فائو در گزارشی مفصل اعلام کرد میزان ضایعات محصولات کشاورزی ایران ۲۵ برابر کشورهای توسعه یافته جهان است. آماری بس عجیب و قابل تامل و اندوهناک که حکایت از اسراف در مصرف و ضعف مدیریت واحد بر محصولات کشاورزی از سوی نهادهای متولی دارد مخصوص این که در بخشی از این گزارش آمده با این میزان دور ریز به راحتی می توان ۱۵ میلیون نفر را سیر کرد.
به گزارش عصر همدان، فائو(سازمان خواربار جهانی یا غذا) در گزارشی مفصل اعلام کرد میزان ضایعات محصولات کشاورزی ایران ۲۵ برابر کشورهای توسعه یافته جهان است.
آماری بس عجیب و قابل تامل و اندوهناک که حکایت از اسراف در مصرف و ضعف مدیریت واحد بر محصولات کشاورزی از سوی نهادهای متولی دارد مخصوص این که در بخشی از این گزارش آمده با این میزان دور ریز به راحتی می توان ۱۵ میلیون نفر را سیر کرد.
اما آمارها داخلی می گویند ۲۵ تا ۳۰ درصد محصولات کشاورزی دور ریخته می شود و کارشناس معتقدند این میزان به ۳۵ درصد هم می رسد.
اما به راستی چرا؟ برای پاسخ به این پرسش دردآور به سراغ تنی چند از کارشناس و مسئولین مرتبط رفته ایم تا در خصوص دلیل میزان بالای ضایعات کشاورزی جویا شویم.
در همین خصوص محمد شفیع ملک زاده، رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در گفتگویی اختصاصی با عصر همدان با بیان اینکه بیش از ۱۲۵ میلیون تن در سال محصول کشاورزی تولید می‌شود گفت: در حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد از تولیدات به صورت ضایعات به هدرمی‌رود.
وی با بیان اینکه تولیدضایعات از زمان تولید در مزرعه و با ماشین آلات فرسوده‌آغاز شده و درجریان حمل‌ونقل ادامه می یابد ادامه داد: عدم وجودصنایع تبدیلی تکمیلی و فرآوری مناسب به‌ویژه در سطح بازار باعث افزایش درصد ضایعات کشاورزی می‌شود. متأسفانه چون در بازار قیمت های تصویب‌شده نداریم خیلی از از محصولات ما در مزرعه و در حال توزیع در میدان بارها از دست می‌رود جزء ضایعات محسوب می‌شود.
رئیس نظام صنفی کشاورزی در باب ماشین‌آلات کشاورزی افزود: ما در کشاورزی از ماشین‌های بسیار فرسوده استفاده می کنیم به‌طور مثال از کمباین‌های ۳۰ تا ۴۰سال پیش استفاده می‌شود بدیهی است این ماشین‌آلات فرسوده باعث ریزش محصولات کشاورزی و خروج آن از چرخه مصرف می‌شود. همچنین در خصوص صنعت چون صنایع مدرنیزه شده‌ای نداریم این‌ها باعث تولید ضایعات در بخش کشاورزی است.
وی با بیان اینکه حمل و نقل یکی از راه های هدر رفت محصولات کشاورزی است ادامه داد: بعضی از محصولات نیاز به حمل مخصوص دارند اما برای حمل آنها از کامیون های نامناسب استفاده می شود به طور مثال محصولاتی مثل گندم جو و ذرت در فصل برداشت و در مسیرحمل‌ونقل بسیار هدر رفت دارد.
شفیع ملک زاده مهم ترین عامل افزایش ضایعات کشاورزی را نبود انبار و سردخانه مناسب دانست و افزود: متأسفانه هرساله شاهد از بین رفتن صدها تن محصولاتی نظیرسیب زمینی وپیاز هستیم که به سبب نگهداری غیر اصولی و در مکان نامناسب به ضایعات تبدیل می‌شوند و ضربه سنگینی به کشاورزی کشور وارد می‌کنند.
وی راهکارهای مهمی که یاری بخش کشاورزان است را در وهله اول نوسازی ناوگان ماشین‌آلات کشاورزی دانست و ادامه داد: بیش از ۱۰ درصد ضایعات مربوط به بخش ماشین‌آلات کشاورزی است. همچنین در بخش صنایع تبدیلی و تکمیلی بازسازی لازم است که در این خصوص باید موانع برسر راه سرمایه‌گذار و این‌همه مراحل غیرضروری برای گرفتن مجوز را حذف کرد تا سرمایه‌دار تشویق شده و در بخش کشاورزی سرمایه گذاری کند.
