خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان»، در یک گفتگوی تفصیلی با احمد شانیان، مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان همدان، به بررسی عمیق تحولات شگرف و استراتژی‌های نوین این سازمان در راستای شکوفایی اقتصادی و صنعتی نگین غرب ایران پرداخت. شانیان ضمن تشریح دستاوردهای برجسته اخیر، به ویژه رشد خیره‌کننده ۱۴۰ درصدی سرمایه‌گذاری در بخش صنعت، برنامه‌های آتی و چالش‌های پیش رو را با خبرنگار «عصر همدان» به اشتراک گذاشت.

عصر همدان: جناب آقای شانیان، ضمن سپاس از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید، مایلیم در ابتدای گفتگو به فضای کلی کسب و کار، تولید و تجارت در استان همدان بپردازیم. جنابعالی چه تغییراتی را در این فضا طی سال‌های اخیر مشاهده کرده‌اید؟

شانیان: خوشبختانه فضای کسب و کار، تولید و تجارت در استان همدان وارد فاز جدیدی شده است. ما شاهد تغییر رویکرد و گفتمان غالب در این حوزه هستیم. دیگر صرفاً به دنبال ایجاد واحدهای جدید یا یک جهش کمی در عرصه صنعت نیستیم، بلکه هدف والاتری را دنبال می‌کنیم. تلاش ما معطوف به ایجاد واحدهایی با ارزش افزوده بیشتر و تولید محصولات استراتژیک برای کشور عزیزمان است. این تغییر نگرش، زیربنای تحولات مثبتی بوده که در ماه‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم.

عصر همدان: اشاره‌ای داشتید به تحولات مثبت، یکی از آمارهای قابل توجهی که اخیراً منتشر شده، رشد ۱۴۰ درصدی سرمایه‌گذاری در صنعت استان است. لطفاً در این خصوص بیشتر توضیح بفرمایید و بفرمایید این سرمایه‌گذاری در چه بخش‌هایی صورت گرفته است؟

شانیان: بله، این آمار نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های استان همدان است. در ماه‌های اخیر، خوشبختانه شاهد استقبال چشمگیر سرمایه‌گذاران برای حضور در بخش صنعت استان بوده‌ایم و این امر منجر به رشد بیش از ۱۴۰ درصدی سرمایه‌گذاری شده است. این سرمایه‌گذاری‌ها طیف وسیعی از صنایع را در بر می‌گیرد؛ از صنایع معدنی که استان ما از دیرباز در آن خوش درخشیده، تا صنایع داخلی با تنوع تولیداتشان، صنایع غذایی که با توجه به ظرفیت‌های کشاورزی استان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و همچنین سایر بخش‌های صنعتی که هر کدام به نوعی در توسعه استان نقش ایفا می‌کنند. نکته حائز اهمیت این است که بخشی از این سرمایه‌گذاری‌ها به مرحله بهره‌برداری رسیده و ثمره آن را در رشد بیش از ۲۰ درصدی صدور پروانه‌های صنعتی شاهد هستیم. در حال حاضر، بیش از یک هزار و ۲۰۰ واحد صنعتی در استان فعال هستند و بیش از ۳۰۰ واحد صنعتی دیگر نیز با پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد در حال تکمیل مراحل ساخت و آماده‌سازی برای بهره‌برداری هستند که این امر، نویدبخش رونق بیشتر صنعت استان در آینده نزدیک است.

عصر همدان: یکی از چالش‌های همیشگی در حوزه صنعت، وجود واحدهای تولیدی راکد بوده است. جنابعالی چه برنامه‌هایی برای احیای این واحدها در دستور کار دارید و چه نتایجی تاکنون حاصل شده است؟

شانیان: احیای واحدهای صنعتی و معدنی راکد یکی از اولویت‌های اصلی ما در اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان همدان است. این واحدها سرمایه‌های ملی هستند که متأسفانه به دلایل مختلف از چرخه تولید خارج شده‌اند. ما با یک رویکرد فعالانه و مبتنی بر پایش دقیق تک تک این واحدها، تلاش کرده‌ایم موانع تولید آن‌ها را شناسایی و برای رفع این موانع راهکارهای عملیاتی ارائه دهیم. در همین راستا، جلسات متعددی با حضور دستگاه‌های اجرایی ذیربط و مالکان این واحدها در سطح استان برگزار شده است. خوشبختانه، این تلاش‌ها به ثمر نشسته و در چند ماه اخیر، شاهد بازگشت بیش از ۱۵۰ واحد صنعتی و معدنی به چرخه تولید بوده‌ایم. این دستاورد آنقدر حائز اهمیت بود که سرپرست محترم وقت دولت سیزدهم نیز استان همدان را به عنوان رتبه نخست در احیای واحدهای راکد در سطح کشور اعلام کردند که این مایه مباهات و انگیزه بیشتر ماست. البته کار ما در این زمینه به پایان نرسیده و احیای سایر واحدهای دارای قابلیت بازگشت به چرخه تولید نیز با جدیت در دستور کار قرار دارد. تحقق این امر مستلزم همت و همراهی مالکان و مدیران این واحدها نیز هست. هدف‌گذاری ما برای سال جاری، بازگرداندن حداقل ۳۵ واحد صنعتی و معدنی دیگر به چرخه تولید است و امیدواریم با تلاش مضاعف بتوانیم از این هدف نیز فراتر رویم.

