به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «عصرهمدان»؛ حمله اخیر دولت ترامپ به تاسیسات هسته‌ای ایران در فردو، نطنز و اصفهان، فراتر از یک عملیات نظامی محدود، ورود رسمی ایالات متحده به جنگی پنهان با ایران و ضربتی مستقیم به قلب نظام بین‌المللی و حقوق حاکمیت ملت‌ها بود.

این اقدام نه تنها بازدارندگی استراتژیک ایران را نشانه رفته، بلکه با نقض فاحش منشور ملل متحد، پیمان ان‌پی‌تی و حتی قانون اساسی خود آمریکا، پایه‌های نظم جهانی را به لرزه درآورده است. پرسش کلیدی اینجاست: آیا ایران با بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های مشروع حقوقی، سیاسی و نظامی خود، قادر خواهد بود هزینه این ماجراجویی را برای آمریکا به سطحی غیرقابل تحمل برساند و از تکرار آن جلوگیری کند؟

در رابطه با این حمله اخیر خبرنگار سیاسی پایگاه خبری تحلیلی«عصر همدان»؛ با دکتر رضا سلیمانی، عضو هیات علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان؛ به گفتگو پرداخت:

عصر همدان: با عرض سلام و ادب خدمت رضا سلیمانی، عضو هیات علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان؛ بسیار سپاسگزاریم که وقت خود را در اختیار پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان» قرار دادید.

عصر همدان: در ابتدا در خصوص اصل ماجرای حمله آمریکا به ایران صحبت بفرمائید؟

عضو هیات علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان: بحث درباره میزان خسارت وارده به تاسیسات هسته‌ای ایران (که به گفته منابعی مانند اسکات ریتر و برخی گزارش‌ها محدود و حتی نمایشی بوده و شامل بمباران تاسیسات خالی و قبلاً آسیب دیده نیز می‌شود)، اساساً بحثی انحرافی است. هسته اصلی حادثه، اعلام جنگ عملی ایالات متحده علیه حاکمیت ایران است. دولت ترامپ با این اقدام، خط قرمز سرخ ایران را درنوردید.

عصر همدان: اگر ایران پاسخ محکم و حساب‌شده‌ای به این تجاوز ندهد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ 

عضو هیات علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان: اگر ایران پاسخ محکم و حساب‌شده‌ای به این تجاوز ندهد، بازدارندگی استراتژیک آن در برابر زیاده‌خواهی‌های ایالات متحده و متحدان منطقه‌ای‌اش، به شدت تضعیف یا حتی از بین خواهد رفت. بر اساس منطق مطالعات بازدارندگی، ضربه دوم ایران به منافع و امنیت آمریکا در منطقه حساس خلیج فارس و غرب آسیا، باید چنان هزینه سنگین اقتصادی، نظامی و امنیتی بر آمریکا و متحدانش تحمیل کند که ادامه ماجراجویی‌های غیرقانونی و تحریک‌آمیز واشنگتن را از نظر عقلایی غیرممکن سازد. هدف، بازگرداندن تعادل و ایجاد ترس از عواقب غیرقابل پذیرش برای طرف مهاجم است.

عصر همدان: به نظر شما آیا این حمله وحشیانه نقض آشکار حقوق بین‌الملل و پیمان ان‌پی‌تی نبود؟

عضو هیات علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان: حمله چند روز پیش آمریکا، نمونه‌ای بارز از نقض قواعد بنیادین حقوق بین‌الملل است؛ این حمله آشکارا اصل حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران، که سنگ بنای منشور ملل متحد است، را نقض کرد. هیچ مجوزی از شورای امنیت برای چنین عملی وجود نداشت. این حمله ضربه‌ای مهلک به خود پیمان ان‌پی‌تی و نظام پادمانی آن است. طبق این پیمان، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) مسئولیت نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز اعضا و اجرای پادمان‌ها را بر عهده دارد. حفاظت از تاسیسات هسته‌ای اعضا تحت بازرسی آژانس نیز جزو وظایف ضمنی و ذاتی این نهاد است. 

وی افزود: تراژدی بزرگ اینجاست که ایران، به‌عنوان کشوری که طبق گزارش‌های مکرر آژانس، ۷۰ درصد از حجم کل بازرسی‌های این سازمان در بین ۳۲ کشور عضو ان‌پی‌تی را به تنهایی پذیرفته است، هدف این حمله قرار گرفته است. این در حالی است که مجموع بازرسی‌ها از بقیه اعضا تنها ۳۰ درصد بوده است. ایران نه تنها تحت سخت‌گیرانه‌ترین نظام پادمانی تاریخ آژانس قرار داشته، بلکه داوطلبانه به اجرای پروتکل الحاقی (طبق برجام) و بازرسی‌های فراتر از آن تن داده و بارها توسط بازرسان آژانس و مدیرکل آن، فعالیت‌های کاملاً صلح‌آمیز هسته‌ای و عدم انحراف از این مسیر تأیید شده است.حمله به چنین کشوری، در واقع حمله به حقوق بین‌الملل، حمله به نظام کنترل تکثیر سلاح‌های هسته‌ای (NPT) و بی‌اعتبار کردن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. 

عصر همدان: ایران در رابطه با این تجاوز آشکار آمریکا چه اقداماتی را می‌تواند انجام دهد؟

عضو هیات علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان: این اقدام کاملاً غیرقانونی، به ایران حق مشروع واکنش در اشکال مختلف را می‌دهد؛ از تجدید نظر در سطح همکاری با بازرسان آژانس گرفته تا خروج از پیمان ان‌پی‌تی و هرگونه اقدام متقابل دیگر در چارچوب حقوق بین‌الملل.

