبیعی و اولیه زعفران دامنههای نواحی کرمانشاه، همدان، تویسرکان، بروجرد و نهاوند بوده است.”
همچنین در بخش دیگری از این کتاب عنوان شده که؛ “رودراور، روداور، روداورد یا روذراور، به لحاظ جلوه های طبیعی، از زیباترین و مطبوعترین نواحی امپراتوری ساسانی بشمار میرفت و صادرات زعفران آن مشهور بود، نویسندگان و شاعران ایرانی و عرب در قرن اول تا قرن چهارم هجری در نگارشها و سرودههای عربی خود، روداور را چونان بهشت برشمرده و از زعفران بسیار مرغوب آن ستایش کرده اند مثل ابن فقیه همدانی و اصطخری که گوید: در آنجا زعفران بیشتر از تمامت شهرهای مرتفع برداشت می شود و از زعفران آنجا در تمامیت عراق و نواحی آن حمل افتد از بسیاری و نیکویی آن.
ابن حوقل نیز از فراوانی و مرغوبیت زعفزان روداور تمجید کرده است. جیهانی نوشته است: رودآور جایی است با نعمت فراوان و فراخی تمام و بدانجا زعفران باشد که در جمله ولایت جبال عشرآن نتواند بود.”
خاقانی شروانی شاعر قرن ششم می گوید:
کار همدان چه دسـت بالاست که اروند قــــرارگاه عنقاســــت/شهری بینــی بهشـت مــرزش دهقان فلک به کشــت و ورزش
آبش به لطــافت انگبیـــن وار بادش ز نشاط زعفــــران بـــــار/گر برزگرش در منــه کـــارد خاکش همــه زعفران بـــــرآرد
ز آن ست که مـــــرز روداور نعمت کده ای است شادی آور
حمدالله مستوفی میگوید: رودآور قصبه ای است که از قصبات سرکان و توی . . . هوایش معتدل است و آبش از کوه الوند جاری است. . . و در آنجا زعفران بسیار باشد و بدین سبب آن زمین را زعفرانی خوانند.”
گرچه در قرون گذشته کم کم کشت زعفران و صادرات آن در این شهرستان رو به افول گذاشت، اما مردمان این سرزمین در طول این قرن ها همچون یک فرهنگ نسل به نسل انتقال دادند و زعفران را در حیات و باغچه خانه خود کشت می کردند و چند سالی است که به همت جوانان شهرستان صادرات طلای سرخ تویسرکانی ها مجدد احیاء شده است.
برداشت ۸۰ کیلوگرم زعفران در تویسرکان
در این باره مسعود اکبری، مدیر جهاد کشاورزی تویسرکان از برداشت طلای سرخ در ۲۰ هکتار از زمین های کشاورزی در این شهرستان خبر داد و گفت: این روزها برداشت نهایی زعفران کم کم رو به پایان است و پیش بینی می شود که شاهد برداشت ۸۰ کیلوگرم از این محصول باشیم.
وی با بیان اینکه زعفران در برابر تنش های آبی مقاوم است، اظهار کرد: این گل، محصولی کم آب بر است و با یک بار کاشت پیاز، می‌توان حداقل تا پنچ سال محصول برداشت کرد.
کشت طلای سرخ در تویسرکان؛ جهشی برای تولید و تحولی برای اقتصاد شهرستان
مدیر جهاد کشاورزی تویسرکان افزود: در سال جهش تولید می توان برنامه ریزی های بسیار کرد تا در آینده ای نزدیک در کنار تولید طلای سبز ایران به تولید بیشتر طلای سرخ هم اهتمام ویژه ای داشت، چرا که از نظر اقتصادی می تواند تحولی در این شهرستان ایجاد کند.
احیای صادرات زعفران تویسرکان پس از قرن ها
اکبری همچنین عنوان کرد: سال گذشته یکی از جوانان زعفران کار تویسرکانی به عنوان کشاورز نمونه برتر کشور شناخته و در سال جاری نیز مجدد او برای رقابت با دیگران کشاورزان برتر معرفی شده است.
وی تصریح کرد: این زعفران کار نمونه توانسته از هر هکتار زمین بیش از هشت و نیم کیلوگرم محصول برداشت کند و به همت او پس چند سالی می شود که طلای سرخ شهرستان به کشورهای متعدد اروپایی صادر می شود.
راز برداشت زعفرانی با عطر و بوی جادویی در تویسرکان فاش شد
خبرنگار رودآور به سراغ این جوان موفق تویسرکانی در عرصه کشت زعفران رفت تا رمز و راز و به قولی دیگر فوت و فن تولید زعفران مرغوب را از او جویا شود.
مازیار قاسمی همان جوانی است که حالا دیگر زعفران کاران کشور او را خوب می شناسند.
