به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «عصرهمدان»؛ در هفته گذشته نرخ تورم استان همدان در شهریور ۳۳.۷ اعلام شد برآن شدیم با سعید کیان‌پور عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه پیام نور گفتگویی در این‌باره داشته باشیم.
عصرهمدان: از نظر شما علت تورم در همدان چیست؟
استان همدان، مانند سایر استان‌های ایران، تابع نرخ تورم کشوری است و از روند کلی تورم در سطح ملی تأثیر می‌پذیرد، این یعنی بسیاری از عوامل اقتصادی که باعث تورم در سطح کشور می‌شوند، مانند سیاست‌های پولی و مالی، نوسانات نرخ ارز و قیمت انرژی، به‌طور مستقیم بر همدان نیز تأثیر دارند. با این وجود، برخی عوامل منطقه‌ای خاص می‌توانند در همدان نقش بیشتری داشته باشند.
عصرهمدان: از دیدگاه علمی، تورم در همدان به دلیل ترکیبی از تورم ناشی از تقاضا و تورم ناشی از هزینه شکل می‌گیرد در این خصوص توضیحاتی بفرمایید؟
تورم ناشی از تقاضا: افزایش تقاضا برای کالاها و خدمات بدون رشد متناسب در تولید، به‌ویژه در حوزه‌های مسکن و کالاهای اساسی، یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت‌ها در همدان است. افزایش نقدینگی و رشد تقاضا برای کالاها و خدمات در کنار محدودیت‌های عرضه محلی، به این نوع تورم دامن می‌زند.
تورم ناشی از هزینه: افزایش هزینه‌های تولید نیز از عوامل اصلی افزایش قیمت‌ها در استان همدان است. افزایش قیمت حامل‌های انرژی، مواد اولیه، و هزینه‌های حمل‌ونقل به دلیل دوری از قطب‌های صنعتی، منجر به افزایش هزینه تولید و عرضه کالاها شده و تورم را تشدید می‌کند.
در نهایت، باید به تورم انتظاری نیز اشاره کرد. انتظارات مردم از افزایش قیمت‌ها باعث می‌شود که در کوتاه‌مدت تقاضا افزایش یابد و به تورم دامن بزند.
عصرهمدان: تورم بیشتر در کدام بخش‌ها مشاهده می‌شود؟
تورم در همدان به ویژه در بخش‌های زیر محسوس‌تر است:
مسکن و اجاره: افزایش قیمت مسکن و اجاره به دلیل کمبود عرضه مسکن و افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز.
کالاهای اساسی و مواد غذایی: افزایش قیمت مواد غذایی به دلیل افزایش هزینه‌های تولید کشاورزی و وابستگی به بازارهای کشوری و بین‌المللی.
حامل‌های انرژی و سوخت: افزایش قیمت سوخت و انرژی بر تمام بخش‌های اقتصادی، به‌ویژه تولید و توزیع کالاها، اثرگذار است.
راهکارها و پیشنهادها برای مقابله با تورم:
برای کاهش تورم در استان همدان، راهکارهای علمی و نظری شامل موارد زیر می‌شود:
سیاست‌های پولی انقباضی: افزایش نرخ بهره و کاهش نقدینگی در سطح ملی می‌تواند تقاضای کل را کاهش داده و به کنترل تورم کمک کند.
کاهش کسری بودجه دولت: کنترل هزینه‌های دولتی و کاهش استقراض از بانک مرکزی می‌تواند از افزایش نقدینگی و تورم جلوگیری کند.
ثبات نرخ ارز: حفظ ثبات در نرخ ارز می‌تواند از افزایش قیمت کالاهای وارداتی جلوگیری کند.
افزایش بهره‌وری تولید: با سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین تولید و بهبود بهره‌وری، می‌توان هزینه‌های تولید را کاهش داد و فشار هزینه‌ای بر تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را کم کرد.
این راهکارها می‌توانند با توجه به شرایط همدان و تأثیرپذیری این استان از تورم کشوری مؤثر واقع شوند.
