به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان» بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف‌کننده آب در کشور، تأمین‌کننده امنیت غذایی است و هرگونه کمبود آب و تغییر اقلیم که اتفاق می‌افتد قطعا امنیت غذایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در دو دهه اخیر شاهد خشکسالی‌های بسیاری در سطح استان بودیم به طوری که میانگین بلندمدت بارندگی در سطح حدود ۲۴۹ میلیمتر و در ۱۰ سال اخیر به ۲۲۶ کیلومتر رسیده است و در استان همدان میانگین بلندمدت بارندگی حدود ۳۱۰ میلیمتر و در پنج سال اخیر حدود ۲۶۳ میلیمتر رسیده که نشان دهنده کاهش شدید بارندگی است.
میانگین بلندمدت دمای کشور حدود ۱۷.۴ درجه سانتیگراد درجه بوده که در ده سال اخیر به ۱۸.۵ درجه سانتیگراد رسیده است و در استان همدان هم شامل افزایش دما بوده‌ایم که در میانگین بلند مدت ۱۱.۶ درجه سانتیگراد بوده که در شرایط فعلی حدود ۱۲.۸ درجه سانتیگراد رسیده است.
تمام دشت‌های استان ممنوعه هستند و از این تعداد دشت‌های رزن، قهاوند، کبودراهنگ و اسدآباد دشت‌های ممنوعه بحرانی هستند و علاوه بر اینکه نمی‌توان چاه جدیدی ایجاد کرد برداشت آب هم با محدودیت‌هایی مواجه است و در دشت‌های ممنوعه بحرانی قابل برگشت به حالت اولیه نیستند و باید مدیریت شود تا تولید پایدار داشته باشیم.
با توجه به مشکل کم‌آبی ضرورت دارد با استفاده از نهاده‌های کمتر تولید بیشتری داشته باشیم و میزان بهره‌وری محصولات مختلف در کشور ۱.۴ کیلوگرم بر متر مکعب است و طبق آمارها میانگین بهره‌وری آب استان همدان نسبت به میانگین کشوری بالاتر است.
با رشد جمعیت و ادامه خشکسالی‌ها و محدودیت‌های آبی و عدم توسعه زمین‌های کشاورزی علاوه بر امنیت غذایی باید اقتدار غذایی هم داشته باشیم که باید بهره‌وری را افزایش داد که این مهم با کشاورزی دانش‌بنیان و نفوذ دانش در عرصه‌های تولیدی محقق می‌شود که در حال حاضر در کشور ضریب نفوذ دانش در عرصه تولید حدود ۶.۷ درصد است که مطلوب نیست و باید افزایش پیدا کند.
سیب‌زمینی به عنوان یک محصول غذایی مهم در دنیا چهارمین محصول پس از گندم، ذرت و برنج می‌باشد و تهیه بستر مناسب در شرایط رطوبتی مطلوب می‌تواند در مدیریت بهتر آبیاری عمق کاشت یکنواخت و مناسب، ایجاد پشته‌ها به اندازه دلخواه، فراهم آوردن شرایط جهت رشد هماهنگ بوته‌ها و خروج همزمان و یکنواخت جوانه‌ها از خاک بسیار موثر باشد.
محصول سیب‌زمینی دارای ریشه‌های ضعیف و سطحی است و دارای نیاز آبی بالایی است و با توجه به این نیاز و مشکلات کم‌آبی که در سطح استان و کشور وجود دارد استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری جهت توزیع یکنواخت آب در مزرعه، افزایش بهره‌وری مصرف آب ضروری به نظر می‌رسد.
باتوجه به نیاز بالای آبی و سطح زیرکشت این محصول در استان همدان مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح آبیاری و استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری می‌تواند در ارتقای بهره‌وری این محصول بسیار محصول موثر باشد.
در شهرستان همدان و بهار با توجه به اینکه پتانسیل تولید خوبی برای سیب‌زمینی دارند و کشاورزان با دانش که دارند و با کشت در فصل بهار و اسفند ماه نهایت استفاده را از آب سبز دارند و با این اقدام می‌توانند بهره‌وری آب را بالا ببرند اما در مناطقی مانند کبودراهنگ کشت سیب‌زمینی توجیه عقلانی ندارد.
یکی از راه‌کارهای افزایش بهره‌وری مصرف آب استفاده از کشت بر روی پشته‌های مرکب است، استفاده از این روش به منظور تولید سیب‌زمینی خوراکی مفید است و باعث افزایش ۳۲ درصدی در عملکرد محصول نسبت به کشت معروف یعنی کشت یک ردیف بر روی پشته ۷۵ سانتی‌متری است.
بیشترین سیستم آبیاری که در استان همدان استفاده می‌شود، سامانه بارانی است که در حدود ۱۳۶ هزار هکتار اجرا شده و ۱۰ هزار هکتار آبیاری قطره‌ای و ۱۷ هزار هکتار هم از سیستم آبیاری کم فشار استفاده شده است، استفاده از سامانه آبیاری قطره ای به جای سیستم آبیاری سطحی باعث کاهش ۳۰ درصدی در آب مصرفی و افزایش ۲۶ درصدی در بهره‌وری آب می‌شود.
از مزایای استفاده از پشته‌های تلفیق شده علاوه بر صرفه‌جویی در آب تبخیر آب هم کاهش می‌یابد و توزیع آب در سطح سایه‌انداز گیاه انجام می‌شود.
همدان به عنوان پایلوت الگوی کشت است و این روش به بهره‌وری و صرفه جویی کمک می‌کند و پیش بینی شده در سال اول ۸۵ میلیون متر مکعب در آب مصرفی بخش کشاورزی صرفه‌جویی شود و الگوی کشت می‌تواند در راستای امنیت غذایی و تولید پایدار موثر باشد.
انتهای خبر/حا