زمانی که با او به گفتگو نشستیم چنان با عشق از کشت زعفران یاد می کند که گویا جزیی از وجودش شده.
معتقد است کشت زعفران از آنجا که با گل و لطافت آن سر و کار دارد با کشت های دیگر متفاوت بوده و باید با لطافت به این فعالیت پرداخت.
قاسمی عنوان کرده که چهار هکتار زمین زیر کشت زعفران دارد و نام آن را کشتزار مازیار نهاده است، از آب و هوای مطلوب و خاک مناسب تویسرکان برای کشت این محصول و سفرهای بسیار خود در یک دهه اخیر به شهرها و روستاهای زعفران خیز کشور هم حرف ها به میان آورد.
او در آن سفرها همزمان هم از نظر علمی سواد خود را در کشت زعفران بالا برد و هم از نظر کسب تجربه از دیگران و آزمون و خطای خود به مرحله ای رسیده که توانسته عنوان زعفران کار نمونه کشوری را به خود اختصاص دهد.
تلفیق تجربه عملی و علم روز دنیا، ضامن تولید زعفرانی با کیفیت بالا
قاسمی دانشی را هم که آموخته، می گوید زکاتش نشر آن است و این روزها پاسخگوی سوالات دیگر کشاورزان تویسرکانی هم می شود.
برداشت زعفران از هر هکتار زمینش به ۹ کیلوگرم هم رسیده و در تمامی مراحل تولید چه نگهداری زمین، چه آبیاری و چه برداشت و چه مرحله پایانی آن که خشک کردن زعفران های چیده شده، از علم روز دنیا در تلفیق با تجربه بهره گرفته است.
گل های زعفران تولیدی در زمین این کشاورز نمونه زودتر از برگ هایش می روید از این رو زمان برداشت به حداقل رسیده و راحتر از بوته جدا می شود.
اشتغال زایی فصلی برای بانوان سرپرست خانواده با کشت زعفران
او حتی برای زنان بدسرپرست و یا سرپرست خانواده هم به صورت فصلی و مقطعی اشتغالزایی ایجاده کرده است. در زمان برداشت یک گروه آموزش دیده کارشان را شروع می کنند و پس از برداشت در همان روز این محصول، پنج کیلو پنج کیلو به دست بانوان می رسد تا زعفران را از گل ها جدا کنند و بدین ترتیب بدون آن که این سرپرستان خانواده بخواهند خانه و کاشانه خود را ترک کنند برای فرزندانشان کسب روزی می کنند، چرا که قاسمی عصر به عصر دستمزدشان را پرداخت می کند.
طلای سبز و سرخ تویسرکانی ها در بازارهای جهانی
می گوید پس از آن که فوت و فن زعفران کاری را آموخته و مرغوبترین نوع زعفران از نظر شکل ظاهری، طعم و بو را تولید کرده، به دنبال برندسازی برای صادرات محصول خود می رود و این گونه نمونه زعفران های خود را به کشورهای مختلف دنیا عرضه می کند و این جهانیان هستند که زعفرانش را می پسندند.
نخستین برند زعفران غرب کشور در دستان تویسرکانی ها
و با رایزنی ها و پیگیری های شبانه روزی پنج سالی می شود عنوان نخستین برند ثبت شده زعفران در غرب ایران را به خود اختصاص داده است.
او در این به مدت به کشورهایی همچون فرانسه، سوئیس، سوئد، دانمارک، مجارستان، اسپانیا و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس طلای سرخ تولیدی خود را صادر کرده است.
دسترنجی از کشتزارهای زاگرس، خاستگاه زعفران ایران؛ تویسرکان
معتقد است زعفران را همه می توانند پرورش دهند، اما آنچه که مهم است لذت مراحل تولید است و عنوان می کند و تأکید دارد نه کیلو کیلو بلکه گرم به گرم این محصول باید با عشق، علاقه، صبوری و تخصص بسیار زیاد تولید شود تا بتواند خواهان خود را جذب کند و جهانی پسند شود و این گونه ارزش افزوده محصول خود را با بسته بندی ارتقاء بخشیده و زعفران خود را با عنوان ” دسترنجی از کشتزارهای زاگرس، خاستگاه زعفران ایران تویسرکان” به دنیا معرفی کرده است.
به گزارش رودآور؛ با توجه به ظرفیت خاک، آب و هوا و منطقه تویسرکان می توان امید داشت که طلای سرخ این شهرستان در کنار طلای سبز آن روزنه امیدی برای اقتصاد شهرستان در آینده ای نزدیک باشد به شرط آن که مسئولان هم برای حمایت از تولید همگام با تولیدکنندگان حرکت کرده و موانع موجود بر سر راه آنان را برادرند و همه جانبه از کارآفرینان حمایت کنند.
انتهای پیام/ز