با توجه به مصوبه اخیر وزارت کشور مبنی بر الحاق ۳ روستای جدید به شهر همدان، برخی از کارشناسان و برخی از اعضای شورای شهر معتقدند این الحاق مانع از ثبت جهانی قنات روستای قاسم‌آباد می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری عصر همدان؛ در روزگاران دور ساکنان سرزمین های خشک و بی آب ایران زمین دست به اختراع عجیبی زدند آن ها فهمیدند با حفر دالان هایی در دل خاک می توانند به آب های پنهان زیر زمین دست یابند و در جایی که به آن نیازمندند به روی سطح زمین بیاوردند، این هنر هدایت آب را در ایران قنات نامیدند.
مقنی های با تجربه به عمق تاریکی رفتند تا آب را که روشنایی بود از دل سیاه چاه بیرون بیاورند و زمانی که آب جوشید و بالا آمد دل سیاه قنات روزنه امید شد و تمدن های جدیدی با همین آب شکل گرفت.
قنات های ایران در حقیقت دستاورد شاهکارمهندسی آب در جهان شد
کشورمان ایران دارای ۴۰ هزار قنات است که ۳۵ هزار از این قنات‌ها فعال و ۱۱ مورد آن ثبت جهانی شده است
فناوری ساخت قنات که در هزاره اول پیش از میلاد در مناطق خشک و کوهستانی ایران گسترش یافت در سایر نقاط جهان نیز رایج شد و در حال حاضر در بسیاری از کشورها از جمله چین، مراکش و آمریکا می‌توان شاهد این ابداع مهم ایرانیان بود.
به اذعان کارشناسان سازه‌های تاریخی _ آبی، قنات قاسم‌آباد همدان از منظر فرهنگی و کالبدی دارای قابلیت ثبت در فهرست آثار جهانی یونسکو است؛ از این رو به همت دهیار قاسم آباد تلاش برای ثبت جهانی این قنات آغاز شده است، اما حالا که کار ثبت جهانی این قنات در حال پیگیری است، یک مصوبه می‌تواند این رویا را برای همیشه بر باد دهد و آن هم مصوبه الحاق ۳ روستای جدید به شهر همدان از جمله روستای قاسم آباد است.
قنات قاسم‌آباد، قناتی منحصر به فرد
یک فعال حوزه میراث فرهنگی با اشاره به این که قنات قاسم آباد ۱۷ متر زیرِ زمین است و مادر چاه این قنات حدود ۲۰ متر عمق دارد، اظهار داشت: این قنات در روستای قاسم آباد در شمال غرب همدان واقع شده است و ۴۰۰ هکتار اراضی کشاورزی و مراتع از آب این قنات سیرآب می‌شوند
پاکیزه با اشاره به اینکه تمام نظام باستانی این قنات در مورد فرهنگ تقسیم آب به قوت خود باقی است، گفت: طول قنات قاسم آباد حدود ۴ کیلومتر است و شاخه‌های متعددی دارد که هر شاخه یک کیلومتر طول دارد.
وی با اشاره به این که از ۴ شاخه قنات فقط یک شاخه آن تاکنون لایه روبی شده است، عنوان کرد: پروژه لایروبی از سال ۹۲ آغاز شده و تمام عرض و طول این شاخه که پر از گل و لای بوده لایروبی شده است.
چگونگی شکل‌گیری طرح ثبت جهانی قنات
این کارشناس حوزه میراث فرهنگی در رابطه با چگونگی شکل‌گیری ایده ثبت ملی و جهانی این قنات تصریح کرد: کارهای مطالعاتی از سال ۹۵ شروع و از سال ۹۷ مطالعات ثبت ملی آن انجام شد و اسفند ۹۷ این قنات در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
پاکیزه تاکید کرد: این قنات کاندید ثبت جهانی است تا به عنوان دوازدهمین قنات جهانی ایران در یونسکو به ثبت برسد.
وی با بیان این که کتاب قنات قاسم آباد چاپ شده و بخاطر شیوع کرونا رونمایی از آن به تعویق افتاده است، گفت: در این کتاب اشاره ای شده به بحث امامزاده و قنات که امکان دارد امامزاده قاسم مثل مزار پیر شالیار در سنندج در واقع یک مکان باستانی بوده باشد و قنات‌هایی که در کنار مکان مقدس بودند کارکرد فرهنگی و زیارتی خود را حفظ کردند.
این فعال حوزه میراث فرهنگی در رابطه با قدمت این قنات اظهار داشت: در طی سال‌های اخیر قطعه سنگ‌هایی برخوردیم که به اذعان سنگ شناسان به دوره ایلخانی و تیموری بر می‌گردد اما به لحاظ زبان شناسی واژه های فنی که اهالی ترک زبان قاسم آباد در قبال این قنات به کار می‌برند ریشه در زبان فارسی پهلوی دارد.
پاکیزه عنوان کرد: قنات قاسم آباد در واقع چند طبقه است و وجه تمایز آن نسبت به سایر قنات‌های جهان در دو حوزه است؛ یکی بحث طول و عرض گالری که بین ۱ و نیم تا ۵ متر متغیر است و دوم لایه‌های لابیرنتی است؛ به این معنا که در قنات‌های دیگر معمولا فقط یک مسیر مستقیم را طی می‌کنیم اما در این قنات مسیرهای تو در تو، که برای گردشگر جذاب است.
