در مسیر پیروزی انقلاب اسلامی برخی اقدامات ماندگار و نقطه عطف مبارزات مردم برعلیه حکومت پهلوی هستند که سرنگونی مجسمه شاه برای اولین بار در نیمه آبان سال ۵۷ در شرایط سرکوب شدید رژیم پهلوی ازجمله این اقدامات است.
به گزارش عصر همدان، برای پیروزی انقلاب اسلامی مسیر مبارزات مردم شاهد اقدامات و فعالیت‌های اقشار مختلف مردم در سراسر کشور برای رسیدن به هدف نهایی و سرنگونی رژیم ستم‌شاهی بود و اقداماتی که در برخی مناطق انجام می‌شد آثارش در مبارزات شهرهای دیگر به وضوح قابل‌مشاهده بود.
در این مسیر برخی اقدامات خاص و شاخص بودند و نقطه‌های عطفی در تاریخ مبارزات رقم زدند که سرنگونی مجسمه شاه برای اولین بار ازجمله این اقدامات است که شعله مبارزات مردم در سراسر کشور را شعله‌ورتر کرد و سرانجام به نابودی رژیم پهلوی بود.
شهرستان نهاوند از دیرباز مهد عالمان و مبارزان شجاعی هم چون شهید آیت‌الله قدوسی و شهید آیت‌الله حیدری و مرحوم آیت‌الله علیمرادیان و دیگر عالمان وارسته‌ای بود که به نهضت امام خمینی (ره) پیوسته بودند و این علما حلقه وصل مردم با جریان انقلاب و افکار و عقاید امام بودند.
مردم انقلابی شهرستان نهاوند که سابقه مبارزات آن‌ها به سال‌های دهه ۴۰ و ۵۰ برمی‌گردد در اواخر دهه ۴۰ با تشکیل گروه انقلابی ابوذر وارد فاز جدیدی شده بود و تشکیل این گروه از ۶ جوان باایمان و شجاع توسط معلم مؤمن و انقلابی شهید حاج محمد طالبیان یکی از اقدامات کم‌نظیری بود که در کشور اتفاق افتاد و پایه‌های رژیم پهلوی را متزلزل کرد.
این گروه پس از فعالیت‌های عقیدتی سرانجام در سال ۵۲ دستگیر شد و ۶ جوان این گروه به دستور مستقیم شاه در سحرگاه ۳۰ بهمن در پارک چیتگر تهران به شهادت رسیدند و راه را برای دیگر فعالیت‌ها باز کردند.
با این پیشینه قوی انقلابی مردم شهرستان نهاوند به‌عنوان اولین شهر کشور در نیمه آبان سال ۵۷ درحرکتی ماندگار و کم‌نظیر درزمانی که حکومت پهلوی به‌شدت در حال سرکوب و کشتار مردم بود مجسمه شاه توسط جوانان مؤمن این شهر به زیر کشیده شد و نام نهاوند در تاریخ انقلاب جاودانه شد.
در ادامه ماجرای این روز تاریخی و صحبت‌های شاهدان عینی و کسانی که در این اقدام انقلابی حضور داشتند را مشاهده می‌کنید که مرور این خاطرات خالی از لطف نیست.
سرنگونی مجسمه شاه برای اولین بار در کشور
شهبازی یکی از شاهدان عینی این حادثه این‌گونه ماجرا را شرح می‌دهد؛ فعالیت‌ها و مبارزات پیگیر حجت‌الاسلام حیدری و حضور همه‌جانبه مردم به‌خصوص جوانان در تظاهرات و مبارزات ضد رژیم شاه باعث شد که مردم نهاوند برای اولین بار در ایران، مجسمه شاه را قبل از فرار او به خارج از کشور سرنگون کنند.
وی افزود: روز ۱۳ آبان ۱۳۵۷ که سالگرد تبعید امام خمینی (ره) بود، روحانیان در گوشه و کنار شهرستان نهاوند به موضوع انقلاب اسلامی و تبعید حضرت امام (ره) پرداخته و موضوع سخت‌گیری‌های دولت عراق تحت‌فشار حکومت شاه و هجرت اجباری ایشان به فرانسه را برای مردم روشن ساختند.
شهبازی ادامه داد: دو روز بعدازاین حادثه در بعدازظهر ۱۵ آبان و پس از تعطیلی مدارس حجت اسلام شیخ طاهر احمدوند که ساکن شهر برزول نهاوند بود، سخنرانی مختصر اما آتشینی در مسجد جوانان انجام داد و تعداد زیادی از اقشار مختلف به‌ویژه جوانان که در این مراسم حضور داشتند به خیابان ریخته و شروع به راهپیمایی و تظاهرات کرده و به سمت خیابان اصلی حرکت کردند به نظر می‌رسد مردم قصد داشتند به‌سوی منزل شهید حیدری حرکت کنند که در میانه راه به میدان مجسمه شاه (ابوذر فعلی) رسیده و با مشاهده مجسمه شاه عصبانی‌تر شده و با چوب و سنگ به مجسمه حمله کردند اما مجسمه تکان نخورد.