عصر همدان: یکی از موضوعات مهم در حوزه معادن، جلوگیری از خام‌فروشی است. استان همدان در این زمینه چه اقداماتی انجام داده است؟

شانیان: قطعاً جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی یکی از دغدغه‌های جدی ما در استان است. با توجه به اینکه در حوزه محصولات کشاورزی، سازمان جهاد کشاورزی متولی اصلی سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات است، تمرکز اصلی ما در این زمینه بر حوزه معادن و صنایع معدنی بوده است. خوشبختانه، معادن خوب و دارای ظرفیت مناسب در استان شناسایی و تعیین تکلیف شده‌اند و تلاش ما بر این بوده که با ایجاد صنایع تبدیلی در جوار این معادن، از خام‌فروشی جلوگیری کنیم و ارزش افزوده بیشتری را در استان ایجاد نماییم. به عنوان مثال، می‌توان به راه‌اندازی پروژه‌های مهمی در حوزه فرآوری سنگ آهن و تولید کنسانتره در استان اشاره کرد که پیش از این، سنگ آهن به صورت خام از استان خارج می‌شد. همچنین، راه‌اندازی واحد شمش منیزیم نیز در مراحل نهایی قرار دارد و به زودی به بهره‌برداری خواهد رسید. علاوه بر این‌ها، استفاده از ظرفیت‌های معادن سنگ آهن مال و سایر مناطقی که در استان دارای پتانسیل معدنی هستند اما قبلاً به صورت خام مورد بهره‌برداری قرار می‌گرفتند، در دستور کار قرار گرفته و تلاش می‌شود تا با ایجاد صنایع تبدیلی مرتبط، این مواد اولیه در داخل استان فرآوری شده و به محصولات با ارزش افزوده بالاتر تبدیل شوند. تعداد قابل توجهی از طرح‌های ایجاد صنایع تبدیلی در حوزه معادن نیز در حال حاضر در دست بررسی و اقدام است.

عصر همدان: بحث کمبود آب و مسائل زیست‌محیطی همواره از چالش‌های پیش روی صنعت بوده است. اداره کل صمت استان چه تدابیری برای مدیریت منابع آب و کاهش آلایندگی صنایع اتخاذ کرده است؟

شانیان: این دو موضوع از دغدغه‌های اساسی ما در توسعه صنعتی پایدار استان هستند. در خصوص مدیریت منابع آب، با همکاری تنگاتنگ با شرکت آب منطقه‌ای استان، تلاش کرده‌ایم تا راهکارهای نوینی را برای تأمین آب مورد نیاز صنایع پیاده‌سازی کنیم. یکی از این راهکارها، استفاده از پساب‌های صنعتی تصفیه شده به عنوان یک منبع جایگزین آب است. ما واحدهای صنعتی را تشویق و حمایت می‌کنیم تا با سرمایه‌گذاری در سیستم‌های تصفیه پیشرفته، از پساب‌های خود در چرخه‌های تولید استفاده مجدد نمایند. همچنین، تأکید جدی بر این داریم که حتی‌الامکان از سفره‌های آب زیرزمینی و منابع آب کشاورزی برای مصارف صنعتی استفاده نشود و اولویت با منابع غیرشرب و بازیافتی باشد. در حوزه آلایندگی صنایع نیز، سازمان حفاظت محیط زیست استان نظارت دقیق و مستمری بر واحدهای صنعتی دارد. ما نیز در اداره کل صمت، بر رعایت استانداردهای زیست‌محیطی تأکید داریم و واحدهایی که این استانداردها را رعایت نکنند و فعالیت آن‌ها منجر به آلودگی محیط زیست و آسیب به سلامت مردم شود، با آن‌ها برخورد قانونی صورت خواهد گرفت و حتی ممکن است مجوز بهره‌برداری آن‌ها تعلیق یا لغو شود. خوشبختانه، تعامل خوبی بین اداره کل صمت و سازمان محیط زیست استان وجود دارد و با ارائه راهکارها و مشاوره‌های لازم، تلاش می‌کنیم تا ضمن حفظ محیط زیست، زمینه را برای توسعه صنعتی پایدار در استان فراهم آوریم.

