شهرستان بهار نیز مانند دیگر مناطق مختلف استان همدان، دارای سنت های دیرینه و زیبایی است که برای اطلاع از این و آداب و رسوم، با تعدادی از ریش سفیدان و کارشناسان ادبیات و فرهیختگان فرهنگی بهار به گفتگو نشستیم.
به گزارش عصرهمدان؛ مردم شهرستان بهار به مانند سایر مسلمانان ایران زمین ماه رمضان را طبق سنت اسلامی روزه می‌گیرند و به شعائر دینی پایبند بوده و رسومات مخصوصی نیز برای ماه رمضان دارند.
به گفته جواد نوری، کارشناس ادبیات اهل شهرستان بهار و تعدادی از فرهیختگان و ریش سفیدان شهرستان، در گذشته رسیدن ماه رمضان مایه سرور و بهجت مردم شهر بود و اشتیاق بسیار برای روزه گرفتن وجود داشت؛ و در شهر برای ایام خاص مانند مناسبت‌ها و اعیاد مذهبی و ملی (نوروز،جمعه ی آخر سال و…) نوعی نان شیرینی چایه چورگه (نان چایی)می پختند و مسن تر ها هنوز هم پیش از ماه رمضان این کار را می‌کنند و برای سحری این نان را می پزند.
همچنین برای آماده شدن مساجد نیز زنان هر محله به غبار روبی و شستن فرش های مساجد و حسینیه های محله خود اقدام می کردند تا پذیرای مهمانان خدا در ماه رمضان باشند؛ چرا که بسیاری از محافل ختم دسته جمعی قرآن، مراسم شب های قدر و پخت و توزیع غذای نذری در مساجد شهر انجام می شد.
برای بیدار کردن مردم برای تناول وعده سحری شیوه‌های مختلفی وجود داشت؛ از جمله کوبیدن طبل و تبیره که با صدای آن مردم از خواب بیدار و برای سحری خوردن و روزه گرفتن آماده می‌شدند؛ به وعده سحری نیز “اوباشدان” گفته می شد.
شیوه دیگر مناجات‌خوانی بر پشت‌بام خانه‌ها بود. تعدادی از افراد باسواد بر بام خانه های خود اقدام به مناجات‌خوانی با صوت رسا نموده و همسایگان را بیدار می‌کردند؛ تا آنجا که صدا می‌رسید مردم با صدای مناجات خوان‌ها بیدار می‌شدند و به آن بخش‌هایی که احتمالاً صدا نمی‌رسید چند نفر از همسایگان این وظیفه را به‌عهده می‌گرفتند و درب خانه‌های مردم را می‌زدند و آن‌ها را برای سحری بیدار می‌کرد!
رسمی که در گذشته وجود داشته و اکنون هم ادامه دارد این است که اکثر روزه داران نماز مغرب و عشا را بعد از افطار در مساجد برگزار می‌کردند و در لیالی قدر هم مردم در مساجد جمع می‌شدند و به زعامت روحانیون معتمد و نامدار محله خود به احیا و عزاداری می‌پرداختند.
در شهر بهار به‌خاطر این‌که شب‌های ماه رمضان نماز جماعت پس‌از افطار برگزار می‌شد غالبا مردم در کوچه ها و خیابان ها بودند. یعنی پس از افطار تا پاسی از شب مردم در بیرون از خانه به سر می بردند. کمتر شهری را می‌توان سراغ گرفت که مردم یا حداقل جوانان و میان‌سالان در شب‌های ماه رمضان این‌قدر به بیرون رفتن از خانه اهمیت دهند؛ امروزه نیز این رفتار در بین بهاری ها مشاهده می‌شود!
در روز پایانی ماه رمضان، نمازگزاران و روزه داران در مراسم ختم جز سی قرآن کریم سفره هایی پهن کرده و برنج خام، آب و نذری های مردم را در آن می گذاشتند و بعد از ختم قرآن در بین همه ی حاضران تقسیم می کردند. و این گونه بود که هر کس به نیتی از آن نذری ها برداشته و برای استجابت دعا نیت می کرد؛ همچنین زنان به نیت برکت در زندگی کیسه های پارچه ای در بین نماز ظهر و عصر می دوختند و مقداری پول در آن قرار داده و در بین زنان پخش می کردند.
روزه داران پس از پایان ماه رمضان و رسیدن عید فطر جشن مختصری ترتیب داده و غذاهای مختصر و سبک مانند آش بار می گذارند؛ در شب قبل عید فطر زنان کدبانو با آرد و آب و نمک، اوماج درست می کنند تا برای روز عید، غذای سبک آش اماج را برای ناهار خانواده بار بگذارند و اعتقاد دارند پس‌از یک ماه روزه‌داری، خوردن ناگهانی غذایی سنگین باعث بیماری و اذیت روزه‌دار می‌شود.
مجموعاً در گذشته جلوه مذهبی در میان مردم بهار بسیار پررنگ بود. زیارت قبور ائمه مسلمین هم آرزوی بزرگ و عمومی آن‌ها بوده و همواره کاروان‌های زیارتی از بهار به مشهد و کربلا و سوریه و… پس از ماه رمضان به حرکت درمی‌آمد! این عقیده به‌حدی در میان گذشتگان قوی بود که افراد زیادی سالانه با پای پیاده به سفر زیارتی از جمله کربلا مشرف می‌شدند، برای نمونه، بر روی سنگ قبر سید عباس اصغری پدر روحانی معروف نامدار بهار حاج سید جعفر اصغری این طور نگاشته شده که هشت یا نه بار با پای پیاده به کربلا سفر کرده بود!
انتهای پیام/ق