برخی تحقیق نکرده می گویند، عرفان یک عارف تنها در انزواگریایی، گوشه نشینی و بریدن از دنیاست، اما خبر ندارند که عرفان عالمان وارسته ای همچون آیت تألهی در خدمت به خلق و بودن در بین مردم شکل گرفت، قد کشید و اشاعه یافت.
به گزارش عصر همدان؛ این روزها همه از مرحوم عالم عارف آیت‌الله شیخ محمد هادی تالهی حرف به میان می آورند، سابق بر این این عارف ربانی آنچنان که باید شناخته شده نبود، شخصی وارسته این بزرگ عالم از دیار همدان بعدها توسط آیت‌الله مدنی، آیت‌الله مرعشی نجفی، آیت‌الله بهجت و شیخ محمدتقی انصاری به جنسل جوان شناسانده شد.
آیت الله تألهی در شب جمعه پنجم شوال ۱۳۲۱ هجری قمری درست برابر با ۱۲۷۹ هجری شمسی و در خانواده ای مذهبی متولد می شود و در ابتدا رسم عارفی و سالکی را در محضر پدر بزرگوار خود یعنی آیت‌الله شیخ مرتضی تألهی می آموزد. بعدها در کلاس درس بزرگانی چون آیت‌الله حیدر، آیت‌الله میرزا علی آقا خلخالی، حاج سید علی عرب و شیخ محمد بهاری قد می کشد و رشد می کند.
معاصرین آیت الله هادی تألهی درباره او گفته اند که «راهی که ایشان از نظر علمی و عملی در همدان طی کرده است، از ما که در مراکز اصلی علم تحصیل نموده‌ایم، سریع‌تر بوده است.»
این عارف فرزانه و سالک عاشق در سن ۹۶ سالگی به علت کهولت سن دار فانی را وداع می گوید و به معبودش می پیوندد.
تألهی؛ گوهری ناشناخته در یک کُنج
درباره شخصیت ایشان همین بس که حضرت آیت الله خامنه ای، رهبر معظم انقلاب می فرمایند: «شخصیّت‌هایی مثل آقای تألّهی در همدان یک گوهرهای ناشناخته‌ای هستند که در یک کُنجی قرار گرفته‌اند. حالا مردم همدان و جوانهای همدان و حزب‌اللهی‌های همدان خیلی از ایشان و مرحوم آقای آقانجفی استفاده می کردند، لکن ظرفیّت استفاده‌ی از این بزرگوران و امثال اینها خیلی بیشتر از اینها است. واقعاً یکی مثل مرحوم آقای آقانجفی یا مثل مرحوم آقای تألّهی در همدان می توانست منشأ یک حرکات عظیمی باشد.»
رهبر انقلاب در پیامی هم درباره آیت الله تألهی عنوان کردند: «بنده مرحوم آقای تألّهی را در همدان یک بار به نظرم زیارت کردم؛ با ایشان اُنس و نشست و برخاست و مانند اینها نداشتیم؛ یک بار در یکی از سفرهایی که زمان دوران دفاع مقدّس رفتیم همدان، ایشان را آنجا زیارت کردم؛ لکن این را میدانستیم که جوان های حزب‌اللهی و مبارز و اینهایی که اهل جبهه و جنگ و میدان جنگ و مانند اینها بودند، با ایشان مأنوس بودند. و چیز عجیبی است: پیرمردی که مثلاً حدود هفتاد [سال] یا بیشتر سنّش است، دوروبرش تمام، این جوانهای علاقه‌مند و عاشق جبهه و مانند اینها [بودند]. و اینها اقناع میشدند؛ ببینید این مهم است. روحانی خوب، عالم دینی خوب، این جوری است که مثل یک خورشیدی میدرخشد؛ وقتی می‌آیند نزدیک او، به طور طبیعی نورانی میشوند؛ و ایشان این جور بود. مرحوم آقای آقانجفی هم همین جور؛ ایشان هم همین طور واقعاً نورانی بودند و منوّر میکردند فضا را.»
اینکه برخی می گویند، عارفان و سالکان تنها کنج نشین هستند و در فضایی معنوی و فیزیکی محصور شده ای طی طریق می کنند، واقعیت ندارد می توان شخصیت برجسته این علم ربانی، یعنی آیت الله تألهی را در نشست و برخاست هایش با اقشار مختلف مردم دید. آثار و برکاتی که از این شخصیت عظیم الشأن برجای مانده به عینه همین مسئله را تأیید می کنند.
همچنین عارف وارسته میرزا محمد علی عراقچی عنوان کرده است که «روزی برای شنیدن نصیحت و موعظه خدمت مرحوم میرزا علی عراقچی رسیدیم، فرمودند: با بودن آقای تألهی نباید سراغ امثال ما بیایید. ما جامانده های کاروان تألهی هستیم. اوست که به وصال ولقاء رسیده است.»
حاج اسماعیل دولابی در محضر آیت الله تألهی
از حاج دولابی نقل شده که «من شاگرد کوره آجرپزی در تهران بودم؛ تعریف شیخ جواد انصاری را شنیدم و برای دیدن ایشان به همدان آمدم. دیدم اینها دوقلو هستند. صبح تا ظهر در جولان محضر آقای تألهی بودیم و ظهر تا شب محضر آقای انصاری.»
