به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان» ماه گذشته بود که برای جامعه هنری همدان با استعفای رئیس حوزه هنری سوالات و ابهامات زیادی به‌وجود آمد و هنرمندان با رفتن وی از این جایگاه متأثر شدند.
با توجه به اینکه سئوالات زیادی پیرامون علت استعفای رئیس سابق حوزه هنری استان همدان مطرح شده بود، شبهاتی نیز نسبت به دوران مدیریتی وی در فضای مجازی مطرح شد به همین دلیل گفتگویی تفصیلی با محمد مهدی سماوات داشتیم که در ادامه می‌خوانید.
عصر همدان: خلاصه‌ای از اقدامات حوزه هنری در دوره مدیریتی شما بیان کنید.
سماوات: طبق برنامه‌ریزی‌ها از ابتدای آغاز فعالیت در حوزه هنری انقلاب اسلامی استان همدان تصمیم بر آن بود تا در سه سال واحد‌های حوزه هنری فعال شوند، به صورتی که همه این واحدها توانایی تولید داشته باشند و با هنرمندان ارتباط بگیرند.
در سال اول به تقویت دفتر آفرینش‌های ادبی پرداخته شد و همزمان واحد تجسمی که در آن خانه عکاسان و گرافیک بود فعال شد و در سال دوم نیز واحد‌های تصویری و باشگاه تصویری فعال شد. توجه به ادبیات پایداری نیز دیگر اولویت حوزه هنری بود که در دومین سال مدیریتی در برنامه‌ها قرار دادیم و ادامه آن را امسال با افتتاح مرکز روایت شاهد بودیم.
در سال سوم همزمان با تقویت ادبیات پایداری، به زنده کردن بخش نمایشی و تئاتر ورود کردیم و دو نمایش تولید شد که یکی از آن‌ها « خ، الف، کاف» نام دارد و اکران شده و دیگری «دُرناهای کاغذی» نام دارد و اقتباسی از کتاب مهاجر سرزمین آفتاب است که در راستای حرکت زنده‌سازی واحد نمایشی و تئاتر انجام شد.
عصر همدان: مهم‌ترین هدف شما در دوره مدیریتی چه بود و تا چه میزان به هدفی که خواستید رسیدید؟
سماوات: براساس آسیب‌شناسی در همدان شاهد آن بودیم که فضای هنر انقلاب اسلامی در همدان وجود ندارد در نتیجه این موضوع مهم‌ترین هدف من شد و اولویت اول را در شکل‌گیری تولیدات هنری و تربیت هنرمندان قرار دادیم.
در ابتدا بر ایجاد جریان هنری که بتواند در استان ایجاد فضای هنری کند تمرکز کردیم و شکر خدا بعداز اینکه دوره من تمام شد با توجه به بازخوردهایی که گرفتم و نشانه‌هایی که در دوره کاری دیدم به نظرم بالای ۸۰ درصد به آن هدف دست یافتیم.
بارزترین نشانه شکل‌گیری این جریان هنری که به نظرم می‌شود در فضای شهر دید مراسمی بود که هنرمندان برای بنده گرفتند، آن جمع هنری که خودجوش اقدام به برگزاری مراسم کردند جمع خانواده حوزه هنری هستند که من تشکیل همین جمع و خانواده را مهم‌ترین هدف خود می‌دانم.
عصر همدان: همکاری سایر ارگان‌ها با حوزه هنری در دوره مدیریتی شما چگونه بود؟
سماوات: حوزه هنری در ابتدا باید برادری، توانایی و ظرفیت خود را به اثبات می‌رساند تا دیگران بتوانند با او همکاری کنند، برای این موضوع برنامه‌ریزی کردیم و در این فرآیند تقریباً دو دستگاه بودند که با فهم روشنی پای کار بودند و باعث شدند بتوانیم در رسیدن به برخی از اهداف موفق باشیم.
یکی از آن‌ها شهرداری و شورای شهر و دیگری دانشگاه علوم پزشکی بود، شهرداری با در اختیار قراردادن بسترها و توانایی‌هایی که داشت حتی حمایت‌های مالی از هنر انقلاب اسلامی کرد، مثلا با توجه به ظرفیت بی‌نظیر هنری که در حوزه هنری به وجود آمده بود در بخش تبلیغات شهری در شکوفایی هنر نسل گرافیست مؤثر بود و از آن‌ها حمایت کرد.
از سوی دیگر نیز صفحه‌ای در روزنامه را هر دوهفته یکبار در اختیار حوزه هنری قرار داد تا مطالب، نویسندگان، عکاسان و شعرا در آن منتشر و استعدادهای آن‌ها به بروز برسد.
در جاهایی دیگر نیز هنرمندان نیاز به حمایت مالی داشتند و شهرداری با خرید کپی آثار هنرمندان و استفاده آن‌ها در شهر به هنرمندان کمک می‌کرد؛ در برگزاری برخی از مراسمات مشترک مثل کیش میج نیز از جهت پشتیبانی مالی و پشتیبانی اداری پای کار آمدند.