با توجه به اینکه همدان به‌عنوان یک قطب کشاورزی شناخته می‌شود و صنایع آن در مقیاس کمتری نسبت به سایر استان‌های صنعتی توسعه یافته، راهکارها و پیشنهادهایی برای مقابله با تورم و افزایش پایداری اقتصادی در این منطقه باید بر چه مبنایی باشد؟
بیشتر بر مبنای ظرفیت‌های محلی، بهره‌وری کشاورزی و تنوع‌بخشی به اقتصاد متمرکز باشد. برخی از راهکارهای علمی و عملیاتی در این راستا عبارتند از:
۱. افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی
با توجه به سهم بالای کشاورزی در اشتغال و تولید ارزش افزوده استان، افزایش بهره‌وری در این بخش می‌تواند به کاهش هزینه‌های تولید و افزایش تولید کمک کند.
استفاده از فناوری‌های نوین کشاورزی مانند کشاورزی هوشمند، آبیاری تحت فشار، و ماشین‌آلات کشاورزی مدرن می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش داده و تولیدات را افزایش دهد. این امر هم به تقویت رشد اقتصادی کمک می‌کند و هم فشار تورمی ناشی از افزایش هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد.
۲. تنوع‌بخشی به اقتصاد محلی
یکی از راهکارهای کلیدی برای مقابله با تورم، تنوع‌بخشی به اقتصاد و کاهش وابستگی به بخش‌های خاص مانند کشاورزی است. توسعه صنایع تبدیلی و زنجیره‌های ارزش کشاورزی می‌تواند فرصت‌های شغلی جدید ایجاد کرده و به افزایش تولید در بخش‌های پایین‌دستی مانند بسته‌بندی، فرآوری محصولات کشاورزی و صادرات کمک کند.
این امر نه تنها رشد اقتصادی منطقه را تقویت می‌کند، بلکه باعث کاهش فشار بر بازارهای محلی و کنترل تورم می‌شود.
۳. جذب سرمایه‌گذاری در صنایع جدید
برای کاهش فشار تورم در همدان، جذب سرمایه‌گذاری در صنایع جدید و پایدار می‌تواند مفید باشد. صنایع کوچک و متوسط که منابع محلی مانند مواد اولیه کشاورزی را استفاده می‌کنند، می‌توانند فرصت‌های جدیدی برای رشد اقتصادی و اشتغال ایجاد کنند. به‌عنوان مثال، سرمایه‌گذاری در توریسم کشاورزی یا صنایع زیست‌محیطی می‌تواند هم اشتغال‌زایی و هم توسعه منطقه‌ای را تقویت کند.
۴. بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل و توزیع
یکی از دلایل افزایش هزینه‌های تولید و توزیع در همدان، محدودیت‌های زیرساختی است. بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل و افزایش دسترسی به بازارهای مصرفی داخلی و خارجی می‌تواند هزینه‌های لجستیکی را کاهش داده و قیمت نهایی کالاها را کنترل کند. این امر می‌تواند تورم را در بخش‌هایی مانند مواد غذایی و محصولات کشاورزی کاهش دهد.
۵. حمایت از تولیدکنندگان محلی
ارائه مشوق‌ها و تسهیلات مالی به تولیدکنندگان محلی، به‌ویژه در بخش کشاورزی، می‌تواند به کاهش فشار هزینه‌ای و حفظ تولید در شرایط تورمی کمک کند. حمایت‌های مالیاتی و وام‌های کم‌بهره برای تولیدکنندگان خرد می‌تواند نقش مهمی در افزایش تولید و کنترل قیمت‌ها داشته باشد.
۶. کاهش وابستگی به واردات و توسعه صادرات
یکی از روش‌های موثر برای مقابله با تورم در استان همدان، کاهش وابستگی به واردات کالاهای اساسی و افزایش صادرات محصولات محلی است.
با توسعه بازارهای صادراتی و حمایت از تولیدکنندگان محلی برای حضور در بازارهای بین‌المللی، همدان می‌تواند از فرصت‌های جدید اقتصادی بهره‌مند شده و تورم را کنترل کند.
۷. تقویت بخش تعاونی‌ها
تقویت تعاونی‌های کشاورزی و حمایت از تشکل‌های تولیدی در استان می‌تواند به بهبود دسترسی تولیدکنندگان به منابع و بازارها کمک کرده و بهره‌وری را افزایش دهد.