وی تصریح کرد: فضاهای لابرینتی متعدد به این منظور ایجاد شده است که در صورت ریزش کانال قنات، فضاهایی در کنار آن باشد که قنات به طور کلی مسدود نشود.
طرح موزه قنات نیاز به بودجه دارد
این فعال حوزه میراث فرهنگی با اشاره به این که قرار است برای نخستین‌بار موزه آب و قنات را داخل خود قنات ایجاد کنیم، خاطرنشان کرد: مجوز تاسیس این موزه را گرفتیم اما برای عملیاتی شدن نیاز به بودجه مناسب داریم که کار را برای ما سخت کرده است.
وی با انتقاد از الحاق روستای قاسم‌آباد به شهر همدان گفت: در پی آن بودیم که قنات را ثبت جهانی کنیم اما قرار شد روستای قاسم‌آباد طی مصوبه‌ای به شهر الحاق شود.
الحاق روستا به شهر مانع ثبت جهانی قنات
این فعال حوزه میراث فرهنگی با بیان این که اهالی قاسم آباد نمی‌خواهند روستا به شهر الحاق شود، تاکید کرد: اگر این اتفاق بیافتد ثبت جهانی صورت نخواهد گرفت.
پاکیزه خاطرنشان کرد: تاکنون با کمک‌های مردمی وضعیت این قنات به سامان رسیده و بودجه دولتی به قنات تعلق نگرفته است، اما کمک‌های مردمی هم تا قبل از مصوبه الحاق انجام می‌شد و حالا آن حمایت هم از بین رفته است.
وی تاکید کرد: برای ایجاد قنات موزه هم قرار بود از میراث فرهنگی وامی اختصاص یابد که با مصوبه الحاق روستا اعطای این وام نیز کنسل شده و ارزش ریالی آن هم با این وضع تورم از بین رفته است.
پاکیزه تصریح کرد: منافع ثبت جهانی قنات برای شهر همدان و کشور است و مسئولان امر باید توجه بیشتری به این بحث داشته باشند.
وی با اشاره به این که توسعه یک فرایند کیفی است و باید برای مردم ملموس باشد، گفت: منطقه‌ای مانند خضر که در گذشته به همدان الحاق شد هنوز از دریافت خدمات مناسب محروم هستند.
مخالفت صریح رئیس شورای شهر همدان با الحاق ۳ روستا
رئیس شورای اسلامی شهر همدان نیز با ابراز مخالفت خود با الحاق ۳ روستا به شهر همدان از جمله روستای قاسم آباد به خبرنگار عصر همدان گفت: تاکنون از قنات قاسم آباد بازدید نکرده‌ایم اما به جهانی شدن آن کمک می‌کنیم.
کامران گردان افزود: طرح الحاق روستاها در دست بررسی است که امیدواریم از دستور کار برداشته شود.
الحاق قاسم آباد به همدان مانع ثبت جهانی نمی‌شود
یک عضو دیگر از شورای اسلامی شهر همدان نیز در رابطه با الحاق ۳ روستا به شهر همدان با اشاره به این که این طرح معایب و مزایای خاص خود را دارد، گفت: از طرفی این الحاق قانونی است ولی مصوبه شورا را ندارد و تصمیمی است که وزارت کشور گرفته، اما تاکنون بصورت رسمی اعلام نکرده‌اند و یک سری مکاتبات انجام شده و منتظر نظر نهایی هستیم.
علی فتحی افزود: طرح الحاق روستای قاسم آباد به همدان تاثیری بر روند ثبت جهانی قنات قاسم آباد ندارد، چرا که قنات مراحل ثبت ملی و جهانی را طی می کند.
الحاق ۳ روستا به شهر مشکلات عدیده‌ای به همراه دارد
نرگس نورالله زاده دیگر عضو شورای اسلامی شهر همدان هم در این رابطه به خبرنگار عصر همدان گفت: مخالف صد در صدی طرح الحاق هستم؛ چرا که مشکلات زیادی را به ارمغان می‌آورد و باعث از بین رفتن سبک زندگی و فرهنگی روستائیان می‌شود.
وی افزود: در حالیکه تمام کشورها به دنبال مهاجرت معکوس هستند تا مهاجران از شهرها به روستاهای خود بازگردند و اقتصاد رشد یابد در این طرح دقیقا خلاف آن عمل می‌شود.
نورالله‌زاده اظهار داشت: اگر قنات قاسم آباد ثبت ملی شود اراضی اطراف آن نیز جزو حریم اراضی ثبت شده است و کسی حق دخل و تصرف بر آنها را ندارد.
عضو شورای اسلامی شهر همدان با اشاره به مصوبه هیات دولت مبنی بر الحاق نشدن زمین های کشاورزی این ۳ روستا به شهر همدان عنوان کرد: امکان این نیست که اراضی کشاورزی الحاق نشود و بقیه روستا الحاق شود.
وی تاکید کرد: این نشان از اوج بی‌برنامگی و نظر غیر کارشناسی در الحاق روستاها به شهر است که امیدواریم در نهایت تجدید نظر شود.
انتهای پیام/آ