دانشگاه علوم پزشکی نیز با توجه به داشتن امکاناتی از قبیل سالن برای برگزاری برنامه‌ها در کنار حوزه هنری بود.
عصر همدان: پیرامون همکاری با شهرداری شبهاتی وارد شده است و برخی گفتند شهرداری همه امکانات خود را در اختیار حوزه هنری قرار داده است، توضیح شما چیست؟
سماوات: در این خصوص باید دقیق‌تر مسئله شکافته شود، من سوالی دارم، آیا شهرداری در قبال استعداد شهروندان و فضاسازی شهری مسولیت دارد یا خیر؟ به نظر می‌رسد وظیفه دارد و با توجه به فهم روشن شورای شهر و شهرداری نسبت به این موضوعات در نتیجه تقبل کردند تا همکاری با حوزه داشته باشند اما این همکاری به این‌گونه نبوده است که امکانات را در اختیار ما قرار دهند بلکه کارهایی بوده که خود شهرداری وظیفه انجام آن را داشته اما پذیرفتند حوزه هنری به عنوان پیمانکار بهتر می‌تواند همان کار را انجام دهند.
مثلاً برگزاری برخی مراسم‌ها مثل طنز کیش میج به جهت توانایی ادبی و نمایشی حوزه هنری یا صفحه هنری روزنامه از اقداماتی هستند که حوزه هنری بهتر توانسته آن‌ها را عملیاتی کند و هیچ بودجه مالی نیز از این اقدامات به دست حوزه هنری نیامد ولی صرفاً به شهروندان همدان امتیاز داده شد تا استعدادهای هنری شهر خود را بشناسند و این کاری است که خیلی زودتر باید انجام می‌شد تا هنرمندان احساس نکنند به آن‌ها توجه نمی‌شود و از همدان نروند.
خیلی از نهاد‌ها هستند که با شهرداری به این شکل تعامل ندارند و هزینه خود را بر دوش شهرداری می‌اندازند در حالی که حوزه هنری با تفاهمی که با شهرداری داشت بخشی از وظایف را برعهده گرفت تا انجام دهد؛ اگر هرکسی چنین شبهه‌ای دارد بگوید تا توضیح بدهیم که حوزه هنری هیچ وقت از شهرداری سوء استفاده نکرده است.
عصر همدان: در خصوص دانشنامه همدان توضیحی بدهید.
سماوات:با بررسی مجللاتی که از دانشنامه چاپ شده با اینکه بسیار مطالب مفید، محققانه و سخت‌کوشانه بودند اما مسائلی نبود که حوزه هنری بخواهد به آن بپردازد، مثلاً باید شهرداری و میراث فرهنگی به آن می‌پرداخت و پرداخت حوزه هنری باعث می‌شد که از وظایف خود عقب بماند به همین دلیل با جمعی از نویسندگان دانشنامه جلساتی داشتیم و توجیه شدند که حوزه هنری به تعهدات خود پایبند است اما تعهدات جدیدی نخواهد داشت.
حتی اجازه دادیم نویسندگان اگر بستر بهتر برای انتشار آثار دارند آثار را ببرند اما ما در حد تعهد حوزه کارها را انجام دادیم و در سه سال مجلاتی که از دانشنامه چاپ شده شاهد این موضوع است، البته ممکن است موضوعاتی باشد که حوزه باید موضوعات جدیدی اضافه می‌کرد که باز هم تأکید می‌کنم در توان و مأموریت حوزه هنری نبود و ستاد حوزه هنری نیز با این موضوع مخالف بود.
عصر همدان: حواشی پیرامون ساختمان جدید حوزه هنری مطرح شده بود، توضیح تکمیلی بدید که موضوع چیست؟
سماوات: موضوع ساختمان حوزه هنری مسئله پیچیده‌ای است، از روز ابتدا حوزه هنری را نیازمند به فضایی برای کارهای اداری و کارهای هنری مثل گالری و پلاتو و سالن نمایش دیدیم به همین دلیل به صورت جدی پیگیر مسئله بودم تا جایی که با همکاری نماینده شهر توانستیم بودجه‌ای را در ستاد حوزه هنری برای تکمیل ساختمان قرار دهیم.
مشکل آن‌جا بود که ساختمان مشکلاتی مثل حکم تخریب دوطبقه مازاد از دیوان عدالت داشت و اجازه تکمیل به ساختمان داده نمی‌شد و سال‌ها نیمه‌کاره باقی‌مانده بود و به همین دلیل بودجه‌ای به آن تخصیص پیدا نمی‌کرد.
از سوی دیگر بودجه‌ای که گرفته بودیم در ستاد بود و در استان هم اتفاقی برای ساختمان رخ نمی‌داد ساختمان را طی نامه‌ای در اختیار ستاد حوزه هنری قرار دادیم تا با اختیار خود در موقعیت مناسبی که مصادف شد با ثبت جهانی هگمتانه دو طبقه مازاد را تخریب کردند و عملیات بعدی را انجام دادند.
