به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان» حجت الاسلام محسن انبیائی در نشست هم‌اندیشی با موضوع آسیب‌های اجتماعی نوظهور با بیان اینکه متاسفانه شاهد برخی چالش‌های نامناسب در فضای مجازی هستیم که نوجوانان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت: در این شرایط باید به دنبال ریشه‌یابی مسائل باشیم‌.

وی با اشاره به اینکه متاسفانه هویت فرزندان ما در فضای مجازی تغییر می‌کند، افزود: هویت‌ نسل جدید بر اساس لایک و نظر دیگران تعریف می‌شود و همین باعث شده که آن‌ها حاضرند برای جلب توجه، از ارزش‌های خود بگذرند. 

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: چالش‌های غیراخلاقی که در فضای مجازی دیدیم، نشان می‌دهد که ما با یک مشکل جدی روبرو هستیم.

انبیائی با بیان اینکه متأسفانه برخی از چهره‌های مشهور در فضای مجازی و بلاگرها در این چالش‌ها نقش دارند، تصریح کرد: متأسفانه این افراد با ایجاد این چالش‌ها، تأثیرات مخربی بر نوجوانان می‌گذارند اما سوال اینجاست که چرا یک نوجوان باید در چنین چالش‌هایی شرکت کند و چرا باید برای دیده شدن، رفتارهای نامناسب انجام دهد؟

وی با اشاره به اینکه در این‌جا بخشی از تقصیرها به والدین مربوط می‌شود، گفت: برخی خانواده‌ها به نیازهای عاطفی و شخصیتی فرزندان خود توجه نمی‌کنند در نتیجه، فرزند برای جبران این کمبودها، و کسب اعتماد به‌نفس به فضای مجازی پناه می‌برد.

استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: در واقع کمبود محبت و توجه در خانواده، نوجوان را به سمت رفتارهای پرخطر در فضای مجازی سوق می‌دهد، عنوان کرد: وقتی نوجوان در خانه احساس امنیت و ارزشمندی نکند، به دنبال این احساس در فضای مجازی می‌گردد و متاسفانه این فضا، همیشه امن و سالم نیست.

انبیائی با بیان اینکه باید مشکلات و مسائل نوجوانان را بدانیم تا بتوانیم با آن‌ها ارتباط برقرار کنیم، گفت: اگر یک نوجوان با مشکلی روبرو شود و به والدین خود مراجعه کند، والدین باید با دنیای جدید و دغدغه‌های نوجوان آشنا باشند تا بتوانند با او ارتباط صحیحی برقرار کنند. 

وی با اشاره به یکی از بلاگرهایی که در فضای مجازی تعداد قابل توجهی دنبال کننده به دست آورده بود، افزود: این فرد سن و سال کمی داشت اما به راحتی به درآمد ۹۰ میلیون تومانی رسید، طبیعی است که چنین فردی پس از آنکه لذت دیده شدن را تجربه می‌کند درگیر چالش‌های بزرگتری در این فضا می‌شود و دیگر نمی‌توان او را از فضای مجازی جدا کرد.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: قسمت بد ماجرا این است که این پسر با این کار، به یک الگوی موفقیت برای نسل حاضر تبدیل شد و متاسفانه، موفقیت در نگاه بسیاری از نوجوانان، یعنی شهرت و ثروت بدون تلاش.

انبیائی با بیان اینکه همین موضوع باعث می‌شود که نوجوانان، ارزش‌های واقعی را فراموش کنند، عنوان کرد: آن‌ها به دنبال راه‌های میان‌بر برای رسیدن به شهرت و ثروت هستند و ارزش‌هایی مانند تلاش، پشتکار و صداقت، برای آن‌ها کم‌رنگ شده است.

وی با اشاره به اینکه مدیریت رسانه در خانواده بسیار اهمیت دارد، گفت: ما باید برای استفاده فرزندان از رسانه‌ها، برنامه‌ریزی داشته باشیم، نمی‌توانیم فرزندان خود را به حال خود رها کنیم و انتظار داشته باشیم که آن‌ها به درستی از رسانه‌ها استفاده کنند. 

استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: ما باید به فرزندانمان آموزش دهیم که چگونه از رسانه‌ها استفاده کنند و چگونه از خطرات آن‌ها در امان بمانند.

