به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان»؛ چند روز پیش بود که خبر اقدام به خودکشی یک نوجوان از پل پژوهش همدان در شبکه‌های اجتماعی خبرساز شد.
چندی پیش هم فرد دیگری در پل بعثت اقدام به خودکشی کرده بود.
انتشار این اخبار و واکنش مردم به این آسیب اجتماعی موجب شد که پایگاه خبری تحلیلی عصر همدان به علل و عوامل این معضل اجتماعی بپردازد.
شهروندانی که این آسیب اجتماعی را مشاهده و یا خبر آن را شنیدند از آن بسیار متأثر شده و ابراز تأسف کردند.
واکنش‌ها به این اقدام در فضای مجازی بازخورد فراوانی داشت.
ناهید ماهر کارشناس اورژانس اجتماعی شهرستان بهار در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی عصر همدان به بیان ابعاد مختلف این آسیب اجتماعی پرداخت و در تشریح آن گفت: هر فردی در طول دوره زندگی خود ممکن است رنج شدیدی را تجربه کند که این رنج در دهه‌های مختلف سنی به اشکال مختلف و متفاوت خود را نشان می‌دهد، که مثال آن در دوره نوجوانی به‌صورت خشم انفجاری و طولانی مدت بروز پیدا کرده و یا در سنین کهن‌سالی به‌صورت نااُمیدی در فرد دیده می‌شود.
وی با اشاره به این‌که در هر دوره‌ای از زندگی، افراد ممکن است با رنج شدیدی مواجه شوند گفت: افراد به‌دنبال خروج از شرایط رنج شدید به‌دنبال راه‌‌حل‌هایی می‌گردند که بتوانند رنج‌ها را بکاهند.
ماهر یکی از راه‌‌حل‌های خطرناک در کاهش رنج را که آثار بدی دارد، آسیب رساندن به خود فرد عنوان کرد و گفت: زمانی که اتفاقاتی سلسله‌وار برای فرد به‌وجود آمده و او راه‌‌حلّی برای مشکلاتش پیدا نمی‌کند، دچار یک بن‌بست فکری شده و در نهایت به این نتیجه می‌رسد که اگر نباشد همه از عدم حضور او راحت‌تر هستند و با از بین بردن خود پایانی بر تمام رنج‌های موجود می‌شود.
این کارشناس اورژانس اجتماعی گفت: تجربه نشان می‌دهد که این افراد حالت دو سوگرایانه، یعنی یک حالت مرگ و یک حالت زندگی دارند و حتی کسانی که آگاهانه می‌خواهند خودکشی کنند هنوز نیروی زندگی را در خود دارند.
وی وظیفه درمان‌گر و شهروندانی که با این چنین افرادی مواجه می‌شوند را تقویت نیروی زندگی در فرد دچار بحران شده ذکر کرد و افزود: نیروی زندگی به‌عنوان گزینه‌ای در ذهن فرد رنج‌دیده وجود دارد، اما در هنگام بحران، ذهن انسان به‌صورت تونلی شده و دیگر به راه‌کارهای مختلف برای خروج از بحران نمی‌اندیشد.
ماهر در تشریح چرایی تصمیم به خودکشی در هر جامعه‌ای را منحصر به دیدگاه خاص خود عنوان کرد و از نظر روان‌شناسی به چرایی علل آن پرداخت و گفت: یک فرد عوامل خطر پایه دارد که فرد را در مقابل این مسئله آسیب‌پذیر می‌کند که می‌توان به عواملی مانند خانواده پُرتنش ناشی از فقر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اشاره کرد که به نیازهای عاطفی کودک و نوجوان در آن توجه نمی‌شود و هم‌چنین خانواده‌هایی که مصرف مواد مخدر و الکل در آن‌ها وجود داشته و یا اختلالات روانی و جسمی صعب‌العلاج برای خود فرد وجود دارد را از عوامل پایه‌ای خودکشی می‌توان عنوان کرد.
این کارشناس اورژانس اجتماعی گفت: وجود عوامل پایه‌ای، شخصیت فرد را دچار آسیب کرده و آستانه تحمل او را پائین می‌آورد و هنگامی که بحران فعال در این افراد به‌وجود می‌آید، به‌راحتی وارد وضعیت خودکشی می‌شوند که ممکن است این بحران در نگاه دیگران مسئله کوچکی باشد اما برای فرد مورد نظر رنج‌آفرین بوده و او را دچار مشکل می‌کند.
ماهر افزود: در نوجوانان به‌خاطر تجربه کمتر نسبت به بزرگسالان، عوامل سریع‌تر می‌توانند آن‌ها را به‌سمت خودکشی بکشاند، یعنی تنش‌ها و استرس‌های روانی و رنج‌های انفجاری، در یک نوجوان که منابع برای مقابله با خشم و رنج‌های نسبت به بزرگسالان برای او محدود است، بنابراین یک نوجوان برای خودکشی برنامه‌ریزی ندارد و یک تنش و دعوا او را به این سمت می‌کشد که با یک طرد و یا رها شدن و شکست ارتباط عاطفی ممکن است منجر به تجربه مراحل سوگ در فرد شود که جامعه و خانواده این ارتباطات را برای نوجوان مشروط ندانسته و او را نمی‌پذیرند، که نوجوان در مجموعه این رفتارها از سمت جامعه و خانواده در یک وضعیت ناامیدی رنج و غم قرار گرفته و رفتارهای نادرست و سرزنش دیگران هم می‌تواند علتی بر سرعت ورود افراد به وضعیت خودکشی باشد.
