به گزارش  خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «عصرهمدان»؛ پیش از ظهر امروز محمدعلی نوریون در نشست تخصصی فرهنگ عامیانه همدان با موضوع یلدا با محوریت اسناد تاریخی مراسم شب یلدا به بیان تفاوت‌ها و وجوه مشترک دو واژه «یلدا» و «چله» پرداخت و بر اهمیت محتوای پیام این جشن کهن تاکید کرد.

وی گفت: «چله» از واژه «چهل» گرفته شده و به گذر از یک دوره سخت و طاقت‌فرسا اشاره دارد. این واژه در فرهنگ عامه با گذر از سختی‌هایی مانند «چله نشینی مادران پس از زایمان» نیز همراه است. به باور وی، احتمالاً در آغاز، این آیین برنامه‌ای جمعی برای کاستن از سختی و طولانی‌بودن شب‌های زمستان بوده است. در این شب، بزرگ‌خانواده افراد را گرد هم می‌آورد و با استفاده از ذخیره غذایی تابستان مانند خشکبار، میوه‌های خشک و فرآورده‌های فصلی، ساعات تا طلوع خورشید را با همدیگر سپری می‌کردند تا به زایش نمادین خورشید برسند.

مولف کتاب  فرهنگ اصطلاحات عامیانه همدانی در ادامه به تفاوت سطح کاربرد دو واژه پرداخت و اظهار داشت: «چله» یک واژه بیشتر محلی و عامیانه است و کمتر در متون ادبی کلاسیک فارسی دیده می‌شود، در حالی که «یلدا» واژه‌ای ادبی و کلاسیک به شمار می‌رود.

نوریون با رد این ادعا که «یلدا» واژه‌ای عربی است، توضیح داد: این واژه ریشه در زبان سریانی دارد و از آن طریق هم به فارسی و هم به عربی راه یافته است. 

وی در نهایت تاکید کرد: بحث بر سر انتخاب بین «چله» یا «یلدا» بحث چندان مهمی نیست، زیرا هر دو به یک آیین واحد اشاره دارند، اگرچه «یلدا» در اشعار شاعران بزرگی مانند حافظ و سعدی بیشتر به کار رفته است.

این مولف کتاب در بخش دیگری از سخنان خود بر خواندن شاهنامه فردوسی در این شب تاکید کرد و به بخش «وصیت اردشیر بابکان به پسرش شاپور» در شاهنامه اشاره نمود که حاوی پندهای حکیمانه‌ای درباره عدالت، خرد و دادگری است و تصریح کرد: خواندن این گونه متون غنی در جمع‌های یلدایی می‌تواند بر غنای فرهنگی این آئین بیافزاید. 

همچنین وی به بیتی از شاهنامه اشاره کرد که نشان‌دهنده نگاه ایرانیان باستان به این شب خاص است.

این استاد در پایان، هدف غایی آئین یلدا یا چله را همدلی و اتحاد برای گذر از تاریکی و رسیدن به روشنایی دانست و خاطرنشان کرد: در گذشته، افراد در این شب گرد هم می‌آمدند تا با همنشینی، بر ترس از تاریکی غلبه کنند و به نور امید برسند. 

نوریون این پیام را به جامعه امروز نیز تعمیم داد و گفت: جامعه ما نیز در دوران سخت باید دست در دست هم دهد تا بر تاریکی‌ها چیره شود و به روشنایی روزهای بهتر برسد. 

انتهای خبر/