پژوهشگر حوزه جمعیت اظهار کرد: تغییرات سبک زندگی به منزله تغییرات فرهنگی، بر سرعت و شتاب تحولات باروری تأثیری بسزا داشته‌اند.
به گزارش عصرهمدان؛ تغییر سبک زندگی در کشور طی سال‌های اخیر، توسط هجمه‌های تبلیغاتی سنگین و تحریم‌های شدید اقتصادی دشمنان از راه‌های گوناگون، تحولات جمعیتی عظیمی را به دنبال داشته است که در آینده‌ای نه چندان دور ارمغانی جز سالمندی جمعیت و کاهش نیروی جوان ندارد.
این معضل برای آینده کشور که به سرعت درگیر پیری جمعیت می‌شود بسیار نگران کننده است.
در واقع پیری جمعیت می‌تواند منشا چالش‌های فراوانی برای دولت و کشور باشد، چرا که جمعیت، مبنای سرمایه‌گذاری در زمینه توسعه راه و مسکن، توسعه تولید و بنگاه‌های اقتصادی، توسعه تاسیسات آموزشی و درمانی، ایجاد تسهیلات رفاهی و تامین انرژی و… است که می‌طلبد دولت با برنامه ریزی صحیح و به موقع از وقوع چالش‌های جدی پیشگیری کند.
بنابراین این چالش از عوامل مختلفی نشات گرفته است و برای حل مسئله می‌بایست تمامی جوانب را مورد بررسی قرار داد تا با کارشناسی و چاره اندیشی به موقع از ایجاد این بحران در کشور جلوگیری شود.
در همین خصوص حجت‌الاسلام میلاد صالحی، پژوهشگر خانواده و جمعیت و دبیر سابق مجمع فعالان عرصه جمعیت استان همدان در گفتگو با خبرنگار عصرهمدان؛ گفت: تحولات جمعیت، برآیند تغییر و دگرگونیِ عوامل شکل دهنده آن است؛ عواملی که با عنوان فرایندهای سه گانه باروری، مرگ و میر و مهاجرت شناخته می‌شوند و درعین حال با عوامل ناپیدای دیگری مانند کمیت و ویژگی های جمعیتی، شکل نهایی به خود می گیرند.
وی افزود: تحولات جمعیتی، محصولِ دگرگونی هایی است که خود، متأثر از عوامل بیرونی هستند. عواملی زیرساختی همچون اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به عنوان اصلی ترین محرک های جمعیتی به شمار می آیند.
حجت الاسلام صالحی ادامه داد: در این میان ، می‌توان مدعی شد که عوامل فرهنگی هم بر فرایند باروری جمعیتی تاثیر دارند و با تغییر ساختار فکری و نگرشی و باورداشت‌ها و ذهنیت ها، ترکیب سن و نرخ باروری دستخوش تغییرات بنیادین می شود، همانگونه که پیداست فرهنگ از مفاهیمی است که تعاریف پرشمار و گوناگونی دارد.
این پژوهشگر حوزه جمعیت اضافه کرد: شاید بهترین معادل‌سازی برای مفهوم فوق این جمله باشد: فرهنگ به شیوه‌ای از زندگی اطلاق می‌شود که اعضای یک جامعه آن را فرا می‌گیرند و بدان عمل می‌کنند و از نسلی به نسل دیگر انتقال می‌دهند.
وی اذعان داشت: لازم به‌ذکر است فرهنگ دارای سه مؤلفه مهم ابعاد شناختی چون ارزش‌ها ، ابعاد سازمانی چون هنجارها، ابعاد مادی که در قالب هنر و معماری و رسانه تجسم می پذیرد، می‌باشد.
حجت الاسلام صالحی عنوان کرد: منظور ما از بیان رابطه میان فرهنگ و جمعیت، بررسی این مسئله است که عوامل فرهنگی تجلی یافته در باورها، ارزش‌ها، نگرش‌ها، هنجارها و ترجیحات اجتماعی، چگونه به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر تحولات جمعیتی اثر می گذارند؟
این پژوهشگر تصریح کرد: بنابر نظریه انتقال جمعیتی، هر چقدر میزان توسعه یافتگی در منطقه و کشوری بیشتر باشد، انتظار می‌رود میزان باروری پایین تر باشد؛ زیرا فرایند گذار باروری از طریق عواملی با ماهیت فرهنگی، شدت بیشتری به خود گرفته است.
وی گفت: عواملی همچون نشر و ترویج جنبش‌های زنان و نیز برابری طلبی جنسیتی در تحصیلات، شغل و کارکردهای اجتماعی مشابه پسران و دختران که در سایه این متغیرهای فرهنگی شاهد کاهش باروری تدریجی مانند تأخیر در ازدواج و کاهش تمایل به آن، تأخیر در فرزندآوری، افزایش طلاق، افزایش خانواده های غیرمتعارف، افزایش و مقبولیت رفتارهای جنسی خارج از ازدواج، توافق بر بی فرزند ماندن اختیاری و سقط جنین و… از جمله پیامدهای هجوم فرهنگی می باشد.
دبیر سابق مجمع فعالان عرصه جمعیت استان همدان ادامه داد: روشن است که این تغییرات به منزله تغییرات فرهنگی، بر سرعت و شتاب تحولات باروری تأثیری بسزا داشته اند.
حجت الاسلام صالحی افزود: پس از گمانه‌زنی های بیش از یک دهه بین متولیان فرهنگ و قانون و مجریان آن اعم از مجمع تشخیص مصلحت نظام در تدوین پیش نویس سیاست های کلی جمعیت، مصوبات سه گانه جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی تا تصویب قاون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده توسط مجلس شورای اسلامی و ابلاغ آن به قوه مجریه، ظرفیت‌های قانونی قابل توجهی به مسئله جوانی جمعیت افزوده شد.
وی ادامه داد: موضوع فرهنگ‌سازی برای جوان‌سازی جمعیت را باید از دو بعد بررسی کرد: اول همان چیزی است که متن قانون جوان‌سازی تا اندازه‌ای تلاش کرده آن را پوشش دهد یعنی توزیع مسئولیت میان نهادها و ارگان‌های مختلف متناسب با ماموریت‌های هر دستگاه، اما بعد دوم که باید با نگاه کلان‌تری به آن توجه کرد، این است که ببینیم ردپای درخواست ها و مطالبات مردمی در جریان این سیاست‌گذاری کجاست؟
وی در پایان گفت: لذا در مرحله پسا قانون، ماموریت نخبگان، کارشناسان فرهنگی و حلقه های میانی فرهنگ جوانی جمعیت شناخت نیازهای فرهنگی و نقش آفرینی فرهنگی براساس آن نیازها و متناسب با اقلیم مخاطبین است.
انتهای پیام/سا