وی در تشریح علل خودکشی نوجوانان گفت: نوجوانان بسیار راحت‌تر از بزرگسالان تحت تأثیر عوامل ذکر شده دست به این‌کار می‌زنند که مربوط به شکست‌های عاطفی و اختلافات با والدین و هم‌چنین احساس طرد و انزوا نسبت به نسل گذشته یعنی والدینشان در یک احساسِ عدم دَرک شدن و به‌رسمیت شناخته شدن توسط والدین دارند.
کارشناس اورژانس اجتماعی تنش‌های خانوادگی و کنترل‌هایی که بعضاً نابه‌جا انجام می‌شود را منجر به تجربه استرس‌های زیادِ منجربه خودکشی در نوجوانان عنوان کرد.
وی افزود: ما چیزی به‌نام خودکشی نمایشی نداریم پس هر حرکتی که فرد با آن به خود آسیب می‌زند یک فریاد کمک‌خواهی است و این فریاد کمک‌خواهی اگر به‌درستی شنیده نشود، فرد خشم را درون خودش برمی‌گرداند.
ماهر تصریح کرد: در بحث خودکشی، کودکان و نوجوانان الگوی سرایت روانی بالایی دارند و وقتی می‌بینند کسی با روش خاصی این‌کار را می‌کند از آن الگوپذیری برای دیده شدن به هر قیمتی نموده و راه‌هایی را ولو مخرب انتخاب می‌کنند.
این کارشناس اورژانس اجتماعی گفت: وقتی نوجوان می‌بیند که از راه‌های دیگر نتوانسته دیده بشود و فرد دیگری با این حرکت مخرب چقدر دیده شده است، او هم این روش اشتباه را انتخاب می‌کند.
یکی از شهروندان در این رابطه گفت: تفاوت نسل جدید با نسل گذشته بسیار زیاد شده است و فرزندان در مواجهه با فضای جهانی اینترنت ذهنیت متفاوت‌تری با والدین خود دارند.
وی افزود: فرزند، عضو بی‌تکرار خانواده است و بسیاری از خانواده‌ها نیز به‌علت ناآگاهی بعضاً باعث صدمه به فرزندان خود می‌شوند.
این شهروند افزود: آگاه‌سازی خانواده‌ها و افزایش آموزش مهارت‌های زندگی به والدین و فرزندان، گام موثری در کاهش خطر خودکشی خواهد بود.
باید گفت که ما در مورد مسائل اجتماعی مسئولیت‌پذیر نیستیم و هنگامی در محلی که فردی برای اقدام به خودکشی در آن حاضر شده است جمع می‌شویم اقدام به تصویربرداری از آن فرد می‌کنیم که این خود نیز خطرناک است.
اقدام به فیلمبرداری و بیان مطالب تحریک‌‌برانگیز برای فردی که در حال اقدام به خودکشی است برای آن بسیار خطرناک است و همین اشتراک‌گذاری تصاویر در فضای مجازی و ابراز احساسات برای فردی که این کار را کرده است، موجب ترغیب دیگر نوجوانان می‌شود
بلاشک یادگیری مهارت‌های زندگی در نوجوانان که منجربه ایجاد تصویری درست از خود نوجوان و شکل‌گیری درست عزت نفس شود بسیار می‌تواند در کاهش آسیب اجتماعی خودکشی موثر باشد چرا که یک نوجوان اگر عزت نفس داشته باشد و ساختار شخصیتش با آن عزت نفس شکل بگیرد، متزلزل و شکننده نمی‌شود و این‌ها نیازمند بستر سالم است که والدین باید چالش‌های دوران نوجوانی را جدی بگیرند.
البته موضوع گرایش به مباحث دینی و اعتقادی بر نقش بسیار موثری در پیشگیری از معضل اجتماعی خودکشی دارد که نباید از نقش بی‌بدیل آن غافل شد.
و چه کشورهایی که در صنعت و اقتصاد در دنیا پیشتاز هستند اما در آمار خودکشی نیز گوی سبقت را از دیگران ربودند و کارشناسان یکی از علت‌های اصلی این موضوع را دوری انسان‌ها از بُعد دینی و اعتقادی عنوان می‌کنند.
باید از نقش نهادها و دستگاه‌های دولتی در کاهش این آسیب اجتماعی غافل نشد و بیشتر از قبل برای مقابله با این معضل اجتماعی در دستگاه‌های دولتی و فرهنگ‌سازی خانواده‌ها تلاش کرد.
پایان خبر/