این مبارز نهاوندی گفت: از چند وقت پیش که مردم قصد پایین کشیدن مجسمه را داشتند دور میدان را سیم‌خاردار کشیده و یک کیوسک نگهبانی آنجا نصب‌شده بود، کیوسک روی دست‌ها به هوا رفته و روی سیم‌های خاردار پرتاب شد. یکی دو نفر از روی کیوسک که مثل پل‌شده بود عبور کرده و از پایه مجسمه بالا کشیدند. جهت تعمیر و ساخت بانک ملی مقداری تیرآهن آن اطراف بود جوانان نهاوندی با تیرآهن به مجسمه حمله کرده و پس از شکستن پاهایش آن را پائین کشیدند. مجسمه تکه‌تکه شده و هر عده‌ای بخشی از آن را با خود به گوشه‌ای از شهر می‌بردند و به تمسخرش می‌پرداختند.
وی در پایان گفت: مأموران رژیم نیز که از این اقدام غیرمنتظره غافلگیر شده بودند، با تمام توان و با دعوت از نیروهای کمکی از سایر استان‌ها به سرکوب مردم پرداخته و دیوانه‌وار به مردم حمله کردند و در مبادی ورودی و خروجی شهر مردم را دستگیر و آنان را مجبور به گفتن جاوید شاه و ناسزا به شیخ حیدری می‌کردند.
سخنرانی آتشینی که جوانان را مصمم‌تر کرد
علی سیف یکی دیگر از شهروندان از مشاهدات عینی خود می‌گوید و ماجرا را این‌گونه شرح می‌دهد؛ در مسجد بودیم که حجت‌الاسلام طاهر احمدوند سخنرانی آتشینی و پرحرارتی بر ضد رژیم شاه انجام داد و جوانان مصمم به انجام کار شدند که بی‌نظیر بود.
وی ادامه داد: شور و اشتیاق جوانان در آن روزها وصف‌نشدنی بود و پس از سخنرانی حجت‌الاسلام احمدوند و خروج از مسجد جوانان با شجاعت به نماد شاه در شهرستان حمله کردند و روزی تاریخ را رقم زدند.
سیف ادامه داد: همه جوانان حاضر در این اتفاق با کمک هم اقدامی کردند که مانند بمب در کشور منفجر شد و افسانه شکست‌ناپذیری شاه را به فراموشی سپردند و مجسمه شاه را تکه‌تکه کردند.
وی می‌گوید: چند نگهبان از این مجسمه محافظت می‌کردند که شروع به تیراندازی کردند ولی مردم نترسیدند و سیل جمعیت آن‌ها را فراری داد و با استفاده از تیرآهنی که در آن اطراف بود مجسمه را برای همیشه پایین کشیدند.
این جوان‌سال‌های اوایل انقلاب گفت: کار مهمی بود که در آن تاریخ حدود سه ماه قبل از پیروزی انقلاب انجام شد و شب آن حادثه نهاوند پرشده بود از نیرو و حکومت‌نظامی اعلام‌شده بود و خانه به خانه سراغ عوامل این حادثه می‌گشتند.
روزی که باید به نام نهاوند ثبت شود
علی چگنی از اساتید فعلی دانشگاه‌های نهاوند که در آن تاریخ جوان بود و به همراه پدرش این صحنه‌ها را مشاهده کرده بود این اتفاق تاریخی را این‌گونه روایت می‌کند؛ شاه، شریف امامی را برکنار و ارتشبد غلامعلی ازهاری را به‌جای وی به نخست‌وزیری برگزید و به دستور ازهاری، در مقابل دانشگاه تهران، دانش‌آموزانی را که در سالگرد تبعید امام خمینی به ترکیه (سالگرد ۱۳ آبان ۱۳۴۳) در حال تظاهرات و شعار دادن بودند به رگبار گلوله بستند و تعداد زیادی از آنان را به شهادت رساندند.
وی ادامه داد: دو روز بعدازاین کشتار، یعنی در ۱۵ آبان ۱۳۵۷ مردم انقلابی نهاوند همراه و هم‌صدا با امت اسلامی ایران، دست به اعتراض و تظاهرات زدند و مرحوم شیخ طاهر احمدوند به دستور آیت‌الله شهید محمدعلی حیدری (اولین امام‌جمعه شهید که در ۷ تیر سال ۱۳۶۰ در انفجار حزب جمهوری اسلامی در رکاب شهید بهشتی به شهادت رسید) سخنرانی مراسم را در مسجد جوانان که مرکز قیام و انقلاب در نهاوند بود بر عهده گرفت.