انبیائی با بیان اینکه اخیراً شاهد افزایش نگرانی‌ها در مورد تغییرات هویتی و جنسیتی در بین جوانان هستیم که در فضای مجازی تصاویر خود را با هدف دیده شدنِ بیشتر منتشر می‌کنند، افزود: متأسفانه این یک مسئله جدی است که نیازمند بررسی دقیق است، وقتی پسرها همچون دختران رفتار می‌کنند و دختران همچون پسرها یعنی هویت فرد کاملاً تغییر کرده است.

وی با اشاره به اینکه در مورد ریشه‌های اصلی این مسائل، می‌توان به سه عامل اصلی اشاره کرد، تصریح کرد: تغذیه، پوشش و مهم‌ترین عامل، محتوای رسانه‌ای که در اختیار کودکان قرار می‌گیرد در شکل‌گیری این مسئله اثر دارد.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: محتوای رسانه‌ای، الگوی شخصیتی کودکان را شکل می‌دهد، نحوه مواجهه پدر و مادر با جنسیت کودک نیز بسیار مهم است. برای مثال، متأسفانه هنوز در بخش مهمی از جامعه ما، پسر بودن برای خانواده یک افتخار است و گاهی اوقات والدین به خاطر نداشتن پسر، دختر خود را سرکوب می‌کنند؛ این کار، شخصیت کودک را از بین می‌برد.

انبیائی با بیان اینکه وقتی والدین به جای پذیرش و حمایت از کودک، سعی می‌کنند کودک را جنسیتی دیگر تبدیل کنند، کودک دچار بحران هویت می‌شود، افزود: برای مثال، اگر والدین موهای پسر خود را بلند کنند و لباس دخترانه به او بپوشانند، کودک در تشخیص هویت خود دچار مشکل می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه والدین در نقش مدیریت رسانه‌ای باید سه کار را انجام دهند، عنوان کرد: هدایت، نظارت و مدیریت وظیفه والدین است، آن‌ها باید فرزندان خود را در استفاده از رسانه‌ها هدایت کنند، بر فعالیت‌های آن‌ها نظارت داشته باشند و استفاده از رسانه‌ها را مدیریت کنند.

استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: اگر والدین، مدیریت رسانه در خانه نداشته باشند، فرزندان آن‌ها در معرض خطرات جدی قرار می‌گیرند، این خطرات می‌تواند شامل اعتیاد به اینترنت، قرار گرفتن در معرض محتوای نامناسب، و بحران هویت جنسیتی باشد.

انبیائی با بیان اینکه یک روانشناس که از ابتدای عصر مجازی در سال 1990 در این حوزه فعال بوده‌اند، تجربیات ارزشمندی دارد، تصریح کرد: او به عنوان یک رفتارشناس و روانشناس، بر رویکرد پژوهشی و کارآمد برای حل چالش‌های نسل حاضر، چه کودکان و چه بزرگسالان، تأکید کرده است.

وی با اشاره به اینکه این روانشناس معتقد است که عدم فعالیت و مشارکت در امور مختلف، مشکلات گوناگونی را برای نسل حاضر ایجاد می‌کند، افزود: با توجه به اینکه این روانشناس معتقد است زمانی که بچه‌ها کار و فعالیتی انجام نمی‌دهند، دچار مشکلات مختلفی می‌شوند راهکارهایی همچون فعالیت و کارکردن بچه‌ها از سنین کودکی ارائه می‌دهد.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: این درحالی است که والدین از سنین کودکی تلفن همراه را در اختیار فرزند خود قرار می‌دهند تا سرگرم شود درحالی که استفاده از نمایشگرها(مانند تلویزیون و تلفن همراه) برای کودکان زیر 36 ماه مطلقاً ممنوع است.

انبیائی با بیان اینکه برای کودکان بین 3 تا 7 سال، مصرف گوشی باید به حداقل ممکن بین (15 تا 30 دقیقه در روز) و حتماً با حضور والدین محدود شود، گفت: والدین باید با کودک بازی کنند و فعالیت‌های مناسب با سن او را انجام دهند.

استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: از 7 تا 15 سالگی، گوشی را باید در اختیار کودک قرار داد که البته دکتر سادات نظر مخالفی دارند و معتقدند تا 15 سالگی نباید گوشی به کودک داد اما به گفته برخی دیگر از صاحبنظران، این کار نه عملی است و نه قابل توصیه و بچه‌ها در این سن نیاز دارند که بومی دیجیتال باشند نه مهاجر دیجیتال.

انبیائی با بیان اینکه در با وجود این، نگرانی‌هایی در مورد آسیب‌های شناختی و فرهنگی استفاده از فضای مجازی وجود دارد، تصریح کرد: البته این اتفاق‌ها به هیچ وجه نباید باعث نگرانی شوند، بلکه قوای شناختی کودک را تقویت می‌کنند، به شرطی که بازی‌هایی که کودک انجام می‌دهد، ارزش افزوده داشته باشد و باید دقت کنیم که بازی‌ها نباید صرفاً تکراری و بدون هدف باشند.

وی با اشاره به اینکه بازی‌های استراتژیک هم برای کودکان چچ مفید هستند، افزود: این بازی‌ها به کودک کمک می‌کنند تا تحلیل کند و تصمیم بگیرد، مهم است که کودک باید با یک مسئله جدید مواجه شود تا مغزش فعال شود.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای کودکان و نوجوانان زیر 15 سال صلاح نیست، از حدود 13 تا 14 سالگی، داشتن یک اکانت در پیام‌رسان(نه شبکه اجتماعی) در گوشی والدین مانعی ندارد و برای کودکان بین 12 تا 13 سال، یک گوشی ساده(با دوربین و چند بازی ساده) باید تهیه شود.

انبیائی با بیان اینکه باید اجازه دهید استفاده از فناوری به درستی مدیریت شود و کودک از مزایای آن بهره‌مند شود، افزود: فقط این موضوع باید مدیریت شود تا کودک از آسیب‌های آن در امان بماند.

وی با اشاره به اینکه به طور کلی، توصیه می‌شود از خرید گوشی هوشمند برای کودکان زیر 15 سال خودداری شود، گفت: اما اگر ضرورت دارد، باید با مدیریت و نظارت کامل انجام شود.

استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: ورود کودکان به شبکه‌های اجتماعی به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.،طبق قانون آمریکا، داشتن حساب کاربری در شبکه‌های اجتماعی برای افراد زیر 13 سال جرم است و اگر والدین با اطلاع از این موضوع، مانع نشوند، قابلیت پیگیری حقوقی وجود دارد.

انبیائی با بیان اینکه به جای شبکه‌های اجتماعی، می‌توان از پیام‌رسان‌ها استفاده کرد، عنوان کرد: پیام‌رسان‌ها فضایی امن‌تر برای ارتباطات هستند، البته باید توجه داشت که پیام‌رسان مورد استفاده، ایمن و متناسب با سن کودک باشد.

وی با اشاره به اینکه برای حفظ امنیت کودکان در فضای مجازی باید تدابیری نظر گرفت، تصریح کرد: تنظیمات امنیتی گوشی و پیام‌رسان‌ها را جدی بگیرید، کودکان معمولاً از والدین در این زمینه آگاه‌تر هستند در نتیجه بهترین کار آن است که در مورد خطرات فضای مجازی با آن‌ها صحبت کنید.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: اخیراً گوشی‌های هوشمندی در کشورهای خارجی به بازار عرضه شده‌اند که امکان نصب شبکه‌های اجتماعی را ندارند، این گوشی‌ها می‌توانند گزینه مناسبی برای کودکانی باشند که نیاز به تلفن همراه دارند، اما نباید در معرض خطرات شبکه‌های اجتماعی قرار بگیرند.

انبیائی با بیان اینکه در دیگر کشورها به این موضوع پی بردند که فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی چه خطراتی برای نسل آینده دارد، گفت: ما نیز در کشورمان باید به این آگاهی برسیم.

وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین نکته این است که والدین باید آگاه باشند و با دقت و مسئولیت‌پذیری، استفاده فرزندان خود از تلفن همراه و فضای مجازی را مدیریت کنند، افزود: ارتباط صمیمانه با فرزندان و ایجاد فضایی امن و قابل اعتماد، بهترین راه برای محافظت از آن‌ها در برابر خطرات احتمالی است.

انتهای خبر