انتظار می رود از نعمات ریزش های آسمانی در استان بهره بیشتری برد به طوری که این امر به سهولت با توسعه عملیات آبخیزداری میسر است.
به گزارش عصر همدان، در واپسین روزهای برگ ریزان قرن ۱۴ هجری و در بامداد هشتاد و ششمین روز پاییز(چهارشنبه ۲۶ آذر) صدای نم نم باران خواب را از چشمان همدانی ها ربود.
در همین خصوص اداره‌کل هواشناسی استان همدان اعلام کرده است که بارش باران و ریزش برفی که از بامداد چهارشنبه در آسمان استان شروع شده تا روز یکشنبه مهمان بیشتر نقاط این همدانی ها خواهد بود.
محمدحسن باقری شکیب، کارشناس اداره‌کل هواشناسی استان همدان گفت: از عصر جمعه با تقویت یک موج ناپایدار، ریزش برف و بارش باران شدت می‌یابد.
وی با اشاره به اینکه به دلیل بالا بودن دمای هوا، ریزش برف به باران تبدیل می‌شود، اضافه کرد: به دنبال فعالیت این سامانه و ابرناکی آسمان، دمای هوای بیشینه(روزانه) بیشتر نقاط استان بین چهار تا ۶ درجه سانتی گراد کاهش و دمای کمینه(شبانه) بین یک تا ۲ درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد.
امسال استان همدان همانند بسیاری از استان‌های کشور شاهد نزولات آسمانی بوده است و از ابتدای سال تاکنون تداوم بارش‌ها و بارندگی‌ها طراوت خاصی به این استان بخشیده به طوری که کشاورزان از بارش‌های پی‌درپی و بی‌وقفه بسیار خوشحال بوده‌اند چرا که بارش باران و برف نوید روزهای خوشی در آینده نزدیک برای کشت محصولات این قشر در استان را به همراه دارد.
پیش بینی می شود با وجود بارش‌های اخیر در منطقه شاهد سال زراعی پربار در استان همدان باشیم و با افزایش تولیدات کشاورزی روبه‌رو شویم و مردم منطقه به خاطر این امر شکرگذار خداوند منان هستند چرا که استان همدان به دلیل پتانسیل بالا و شرایط اقلیمی خاص همه‌ساله محصولات کشاورزی زیادی را به استانها همجوار و بعضا دیگر کشورها صادر می‌کند که هم‌اکنون بارش بارندگی‌های اخیر در استان این امر را دوچندان خواهد کرد.
اما انتظار می رود از نعمات ریزش های آسمانی در استان بهره بیشتری برد به طوری که این امر به سهولت با توسعه عملیات آبخیزداری میسر است.
آبخیزداری به زبان ساده عبارت است از هر کاری که بشر بتواند به کمک آن آب ناشی از بارندگی را در مبدا بارش در دل سفره های زیرزمینی فرو برده و مانع از بروز سیلاب های فصلی و هدر رفت آب شود، تا از این طریق کشاورزی رونق گرفته، کم آبی رخت بر بسته و فرسایش خاک و فرونشست زمین اتفاق نیفتد.
توسعه پوشش گیاهی و جنگل کاری در اطراف شهرها و در دامنه کوهها مهمترین روش آبخیزداری است و از دیگر روشهای می توان به احداث بندهای بتنی و خاکی، چرای دام در مراتع(برخلاف ادبیاتی که در رسانه ها بر جلوگیری از چرای دام تاکید می ورزند)، توسعه کشت و زرع، پلکانی کردن مسیل‌ها و رودخانه‌ها، انحراف مسیر رودخانه‌ها و در نهایت احداث سیل گیر اشاره کرد.
بد نیست بدانید قرآن مجید نیز به اهمیت آبخیزداری اشاره کرده و در آیه ۱۸ سوره مومنون به این اشاره شده که ما منزلگاه طبیعی آب باران را در دل زمین(و نه روی سطح زمین) قرار دادیم تا روی زمین، از طرف دیگر همواره ائمه اطهار بر اهمیت درختکاری تاکید کرده اند.
جالب آن است که کشورهای توسعه یافته جهان از جمله آمریکا، کانادا، آلمان، انگلیس و کشورهای هند و روسیه و شرق آسیا از قرن ۱۷ به اهمیت آبخیزداری پی برده و برنامه جامعی برای توسعه این امر با کمک جوامع محلی خود اتخاذ کرده اند.
این در حالی است که آبخیزداری تا سال ۱۳۹۰ در این مغفول واقع شده و تمام تلاشها برای توسعه سد سازی(آب روی سطح زمین و افزایش تبخیر آب) صرف شده است، جالب آن که پیشینیان ما از درایت بیشتری برخوردار بوده و ایران را اولین کشوری کرده بودند که از سیستم پیشرفته کندن و احداث قنات ها برای بردن آب به زیر زمین و جلوگیری از تبخیر و هدر رفت آن استفاده می کرد.