عصر همدان: رویکرد اداره کل صمت استان در حوزه اشتغال‌زایی چگونه بوده و آیا برنامه‌ای برای جذب فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و توسعه صنایع دانش‌بنیان وجود دارد؟

شانیان: در گذشته، هدف اصلی ما در حوزه صنعت، ایجاد فرصت‌های شغلی به طور عام در صنایع مختلف بود. اما با توجه به ظرفیت بالای استان همدان در تربیت نیروهای متخصص و وجود تعداد قابل توجهی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در رشته‌های مختلف، رویکرد ما در این زمینه تغییر کرده است. اکنون، تلاش می‌کنیم تا از این ظرفیت ارزشمند به نحو احسن استفاده کنیم و زمینه‌های اشتغال با ارزش افزوده بالاتر را فراهم آوریم. در همین راستا، توسعه صنایع دانش‌بنیان و جذب شرکت‌های فناور در اولویت برنامه‌های ما قرار دارد. خوشبختانه، فاز اول شهرک صنعتی فناوری و شهرک‌های های‌تک استان به بهره‌برداری رسیده و اقدامات لازم برای توسعه فازهای بعدی نیز در دست انجام است. هدف‌گذاری ما این است که با جذب شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع های‌تک، نه تنها فرصت‌های شغلی ایجاد کنیم، بلکه اشتغال کیفی و مبتنی بر دانش و تخصص فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را در استان توسعه دهیم. این امر هم به ارتقای سطح فناوری استان کمک خواهد کرد و هم زمینه را برای ماندگاری نخبگان و جلوگیری از مهاجرت آن‌ها فراهم می‌آورد.

عصر همدان: شفاف‌سازی در واگذاری معادن همواره مورد تأکید بوده است. اداره کل صمت استان در این زمینه چه اقداماتی انجام داده است؟

شانیان: قطعاً بحث شفاف‌سازی در واگذاری محدوده‌های معدنی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و ما نیز در این زمینه اقدامات جدی را در دستور کار قرار داده‌ایم. خوشبختانه، با تلاش‌های صورت گرفته، امکان انتصاب کلیه محدوده‌های معدنی در سامانه کاداستر فراهم شده است. این اقدام گام مهمی در جهت شفاف‌سازی، ساماندهی و استفاده بهینه از ظرفیت‌های معدنی استان به شمار می‌رود. با ثبت تمامی محدوده‌های معدنی در این سامانه، امکان رصد دقیق وضعیت آن‌ها و جلوگیری از هرگونه ابهام و سوءاستفاده فراهم شده است. همچنین، پس از تعیین تکلیف تداخلات موجود بین سازمان زمین‌شناسی و اداره کل منابع طبیعی در خصوص برخی از محدوده‌های معدنی، اکنون می‌توانیم با اطمینان بیشتری نسبت به واگذاری این محدوده‌ها به متقاضیان واجد شرایط اقدام کنیم. هدف نهایی ما این است که معادن استان به عنوان تأمین‌کننده مطمئن مواد اولیه برای بسیاری از صنایع داخلی عمل کنند و زنجیره‌های ارزش در این حوزه به طور کامل در استان شکل بگیرد.

عصر همدان: جنابعالی اشاره‌ای به برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت داشتید. لطفاً در این خصوص بیشتر توضیح بفرمایید.

شانیان: رویکرد ما در اداره کل صمت استان، یک رویکرد متوازن است که هم به اقدامات فوری و کوتاه‌مدت توجه دارد و هم برنامه‌های بلندمدت را مدنظر قرار می‌دهد. در حوزه کوتاه‌مدت، اولویت اصلی ما راه‌اندازی فوری واحدهای صنعتی و معدنی راکد و جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی است که پیش‌تر نیز به آن اشاره کردم. در حوزه بلندمدت، هدف ما ایجاد یک تحول اساسی در ساختار صنعتی استان است. این امر مستلزم جذب سرمایه‌گذاری‌های پایدار، توسعه صنایع دانش‌بنیان و های‌تک، ارتقای سطح فناوری صنایع موجود و تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر است. ما در تلاش هستیم تا با ایجاد یک اکوسیستم صنعتی پویا و نوآور، زمینه را برای رشد و شکوفایی بلندمدت بخش صنعت استان فراهم آوریم. این امر نیازمند همکاری و هم‌افزایی تمامی دستگاه‌های اجرایی، بخش خصوصی و فعالان اقتصادی استان است و ما امیدواریم با همراهی همه ذینفعان، بتوانیم به این اهداف دست یابیم.

