به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان»، تاریخ سرگذشت انسان‌ها است و جز جدایی‌ناپذیر که نمی‌شود از آن گریخت؛ در واقع هر جامعه تاریخی دارد که مملو از وجود انسان‌هایی است که یا به خوشنامی و یا بدنامی معروف‌اند، البته در تاریخ بیشتر انسان‌های خوشنام و حماسه‌ساز در تاریخ ماندگارترند.
یکی از انسان‌های که نامش چون شخصیتی خوشنام و حماسه‌آفرین در تاریخ به ثبت رسیده، سید جمال‌الدین اسدآبادی است که با نام منادی وحدت و بیدارگر اسلامی در تاریخ ماندگار است.
او از جمله مردان به نام و تاریخ‌ساز این مرز و بوم است که با دلیری‌های خود نامش را در تاریخ به خوشنامی ثبت کرده و جمهوری اسلامی بعداز گذشت سال‌ها نام او را در تقویم تاریخ روزانه در روز ۱۸ اسفندماه هم به ثبت رساند تا یاد و خاطرش در اذهان بماند.
حال در آستانه ۱۸ اسفندماه، سالروز بزرگداشت این شخصیت ملی، جهانی و بین‌المللی که متأسفانه با کوتاهی مسئولان شهرستانی، استانی و کشوری در سال ۹۳ در یونسکو به نام افغانی‌ها به ثبت رسید، به گفتگو با رئیس دانشگاهی که مزین به نام این شخصیت جهانی در زادگاه وی است، پرداختیم.
*پدر و مادر از شجره سادات حسینی بودند
رئیس دانشگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان»، با اشاره به زندگینامه‌ای از این شخصیت برجسته، گفت: سید جمال‌الدین اسدآبادی به سال ۱۲۵۴ قمری در کوی سیدان اسدآباد همدان دیده به جهان گشود، پدرش سید صفدر و مادرش سکینه بیگم، هر دو از شجره سادات حسینی مقیم آن سامان بودند. نیاکانش از ۶۷۳ قمری در اسدآباد سکنی گزیده و در همان دیار دار فانی را وداع گفته و جنب امامزاده احمد(ع) به خاک خفته‌اند که تاکنون نام و نشان ایشان در الواح قبورشان به جای مانده است.
صادق خزل‌پور ادامه داد: سیدجمال کوچک‌ترین فرزند خانواده بود، یک برادر و دو خواهر به نامهای سید مسیح‌الله، طیبه بیگم و مریم بیگم داشت. سید جمال‌الدین اسدآبادی، از پنج سالگی نزد پدر خود به فراگیری دانش پرداخت و به دلیل نبوغ و استعدادش، به زودی با تفسیر قرآن آشنا شد.
*سیدجمال پایه‌گذار نهضت فکری ضداستعمار و ضدانگلیس بود
وی با بیان اینکه سیدجمال برای ادامه تحصیل به قزوین، سپس تهران و نجف اشرف مهاجرت کرد، از محضر دو مرجع بزرگ زمان، شیخ مرتضی انصاری(ره) در فقه و اصول و ملا حسینعلی همدانی(ره) در اخلاق و عرفان، بهره‌های علمی و معنوی فراوان برد، افزود: او سپس در ۱۲۳۲ شمسی، بنا به دستور شیخ انصاری(ره) برای آشنایی با علوم جدید، عازم هندوستان شد، سپس به ممالک عثمانی رفت و از آنجا به مصر عزیمت کرد، در مصر توانست یک نهضت فکری ضداستعمار و ضدانگلیس را پایه‌گذاری کند و تشکیلاتی به نام «انجمن وطنی» به وجود آورد. شاگردانش، از جمله شیخ محمد عبده، این حرکت فکری را دنبال کردند که در سال‌های بعد زمینه‌ساز قیام مردم مصر علیه استعمار انگلستان شد.
رئیس دانشگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی تصریح کرد: پس از ترک مصر، مدتی در هندوستان ماند و آن‌گاه روانۀ اروپا شد و با همکاری محمد عبده دست به انتشار روزنامه «عروه الوثقی» زد.
*سیدجمال تحمل استبداد ناصرالدین شاه را نداشت
وی افزود: پس از آن که سید به دعوت ناصرالدین شاه به ایران آمد، با وجود اینکه به علت، استبداد ناصرالدین شاه نتوانست او را تحمل کند، وارد بصره شد و نامهای به آیت‌الله سید حسن شیرازی نوشت که در صدور فتوای مشهور تحریم تنباکو از جانب آیت‌الله شیرازی و قیام حاصل از آن تأثیر به سزایی داشته است.
خزل‌پور با بیان اینکه سید نشریه «ضیاء الخافقین» را پس از به لندن رفتن به چاپ رساند، اذعان کرد: او اندیشه خود را ترویج کرد و در نهایت با دعوت سلطان عبد الحمید پادشاه عثمانی به آن کشور رفت و این سفر، آخرین سفر سیدجمال‌الدین اسدآبادی بود.