عصر همدان: آیا این اقدام ترامپ نقض قانون اساسی آمریکا بود یا نه؟

عضو هیات علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان: حمله ترامپ نه تنها قوانین بین‌المللی، بلکه قانون اساسی خود ایالات متحده را نیز نقض کرده است. طبق قانون اساسی آمریکا (بند ۸، بخش ۱، ماده ۱۱)، اختیار «اعلان جنگ» به طور انحصاری به کنگره واگذار شده است. این اقدام ترامپ بدون دریافت مجوز از کنگره، موجب بروز اختلافات داخلی حتی در میان هم‌حزبان‌اش شده است. با این حال، استراتژیست‌های ایرانی نباید بر این اختلافات داخلی آمریکا برای مانور دادن یا پیش‌بینی آینده حساب باز کنند. تاریخ نشان داده که روسای جمهور آمریکا، با استناد به «اختیارات فرماندهی کل قوا» و «شرایط امنیت ملی»، بارها و بارها بدون مجوز کنگره دست به عملیات نظامی گسترده زده‌اند. آمارها حاکی از آن است که بیش از ۹۵ درصد از درگیری‌های نظامی آمریکا پس از جنگ جهانی دوم، بدون اعلان رسمی جنگ توسط کنگره انجام شده‌اند.این یک الگوی رفتاری ریشه‌دار در سیاست خارجی آمریکاست.

عصر همدان: ماهیت این حمله وحشیانه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا این اقدام ترامپ برای آمریکا خطرناک خواهد بود؟

عضو هیات علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان: همانطور که اسکات ریتر، بازرس سابق تسلیحات سازمان ملل، به درستی تصریح کرده، حمله آمریکا عمدتاً یک «اقدام نمایشی» با هدف «حفاظت از وجهه داخلی و بین‌المللی ترامپ» در آستانه انتخابات بوده است. ریتر خاطرنشان می‌کند که آمریکا تنها ۶ بمب بر روی تاسیسات بسیار مستحکم فردو انداخت و ادعای تخریب آن را کرد، در حالی که واقعیت خلاف این است. 

عصر همدان: به‌نظر شما این حمله ادامه خواهد داشت؟

عضو هیئت علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان: آنها صرفاً یک حمله «محدود» انجام دادند و حتی دو تاسیسات خالی را که قبلاً توسط اسرائیل مورد اصابت قرار گرفته بودند، نیز بمباران کردند. خبرگزاری فرانسه (AFP) نیز در تحلیل خود به درستی نتیجه گرفت: «ترامپ با بمباران ایران قمار کرده است». اما این بار، بر خلاف قمارهای قبلی، به نظر می‌رسد شانس با او یار نباشد و عواقب این قمار، بسیار سنگین‌تر و غیرقابل پیش‌بینی‌تر از گذشته باشد.

عصر همدان: برا مقابله با این تهاجم چه راهکارهایی را برای ایران مشروع می‌دانید؟

عضو هیات علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان: در پاسخ به این تجاوز آشکار، ایران از ظرفیت‌های متنوع و مشروع زیادی برای افزایش هزینه‌های آمریکا و بازدارندگی در برابر تجاوزات آینده می‌تواند بهره‌گیری کند.

عصر همدان: می‌توانید چند نمونه از این راهکارها را ذکر کنید؟

عضو هیات علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان: ایران می‌تواند با فعال‌سازی و هماهنگی گروه‌ها، جریان‌ها و دولت‌های مخالف سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه و استکباری آمریکا در سراسر جهان، فشار چندجانبه‌ای را بر منافع و امنیت این کشور وارد کند. این همکاری‌ها می‌تواند از آمریکای لاتین (ونزوئلا، کوبا، نیکاراگوئه) تا غرب آسیا، حوزه آسیای مرکزی و قفقاز، اروپای شرقی و مرکزی (کشورهایی با روابط تنش‌زا با ناتو) و حتی دریای چین جنوبی (با توجه به تنش‌های چین و آمریکا) گسترده باشد. این اقدام می‌تواند معادلات نظامی و امنیتی آمریکا را در نقاط مختلف جهان پیچیده کند.

عصر همدان: در رابطه با فعال‌سازی محور مقاومت علیه پایگاه‌های آمریکا چه نظری دارید؟

 عضو هیات علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان: یکی از موثرترین راه‌ها برای افزایش مستقیم هزینه‌های نظامی و امنیتی آمریکا، استفاده از ظرفیت گروه‌های وابسته به محور مقاومت در کشورهایی است که میزبان پایگاه‌های نظامی آمریکا هستند (مانند عراق، سوریه، افغانستان سابق و کشورهای حاشیه خلیج فارس). تقابل با این پایگاه‌ها از طریق عملیات محلی می‌تواند تلفات و خسارات مالی قابل توجهی به آمریکا وارد کرده و افکار عمومی داخلی آمریکا و هم‌پیمانان منطقه‌ای آن را تحت فشار شدید قرار دهد. این استراتژی، هزینه ماندن و ادامه حضور نظامی آمریکا در منطقه را به شدت افزایش می‌دهد.

عصر همدان: از وقتی که برای ما گذاشتید، بسیار سپاسگزارم.

عضو هیات علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان: خواهش می‌کنم.

انتهای خبر/