فانی شدن آیت الله حسن زاده آملی در تالهی
عالم بزرگوار محمدتقی انصاری همدانی روزی عنوان کرد: «قبل از اینکه علامه حسن زاده آملی برای شرکت در کنگره بزرگداشت مرحوم آخوند ملاحسینقلی همدانی (اعلى الله مقامه) به همدان بروند با ایشان تماس گرفتم وخدمتشان گفتم اگر همدان بروید و به دیدن آیت الله تالهی نروید مثل این است که به مشهد بروید وحرم نروید، ایشان فرمودند عجب! وخیلی تعجب کردند از همین روی در سفر به همدان و بعد از سخنرانی در کنگره به دیدن آیت الله تألهی شتافتند. با اینکه تا آن تاریخ ایشان را ملاقات نکرده بودند در همان دیدار اول خم می شوند تا پای ایشان را ببوسند اما ایشان نگذاشته بودند.
جناب انصاری می فرمودند: علامه حسن زاده در مراسم سالگرد ایشان فرمودند: «هیهات که حوزه قم مثل ایشان تحویل بدهد» و در دومین سالگرد فرمودند «من فانی در تالهی شدم.»
در این باره «احمدرضا احسانی» مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان در گفتگو با خبرنگار عصر همدان گفت: آیت الله تألهی از هم دوره ای های مرحوم ملاعلی معصومی همدانی معروف به آخوند همدانی بود، که در زهد و تقوا، علم و بحث، عرفان و اخلاق زبانزد خاص و عام بوده و در میان همگان می درخشید.
وی اظهار کرد: حوزیان و عالمان، از آیت الله تألهی با ویژگی هایی شخصیتی چون یک روحانی و عالم ربانی، تأثیرگذار در درس و بحث و شخصیتی عابد و عارف یاد می کنند.
آیت الله تألهی منشاء روحیه و انگیزه برای رزمندگان دوران دفاع مقدس
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان افزود: این عالم بزرگوار حتی در دوران دفاع مقدس نیز ارتباط تنگاتنگی با رزمندگان و ایثارگران داشت و منشاء روحیه و انگیزه برای آنان بود.
احسانی همچنین با بیان اینکه از آیت الله تألهی کتاب هایی بسیاری از جمله هزار و یک کلام، ولایت علی و ائمه معصومین، الصلوه معراج المومن، المجالس و ادعیه للداعین برجای مانده، تصریح کرد: سابق بر این دست نوشته های این شخصیت بزرگوار گردآوری و چاپ نشده بود، اما خوشبختانه در کمتر از یک سال گذشته، دست نوشته های او توسط جمعی از طلاب گردآوری شده است.
وی عنوان کرد: در حال حاضر ۹ عنوان کتاب از مرحوم تألهی چاپ شده که به طور عمده در حوزه عرفان، پرهیزگاری، زهد و تقوا و سبک زندگی است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان با بیان اینکه در وصف شخصیتی این عالم وارسته همین بس که رهبر انقلاب فرمومدند، آیت الله تألهی گوهری گرانبها در کُنجی بود که قرار داشته، اظهار کرد: حتی نقل شده که آیت الله معصومی همدانی وصیت می کنند بر پیکرش آیت الله تألهی نماز بخواند که نشان از درجه والای شخصیتی او دارد.
احسانی بر ضرورت تبیین، بازشناسایی و ابعاد شخصیتی و علمی آیت الله تألهی برای نسل جوان، حوزیان و دانشگاهیان تأکید کرد و گفت: بحث عرفان شخصیتی آن علم وارسته، منحصر به کُنج عزلت نشینی نبود و در عرفان او انزواگریایی، گوشه گرایی و بریدن از دنیا جایی نداشت.
عرفان تألهی در خدمت به خلق شکل گرفت، نه در گوشه نشینی
وی با اشاره به اینکه آن زاهد با تقوا، یک عرفان اجتماعی و شکل گرفته از درون مردم بود، تصریح کرد: عرفان تألهی با حضور در میان مردم، خدمت به خلق و با خلق بودن شکل گرفت و در عمل در اجتماع اجرا می شد و این مسئله ارزشمند زمینه ساز گردآمدن طلاب و شاگردان بسیار و حتی اقشار مختلف مردم در اطراف او بود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان ادامه داد: در احوال آیت الله تألهی بسیار نقل شده که مردم و بازرایان متعددی با او درباره بسیاری از مسائل مشورت می گرفتند و او با احساس مسئولیت دو چندان در بین مردم مسائلشان را رفع و رجوع می کرد.
برای شناسناندن عالمان دیار همدان، همت بلند باید
به گزارش عصر همدان؛ راه برای شناساندن علمایی ربانی همچون آیت الله تألهی ها بسیار است و البته هموار، تنها اراده می خواهد و همت نسل جوان برای دانستن و درک پیشنیه علمی، فقهی و عرفانی دیار خود.
امید آنکه هر قشری در این راه قدم های مؤثری برای شناساندن ابعاد شخصیتی و علمی مرحوم تألهی دامت برکاته برادرد، دانشگاهیان با برگزاری کرسی های عالم شناسی، حوزیان با بحث و جلسات درباره دست نوشته های آن عالم وارسته و متولیان امور فرهنگی لااقل با برگزاری نشست های کتاب خوانی و قرائت کتاب های آیت الله تألهی.
انتهای پیام/ ز