*جسد سیدجمال به کابل انتقال یافته است
وی با بیان اینکه سید جمال‌الدین به دندان درد شدیدی مبتلا شد و در شوال ۱۳۱۴ق به وفات رسید، افزود: او را شبانه در نزدیکی محل سکونتش در استانبول به خاک سپردند، در ۱۳۲۴ شمسی، فیض محمد خان، سفیر وقت دولت افغانستان در آنکارا، موافقت دولت ترکیه را برای نبش قبر سید به دست آورد و بقایای جسد سید را در تابوتی به کابل انتقال دادند.
رئیس دانشگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی افزود: سیدجمال در طول عمر خود آثار چندی از خود بر جای نگذاشت ولی علاوه بر انتشار چندین نشریه در کشورهای مختلف، اندیشه و روان او همچنان در ممالک اسلامی و جهان اسلام جاری و ساری است.
* جهالت و بی‌خبری مسلمانان مهم‌ترین دلیل عقب ماندگی جهان اسلام
وی از جمله آثار سید جمال‌الدین اسدآبادی را «رساله نیچریه»، «رساله اکهوریان»، «مقاله تعلیم و تربیت»، «مقاله فضایل دین اسلام» و «فواید فلسفه» و انتشار «مجله العروه الوثقی»، «نشریه ابونظاره» و «نشریه ضیاء الخائفین» برشمرد و گفت: از نظر سید جمال، استبداد حاکم، جهالت و بی‌خبری توده مسلمان و عقب ماندن آن‌ها از کاروان علم و تمدن، نفوذ عقاید خرافی در اندیشه مسلمانان و دور افتادن آن‌ها از اسلام نخستین و نفوذ استعمار از مهم‌ترین دلایل عقب ماندگی جهان اسلام است.
خزل‌پور مهم‌ترین شاخصه‌های سید جمال را که عامل پیشرفت جهان اسلام بود و احیای تمدن اسلامی را به مدد اندیشه‌های خلاق و متعالی خود رقم زد، اصلاح‌طلبی دینی و بازگشت به اصول اسلام اصیل، وحدت و همبستگی جهان اسلام، استقامت و ایستادگی در مقابل استعمار و استبداد، باور توأمان به دین و سیاست، اعلمیت در علوم روز و مرجعیت علمی مسلمانان در جهان، تشکیل حکومت واحده و ایجاد جامعه فضیلت‌مند او برشمرد.
*بیش از هفت هزار کتاب در کتابخانه دانشگاه سیدجمال
وی با بیان اینکه هفت هزار و ۴۰ نسخه کتاب در کتابخانه دانشگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی موجود است، افزود: این کتاب‌ها مطابق رده‌بندی کنگره گزارش می‌شود.
رئیس دانشگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی با بیان اینکه در مجموع ۴۰۰ جلد کتاب در مرکز اسناد قرار دارد، تصریح کرد: تعداد هزار و ۱۵۰ منبع و۷۳۰ منبع دیجیتال در این کتابخانه موجود است.
*وجود ۱۱۳ جلد کتاب غیرفارسی در مرکز اسناد
وی با بیان اینکه کتابخانه دانشگاه دارای ۱۱۳ جلد کتاب غیرفارسی است که اکثر آن‌ها در مرکز اسناد نگهداری می‌شود، افزود: در مرکز اسناد تعداد ۹ دستگاه رایانه برای استفاده از منابع دیجیتال در نظر گرفته شده، البته این مرکز اسناد کار خود را در سال ۱۳۹۹ آغاز کرده است
*وجود ۵۰۰ مقاله با موضوع سید جمال‌الدین اسدآبادی
خزل‌پور با بیان اینکه حاصل تلاش‌های تیم پژوهشی بیداری اسلامی برای جستجو و یافتن مقالات علمی دانشمندان و صاحب‌نظران، یافتن هزار مقاله با قدمت یک قرن بود که به منظور استفاده بهینه از نتایج، ۵۰۰ مقاله با ارتباط مستقیم موضوع سید جمال‌الدین اسدآبادی و بیداری اسلامی و استعمارستیزی انتخاب و چاپ شد.
وی اذعان کرد: همچنین ۴۰۰ جلد کتاب مرتبط با موضوع سید جمال‌الدین اسدآبادی و تعدادی میز هم‌اندیشی برای استفاده و مطالعه مراجعان در دسترس است.
خزل‌پور با اشاره به راه‌اندازی کیوسک‌های هوشمند در مرکز اسناد سید جمال‌الدین پژوهی دانشگاه همزمان با سومین همایش ملی احیاگری تفکر دینی، سیاسی بر مدار جهاد تبیین در سال ۱۴۰۱، افزود: این کیوسک‌ها مطابق آخرین دانش فناورانه و به همت نیروی انسانی فنی دانشگاه ساخته شده است که در این کیوسک علاقه‌مندان می‌توانند در رشته‌های مختلف علمی به بیش ۳۰ هزار نسخه کتاب در خصوص بیداری اسلامی، سید جمال‌الدین اسدآبادی، استعمارستیزی، استکبارستیزی و غیره دسترسی داشته باشند.
انتهای خبر/ن