در دوره من تنها اقدامی که برای این ساختمان حوزه هنری رخ داد دریافت بودجه و پیگیری بود و از نظر عمرانی کاری نکردیم چون بودجه در اختیار ستاد بود و ساختمان را هم تحویل همان‌ها دادیم و در قبال آن مسئولیتی متوجه حوزه هنری استان نیست.
عصر همدان: برخی‌ها دلیل استعفای شما را سیاسی عنوان کردند و آن را به تغییر نمایندگان مجلس در استان ارتباط دادند، تأیید می‌کنید؟
سماوات: استعفای من به هیچ شکلی رنگ سیاسی ندارد، مشکلات اداری بود که احساس کردم با وجود آن‌ها نمی‌شود آن طور که مدنظر دارم کار کنم و خیلی محتمل است کسی با توان بالاتری با همین مشکلات بتواند به خوبی کار کند.
جمع‌بندی من این بود که نمی‌توانم با این مشکلات کار کنم، درباره این که می‌گویند مسئولین استان و نمایندگان مردم در مجلس، نقش داشتند هم باید بگویم نقش مستقیمی نداشتند اما می‌توانستند نقش غیرمستقیمی داشته باشند و مسائلی را حل کنند تا منجر به این اتفاق نشود ولی غالباً این کار را نکردند و من به این جا رسیدم که نمی‌توانم در این جایگاه به کار ادامه دهم.
عصر همدان: صحبتی با مسئولان دارید؟
سماوات: دوست دارم خطاب به مسئولان بگویم استانی بسیار توانمند در زمینه هنر هستیم، استعدادهای بسیاری در هنر داریم اما به جهت اینکه در استان به آن‌ها توجه و بستر آماده نمی‌شود، هنرمندان ما از استان همدان رفتند.
می‌خواهم که همه مسئولان به این موضوع توجه کنند، به مسائل هنری به عنوان یک موضوع درجه یک دقت کنند تا بخش عمده از ظرفیتی که می‌تواند حتی تبدیل به طرفیت اقتصادی شود در استان بماند.
عصر همدان: سخن پایانی شما.
سماوات: اگر واقعاً کسی می‌خواهد در زمینه عملکرد حوزه هنری در سه سال مطالبی را متوجه شود می‌تواند به صفحات و سایت حوزه هنری مراجعه کند و گزارشات و حجم کارها را ببیند و یا حضوری آماده هستم هرکجا که اغراض سیاسی نباشد و محیط مناسبی باشد بنشینیم توضیح دهم.
هرکاری در حوزه انجام دادیم با توجه به نقشه راه و آسیب‌شناسی بود اگر به سمت راوی ماه رفتیم دلیل این بود که باید برای هنر بستر انتشار مردمی درست می‌کردیم تا هنرمند بداند با عموم مردم در ارتباط است و مردم ببینند هنر برای آن‌ها چه آورده‌ای دارد و حوزه هنری در این زمینه موفق بودیم و به نتیجه رسیدم.
هرکاری در حوزه هنری انجام دادیم مثل داستان گپ، کیش میج، مدرسه رویش، باشگاه تصویری، خانه گرافیک، رونمایی‌ها و تولیدات همه این‌ها با یک برنامه‌ریزی و هدف و در نقشه کلی انجام می‌شد و نتایج به صورت چکیده این برنامه‌ها ایجاد فضای هنر در همدان بود تا یک جریان نو متعهد به انقلاب اسلامی است شکل بگیرد.
برای اثبات اینکه توانستیم در استان فضای جدیدی ایجاد کنیم نمونه‌‌هایی داریم، مثلا روزی که خانه گرافیک وارد عرصه تبلیغات شهری شد هیچ گروهی نبود بتواند این کار را کند و معدود افرادی که کپی کارهای دیگر را می‌آورند فعالیت داشتند و موضوع برای آن‌ها فقط اقتصاد خودشان بود اما بعد از یک‌سال فعالیت خانه گرافیک چندین گروه با خانه گرافیک وارد رقابت شد و تولیدات آوردند و ما همین رقابت را می‌خواستیم و پویایی که در سطح شهر ایجاد شد.
گاهی حرف‌هایی زده می‌شود که دقت بیشتری برای قضاوت نیاز دارد، مثلا در حوزه هنری فامیل سالاری بوده، این موضوع هیچ نمونه‌ای ندارد و اگر کسی موردی داشت بگوید تا توضیح دهیم.
برخی عنوان کردند در حوزه رفیق‌بازی وجود داشته، می‌خواهیم بگوییم نه به تعبیری که آن‌ها می‌گویند رفیق‌بازی نبوده، اما به تعبیر صحیحی که ما می‌گوییم رفیق‌بازی بود و هر هنرمندی که به حوزه می‌آمد و مقصد درستی داشت وی مسئله او هنر بود نه سوءاستفاده از حوزه هنری، حوزه با او دوست می‌شد و تعامل دوستانه داشتیم.
انتهای خبر/ سع