عصر همدان: اخیراً بحث اکتشاف معادن جدید لیتیوم در استان مطرح شده است. در این زمینه چه اقداماتی صورت گرفته و چه چشم‌اندازی برای آینده متصور هستید؟

شانیان: خوشبختانه، در سال‌های اخیر هرگونه انتشار آگهی اکتشاف در استان منجر به کشف ذخایر جدید و در نهایت صدور پروانه بهره‌برداری شده است که این نشان‌دهنده پتانسیل بالای معدنی استان است. اما ما به این میزان اکتشافات اکتفا نکرده‌ایم و برای نخستین بار است که مطالعات جامع و هدفمندی در سطح استان برای شناسایی و اکتشاف ذخایر جدید و استراتژیک در حال انجام است. هدف از این مطالعات، افزایش شناخت ما از ظرفیت‌های معدنی استان و کاهش وابستگی به سایر مناطق در تأمین مواد اولیه مورد نیاز صنایع است. اگرچه ممکن است این معادن از لحاظ کمیت در مقایسه با برخی دیگر از استان‌ها چندان قابل توجه نباشند، اما از نظر استراتژیک و تأمین مواد اولیه خاص برای صنایع پیشرفته و دانش‌بنیان، از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند. ما امیدواریم با تکمیل این مطالعات و انجام اکتشافات موفق، بتوانیم گام‌های مؤثری در جهت توسعه پایدار بخش معدن و صنایع وابسته در استان برداریم.

عصر همدان: در خصوص ناترازی انرژی در کشور و تأثیر آن بر صنایع استان بفرمایید و اداره کل صمت چه تدابیری برای مدیریت این مسئله اتخاذ کرده است؟

شانیان: همانطور که مستحضر هستید، بحث ناترازی انرژی، به ویژه در فصول گرم سال، به یک چالش ملی تبدیل شده و استان همدان نیز از این قاعده مستثنی نیست. با این حال، با تدبیر و همکاری مقامات ارشد استان و همراهی صنایع، ما یک برنامه جامع مدیریت انرژی در حوزه صنایع استان تدوین کرده‌ایم. در این برنامه، تلاش شده است تا با اتخاذ رویکردهای مختلف، هم مصرف انرژی در واحدهای صنعتی بهینه شود و هم کمترین آسیب به روند تولید وارد آید. ما با برگزاری جلسات متعدد با مدیران واحدهای صنعتی و ارائه مشاوره‌های تخصصی، آن‌ها را به استفاده از فناوری‌های کم‌مصرف و روش‌های نوین مدیریت انرژی تشویق کرده‌ایم. خوشبختانه، با تعامل و همفکری که بین اداره کل صمت و واحدهای صنعتی وجود دارد، در ماه‌های اخیر شاهد کمترین مشکل در بحث میزان تولید استان در مقایسه با سایر مناطق کشور بوده‌ایم. با تجربه‌ای که از مدیریت مصرف انرژی در سال‌های گذشته کسب کرده‌ایم، امیدواریم در شروع فصل گرما نیز بتوانیم با اجرای دقیق برنامه‌های مدیریت مصرف و همکاری واحدهای صنعتی، هم نسبت به رعایت سهمیه مصرف انرژی استان در سطح کشور اقدام کنیم و هم از بروز هرگونه مشکل جدی در روند تولید صنایع استان جلوگیری نماییم.

عصر همدان: جناب آقای شانیان، از صبر و حوصله‌ای که در این گفتگوی تفصیلی به خرج دادید و اطلاعات ارزشمندی که در اختیار ما قرار دادید، صمیمانه سپاسگزاریم. برای شما و همکارانتان در اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان همدان آرزوی موفقیت روزافزون داریم.

شانیان: بنده نیز از شما و مجموعه وزین عصر همدان برای این فرصت و توجهی که به مسائل صنعت و معدن استان دارید، تشکر می‌کنم. امیدوارم با تلاش و همدلی همه فعالان اقتصادی و مسئولان استان، شاهد شکوفایی هرچه بیشتر صنعت و اقتصاد همدان باشیم.

انتهای خبر/