تعاونی‌ها می‌توانند از مزایای اقتصاد مقیاس بهره‌مند شده و هزینه‌های تولید را کاهش دهند که در نهایت به کنترل تورم منجر خواهد شد.
این راهکارها می‌توانند با ترکیب مناسب سیاست‌های کشوری و استفاده بهینه از ظرفیت‌های محلی، به کاهش تورم در همدان و تقویت اقتصاد این استان کمک کنند.
عصرهمدان: در خصوص تورم نکته قابل توجهی اگر هست بفرمایید؟
در مورد تورم، چند نکته کلیدی دیگر قابل توجه است که می‌تواند در تحلیل شرایط اقتصادی همدان و راهکارهای مقابله با تورم مؤثر باشد:
۱. تورم وارداتی
یکی از عوامل کلیدی تورم در ایران و به‌تبع آن در استان همدان، تورم وارداتی است. این نوع تورم زمانی اتفاق می‌افتد که کالاها و مواد اولیه از خارج کشور به دلیل نوسانات نرخ ارز یا افزایش قیمت‌های جهانی گران‌تر وارد می‌شوند.
به‌عنوان مثال، در همدان به دلیل وابستگی به واردات برخی کالاهای اساسی یا ماشین‌آلات کشاورزی، نوسانات نرخ ارز می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های تولید و در نتیجه تورم محلی شود.
کاهش وابستگی به واردات و افزایش تولیدات داخلی در حوزه‌هایی که استان مزیت نسبی دارد، می‌تواند راهکاری برای مقابله با این مشکل باشد.
۲. تورم انتظاری
تورم در بسیاری از موارد ناشی از انتظارات تورمی است. زمانی که مردم انتظار افزایش قیمت‌ها را داشته باشند، ممکن است رفتارهای اقتصادی آن‌ها به‌گونه‌ای تغییر کند که خود باعث تسریع افزایش قیمت‌ها شود. در همدان نیز این نوع تورم می‌تواند بر قیمت کالاها و خدمات تأثیر بگذارد.
کنترل انتظارات تورمی از طریق سیاست‌های اطلاع‌رسانی دقیق و به‌موقع، و ثبات در سیاست‌های مالی و پولی کشور، می‌تواند به کاهش این نوع تورم کمک کند.
۳. تورم ساختاری
برخی از بخش‌های اقتصادی کشور به‌ویژه در استان‌هایی مانند همدان که تمرکز زیادی بر کشاورزی دارند، ممکن است دچار تورم ساختاری باشند. این نوع تورم ناشی از مشکلات زیرساختی و ناکارآمدی در بخش‌های تولیدی است.
بهبود زیرساخت‌های تولید و توزیع، سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های جدید و بهینه‌سازی فرآیندها می‌تواند به کاهش این نوع تورم کمک کند.
۴. تورم هزینه‌ای
در همدان، به دلیل افزایش هزینه‌های تولید و حمل‌ونقل، تورم هزینه‌ای نیز می‌تواند یکی از دلایل تورم باشد. عواملی مانند افزایش قیمت سوخت، هزینه‌های لجستیک، و افزایش قیمت مواد اولیه، به افزایش قیمت نهایی محصولات کشاورزی و خدمات منجر می‌شود.
کاهش هزینه‌های تولید از طریق بهبود کارایی و استفاده از منابع محلی، می‌تواند راهی برای مقابله با این نوع تورم باشد.
۵. اثرات توزیعی تورم
تورم معمولاً تأثیرات نابرابری بر گروه‌های مختلف جامعه دارد. در استان‌هایی مانند همدان که بخشی از جمعیت به کشاورزی مشغول هستند، افزایش هزینه‌های زندگی می‌تواند تأثیرات شدیدی بر روی اقشار کم‌درآمد داشته باشد.
بنابراین، سیاست‌های حمایتی هدفمند و افزایش دسترسی به منابع مالی برای اقشار ضعیف، می‌تواند به کاهش اثرات منفی تورم کمک کند.
در نهایت، سیاست‌های مالی، پولی و اقتصادی هماهنگ در سطح ملی و محلی، همراه با مدیریت بهتر منابع و برنامه‌ریزی دقیق، می‌تواند به مقابله با تورم در استان‌هایی مانند همدان کمک کند.
انتهای خبر/ حا