برای پی بردن به اهمیت بیشتر توسعه عملیات آبخیزداری خبرنگار عصر همدان به سراغ حمید سینی ساز شهشهانی، کارشناس کشاورزی و مدیریت منابع آبی آمده است تا این امر را از وی جویا شود.
وی می گوید: از اول انقلاب تاکنون بیش از ۳۰۰ سد در اقصی نقاط کشور ساخته و به بهره برادری رسیده، این در حالی است که یکی از اصلی ترین اهداف این سدها جلوگیری از سیلاب های فصلی و آسیب های جانی و مالی به مردم بود با این وجود همانطوری که در چند هفته گذشته دیدیم همچنان سیلاب زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده و خسارت زیادی به آنها وارد می کند.
سینی ساز تصریح کرد: اگر ۱۰ درصد بودجه ای که برای سدسازی اختصاص داده شد صرف آبخیزداری می شد بدون شک شاهد چنین خسارات جبران ناپذیری نبودیم.
این کارشناس مدیریت منابع آبی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: با احداث موانع مکانیکی یا گیاهی بر سر راه آب ناشی از بارندگی می توان آب را ذخیره کرد و با رفتن آب به زیر زمین شاهد پر آب بودن مناطق مختلف بوده و به این وسیله توسعه کشاورزی( خصوصا تنوع توسعه کشت دیم) در کشور را شاهد باشیم.
وی افزود: باید به این نکته توجه داشته باشیم که شاید این افزایش بارندگی در کشور ناشی از تغییر اقلیم باشد و این اقلیم به طور مثال ۱۰ سال طول بکشد بنابراین تا می توانیم باید آب ناشی از بارندگی را در دل سفره های زیرزمینی نگه داریم تا به این وسیله در سالهای که بارندگی کمی صورت می گیرد از این آبها بهترین استفاده ممکن را ببریم.
سینی ساز در ادامه یادآور شد: بدون شک آبخیزداری و آبخوانداری ارزان ترین و محیط‌زیستی ترین روش اعمال مدیریت در عرصۀ منابع طبیعی کشور است ولی متاسفانه تمامی عملیات مربوط به بحث آب در اختیار وزارت نیرو است و این وزارتخانه بودجه ای برای توسعه عملیات آبخیزداری در کشور اختصاص نمی دهد.
این کارشناس منابع آبی در پایان اظهار نمود: طبق آمارهای منتشر شده از سازمانهای مربوطه بیش از ۷۰ درصد آب باران در ایران به صورت مستقیما تبخیر می‌شود، از ۳۰ درصد باقی مانده نیز چیزی حدود ۹ الی ۱۰ درصد در قالب سیلاب‌ها به دریاها می‌ریزد، اگر این ۸۰ درصد تلفات را بتوانیم با آبخیزداری به سمت سفره‌ها هدایت کنیم نمی‌خواهم بگویم تلفات صفر می‌شود اما حداقل ۳۳ درصد آن قابل ذخیره است که این ۳۳ درصد میتواند به راحتی آب مورد نیاز حدود ۸۰ میلیون نفر دیگر را فراهم کند و به عبارت دیگر کشورمان با جمعیت ۱۵۰ یا ۱۶۰ میلیون نفری هم مشکل آب نخواهد داشت.
گفتنی است رهبر انقلاب اوایل سال قبل و پس از وقوع سیل در برخی استان‌های کشور فرمودند: جدای از خسارات، موضوع صدمات روحی و روانی ناشی از حوادثی همچون سیل، بلندمدت و تأثیرگذار است، بنابراین باید به‌گونه ای برنامه ریزی و آینده نگری شود که صدمات و خسارات ناشی از اینگونه حوادث به کمترین میزان ممکن برسد.
وی خاطرنشان کرد: لایروبی رودخانه ها»، «لایروبی سدها»، «آزاد سازی حریم رودخانه ها»، «آبخیزداری» و «حفظ مراتع و جنگل ها» از موضوعات بسیار مهم است و این حادثه باید یک درس عبرت باشد تا در طرحهای مختلف آینده از جمله سد سازی ها، راه سازی ها، احداث راه آهن، و عمران شهری، همه جوانب مختلف دیده و آینده نگری لازم و جامع انجام شود.
امید است که با توسعه عملیات آبخیزداری در کشور(خصوصا استان همدان) شاهد توسعه کشاورزی و جلوگیری از خسارات ناشی از سیلاب باشیم.
انتهای پیام/ج