چگنی گفت: مرحوم شیخ طاهر احمدوند در پایان سخنرانی بسیار پرشور و انقلابی خود به جوانان توصیه کرد که به سمت میدان مجسمه و خیابان اصلی بروند و البته کاری به مجسمه شاه ظالم نداشته باشند که همین تحریک غیرمستقیم شیخ کار خودش را کرد و حماسه مردم نهاوند رقم خورد.
وی ادامه داد: جوانان انقلابی نهاوند درحالی‌که خیابان مملو از مأمورین شهربانی و ژاندارمری و ساواک بود خروشان و شعار گویان از مسجد جوانان به سمت خیابان اصلی حرکت کردند و به‌محض رسیدن به میدان مجسمه با تیرآهن‌هایی که کنار خیابان برای ساخت‌وساز پاساژ و بانک در دسترس آنان بودند به مجسمهٔ محمدرضا پهلوی، پادشاه خائن و ظالم که زندان‌ها را از جوانان انقلابی پرکرده بود و هرروز خبر شکنجه و تبعید و شهادت آنان به گوش می‌رسید حمله کردند.
چگنی که عضو شورای فرهنگ عمومی شهرستان نیز هست، افزود: مردم با ضربات پی‌درپی مجسمه طاغوت را سرنگون کردند و این اقدام انقلابی اولین بار به نام مردم نهاوند در حافظه تاریخ ثبت گردید که متأسفانه به علت عدم پیگیری مستمر مسئولین در طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی این افتخار نهاوندی‌ها در مناسبت‌ها و ایام تاریخی کشور ثبت‌نشده است.
وی ادامه داد: همان لحظه سرنگونی مجسمهٔ شاه مردم انقلابی نهاوند یک‌صدا اطراف میدان مجسمه فریاد می‌زدند؛ میدان ابوذر، میدان ابوذر یعنی میدان هم با الهام از گروه انقلابی ابوذر نهاوند نام‌گذاری گردید.
چگنی گفت: متأسفانه در سال‌های اخیر با مصوبهٔ شورای شهر نهاوند و موافقت فرمانداری میدان ابوذر حذف و به یک چهارراه فقط با یک تابلو یادبود گروه ابوذر در کنار پیاده‌رو تبدیل گردید و متأسفانه در نهاوند، یادی و یادمانی و میدانی بنام ابوذر که یادآور، روزهای پرشور سقوط مجسمه طاغوت برای اولین بار در کشور باشد، وجود ندارد.
وی در پایان گفت: امید است شورای فرهنگ عمومی نهاوند، اقدام لازم در خصوص پیگیری ثبت ملی “روز ۱۵ آبان به نام روز نهاوند “را به‌عنوان یک مطالبه عمومی مردم این دیار تا رسیدن به نتیجهٔ نهایی پیگیری نماید.
مصوبه شورای فرهنگ عمومی نهاوند برای ثبت این روز
حجت‌الاسلام‌والمسلمین عباسعلی مغیثی، امام‌جمعه نهاوند نیز در این مورد گفت: در ۱۳ آبان سال ۵۷ عده‌ای دانش‌آموز به دست رژیم ستم‌شاهی به شهادت رسیدند و در شهرستان نهاوند نیز برای حمایت از آن‌ها مردم تجمع کردند.
وی اظهار داشت: مردم با تظاهرات مجسمه شاه را برای اولین بار در ایران اسلامی شهرستان نهاوند به زیر کشید و از اصحاب رسانه و خبرنگاران درخواست داریم در فضای مجاز یو حقیقی روی این مسئله بیشتر کار کنند چون کار بسیار مهمی در آن روز بوده است.
رئیس شورای فرهنگ عمومی نهاوند ادامه داد: این اقدام انقلابی باید در چنین روزی به نام نهاوند ثبت شود و در شورای فرهنگ عمومی مطرح‌شده و مصوب شده است برای ثبت و باید پیگیری کنیم این مسئله را تا ثبت ملی شود.
وی افزود: این اقدام در نهاوند سرمشق و نقطه عطفی در مبارزات مردم کشور بود و سرآغازی بود برای سرنگونی رژیم ستم‌شاهی و اقدامی بسیار مهم بود.
به گزارش عصر همدان، مطالبه بر حق مردم نهاوند که چندین سال است اعلام می‌شود ثبت ملی این روزبه نام نهاوند در تاریخ کشور است که مسئولان شهرستان و استان همدان برای ثبت این روز باید با مطرح کردن در شورای فرهنگ عمومی استان و سپس در شورای فرهنگ عمومی کشور بتوانند این روز را به نام نهاوند ثبت کنند.
حقیقتاً این اقدام انقلابی مردم نهاوند برای اولین بار در کشور در نیمه آبان سال ۵۷ در حدود ۱۰۰ روز قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نقش مهمی در مسیر حرکت انقلاب اسلامی به سمت پیروزی داشت و به تأسی از نهاوند در دیگر شهرها هم به ترتیب مجسمه شاه به‌عنوان نماد طاغوت به زیر کشیده شد و سرنگون شد.
گزارش از مهدی سهرابی
انتهای پیام/س