محمدشفیع ملک‌زاده اظهار کرد: ماشین‌آلات کشاورزی قدیمی و فرسوده هستند و خسارت سنگینی به بخش کشاورزی وارد می‌کنند و سبب شده ضایعات بخش کشاورزی و محصولات خیلی بالا برود. در مواردی به دلیل همین فرسودگی در حین جمع‌آوری محصول دچار آتش‌سوزی شده و سبب می‌شود چندین هکتار مزرعه مردم آتش بگیرد. وی بیان کرد: ادوات امروزی را نداریم و باید از ادوات قدیمی استفاده کنیم و کیفیت کار و عملکرد پایین است و صددرصد روی تولید تاثیرگذار است و به امنیت غذایی ضربه می‌زند و سبب می‌شود تولید ما از لحاظ کیفیت پایین بیاید.
رئیس نظام صنفی کشاورزی با بیان اینکه آخرین و مهم ترین مسئله بحث طراحی بازار است تصریح کرد: باید بازار به شیوه‌ای طراحی شود که بتوانیم به راحتی مازاد بر مصرف محصولات کشاورزی راصادر کنیم تا به این شکل به نفع کشاورز عمل کرده باشیم و حداقل این میزان ضایعات از ۳۰ تا ۳۵درصد کاهش پیدا کند.
عبدالمجید شیخی، کارشناس مسائل کشاورزی نیز در گفتگویی اختصاصی با عصر همدان با بیان اینکه ایران ظرفیت بسیار بالایی در زمینه کشاورزی و صنایع تبدیلی دارد، اظهار نمود: دولت طی سالیان گذشته برنامه درخور شانی باری تنظیم بازار محصولات کشاورزی نداشته و این بازار به حال خود رها شده است.
وی افزود: به همین دلیل است که هر از چند گاهی شاهد دور ریختن محصولات کشاورزی توسط کشاورزان در سطح جاده ها و خیابانها هستیم چون هیچ الگوی کشت وجود ندارد، صنایع تبدیلی در مناطق مختلف وجود نداشته و خرید تضمینی به قیمت عادلانه از این محصول کشاورزی نیز صورت نمی گیرد.
شیخی در ادامه یادآور شد: بخش کشاورزی بخشی بسیار اشتغالزا و ضد تحریم است که با سرمایه گذاری روی آن علاوه بر تامین امنیت غذایی داخل می توان ارز صادراتی خوبی نیز عاید کشورمان بکند ولی با این وجود مسئولین امر از این بخش غافل مانده و کوتاهی های زیادی از آن صورت گرفته است.
این کارشناس مسائل کشاورزی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: عدم رعایت الگوی کشت و استفاده از فناوری روز ضربه جبران ناپذیری به صنعت کشاورزی و کشاورزان وارد می کند به طوری که یک روز خبر از معدوم کردن گوجه در جنوب، بادمجان در رودان و سیب در آذربایجان شرقی می شنویم که این ها همه حاصل عدم مدیریت صحیح در بخش کشاورزی است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: دولت با حمایت از کشاورزان و خرید تضمینی محصولات کشاورزی و کاهش قیمت کود و سم می تواند صنعت کشاورزی را رونق دهد تا انگیزه کشاورزان برای تولید بالا رفته و شاهد تحقق تامین امنیت غذایی کشورمان باشیم.
در این رابطه نیز علی خان محمدی، مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی اخیرا نیز در گفتگویی با انتقاد از آمار بالای ضایعات محصولات کشاورزی اظهار کرد: بنابر آمار فائو سالانه ۳۰ تا ۳۵ درصد محصولات مختلف کشاورزی هدر می رود، در حالی که به اعتقاد ما این آمار در مراحل مختلف بسته بندی و حمل و نقل بیش از ۲۵ درصد نیست.
وی مجموع تولید سالانه محصولات کشاورزی را ۱۱۰ میلیون تن اعلام کرد و گفت: بنابر آمار سالانه ۳۰ میلیون تن محصولات کشاورزی هدر می رود که با احتساب هزینه آب، سوخت، حمل و نقل و نیروی انسانی سرمایه بزرگی را بعد از تولید از دست می دهیم
خان محمدی ایجاد زنجیره تولید را یکی از راهکارهای موثر در کاهش هدر رفت محصولات کشاورزی اعلام کرد و افزود: ایجاد زنجیره صفر تا صد محصولات کشاورزی موجب شده سرمایه بزرگی را از مزرعه تا سفره از دست ندهیم.
مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی در پایان تصریح کرد: اجرای الگوی کشت، کشت قراردادی و تولید برحسب تقاضای بازار داخل و صادراتی از جمله راهکارهای کاهش ضایعات محصولات کشاورزی به شمار می رود.
انتهای پیام/