به گزارش خبرنگار سلامت پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان» بیماری تب مالت یک بیماری مشترک بین انسان و حیوانات است و استان همدان در میانگین کشوری یکی از استان‌های در رده بالای ابتلا به این بیماری قرار دارد.
به گفته پزشکان درمان تب مالت سخت بوده اما راه‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری آسان است.
برای کنترل تب مالت اقداماتی در استان انجام شده که به گفته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان همدان در کاهش آمار ابتلا تأثیر داشته است.
در ادامه گفتگویی داشتیم با فاطمه ترکمان‌اسدی تا اطلاعات بیشتری درباره بیماری تب مالت و راه‌های انتقال و درمان آن دریافت کنیم.
عصر همدان: منشأ بیماری تب مالت چیست؟
ترکمان‌اسدی: این بیماری می‌تواند از حیوانات مختلف به انسان منتقل شود ولی الان مهم‌ترین دغدغه ما حیوانات دامی به طور مشخص گاو و گوسفند است. عامل بیماری‌زا یک باکتری است که در دام تکثیر پیدا می‌کند، این باکتری دام را مبتلا کرده و سپس به انسان منتقل می‌شود ولی تب مالت طیف گسترده‌ای از علل را دارد که می‌تواند در میزبان‌های مختلف ایجاد بیماری کند.
در مواردی حتی از سگ هم گزارش ابتلا به تب مالت داشتیم و این بیماری از حیوانات مختلف قابل منتقل است.
عصر همدان: چرا در همدان شاهد ابتلای بالای به این بیماری هستیم؟
ترکمان‌اسدی: در خیلی از کشورهای مختلف موفق شدند تب مالت را با آموزش، مداخلات و کار تیمی محدود کنند، برای چنین بیماری که کنترل آن از دایره انسان خارج است کارهای زیادی باید انجام می‌شود چون فقط نمی‌شود جامعه انسانی را وارد این کار کرد و فاکتور و مؤلفه‌های مختلفی در این‌جا نقش دارند.
در کشورمان متأسفانه آمار تب مالت بالا است و استان همدان بالاترین آمار ابتلا به تب مالت در کشور را به خود اختصاص داده است چون دام‌پروری پررنگ‌تری دارد و عشایر و جوامع روستایی در آن نسبت به صنعت فعالیت بیشتری دارند.
با توجه به آمار بالای ابتلای تب مالت در استان همدان تلاش کردیم اقدامات جدی داشته باشیم تا این آمار کنترل شود، در سال ۱۴۰۰ آمار ما ۱۳۴ به ازای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت بود که خیلی عدد بزرگی محسوب می‌شد.
این آمار از سال ۱۴۰۱ با تلاش دانشگاه علوم‌پزشکی، دامپزشکی استان و جهادکشاورزی روند نزولی به خود گرفت، علی‌رغم اینکه در کشور جزء بالاترین تعداد ابتلا بودیم اما در سال ۱۴۰۱ به عدد ۱۰۱ به ازای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، در سال ۱۴۰۲ به عدد ۱۱۰ به ازای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و در نهایت به ۷۹ در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت رسیدیم. این تعداد حجم گسترده‌ای در سطح استانی است که مداخلات صورت گرفت و هنوز معتقدیم که هزاران کار تیمی لازم است انجام دهیم تا این اعداد کاهش بیشتری داشته باشند.
البته در بازه کمتر از سه سال با کار تیمی موفق شدیم تب مالت را نزدیک به ۵۰ درصد کاهش دهیم کار بسیار بزرگی بود که نشان از تلاش فراوان تیم دارد.
عصر همدان: راه‌های انتقال تب مالت را توضیح دهید:
ترکمان‌اسدی: راه‌های انتقال تب مالت تقسیم‌بندی می‌شود، یکی از راه‌های انتقال از طریق خوردن لبنیات آلوده و محصولات لبنی غیر پاستوریزه حتی بستنی سنتی است. گاهی اوقات گوشت و فرآورده‌های گوشتی آلوده و جگر می‌توانند باعث انتقال آلودگی به انسان شوند، دغدغه‌مندی دیگر ما به انتقال استنشاقی مربوط می‌شود و اگر دامدار ما به صورت سنتی فعالیت می‌کند و در کنار محل سکونت خود گاو و گوساله نگهداری می‌کند ممکن است در معرض خطر ابتلا به تب مالت باشد.
تنها راه انتقال انسان به انسان تب مالت، انتقال بیماری از مادر مبتلا به جنین است و همینطور در پیوند اعضاء نیز باید توجه شود که عضو حتما در سلامت کامل باشد.
افرادی که شغلشان این است که واکسن به دام‌ها می‌زنند باید دقت کنند که از طریق سوزن مبتلا به بیماری نشوند و اشتباه وارد دست و بدن آن‌ها نشود، افرادی که در آزمایشگاه‌های کشت تب مالت نیز فعالیت دارند می‌توانند حین مداخلات تشخیصی به این بیماری مبتلا شوند پس راه‌های انتقال متنوع و گسترده است.
عصر همدان: علائم ابتلا به تب مالت کدام است؟
ترکمان‌اسدی: نگرانی در ابتلا به تب مالت جدی است، آنچه در جوامع متنوع شهری باعث ابتلا به تب مالت می‌شود و روز به روز بیشتر شده است مصرف لبنیات غیر پاستوریزه محسوب می‌شود و لازم است مردم به این نکته توجه کنند. تب مالت به تب هزار چهره معروف است چون از علائم حاد می‌تواند شروع شود تا علائم مزمن و خیلی اوقات علائم عجیبی دارد، سردردهای ماندگار، افسردگی، گوشه‌گیری، تب، بدن درد، درد مفاصل، تورم مفاصل، گرفتگی اندام‌ها و هر علامت دیگری می‌تواند نشان‌دهنده ابتلا به تب مالت باشد.
در واقع تب مالت طیف وسیعی از علائم ابتلا دارد، تب مالت هر ارگان بدن را می‌تواند درگیر کند و گاهی اوقات این علائم بسیار شدید است و گاهی اوقات خفیف و در حد یک ناراحتی روحی که فرد به روانشناس مراجعه می‌کند و متوجه ابتلا به بیماری تب مالت نمی‌شود. برای تشخیص این بیماری در هر بیمار باید نیم‌نگاهی به تب مالت داشته باشیم، گاهاً تشخیص این بیماری با تأخیر است چون تظاهر آن غیر معمول از بیماری تب مالت است.
تست‌های تشخیصی پس از بررسی علائم با آزمایش خون، کشت خون و تست‌های مولکولی است، فرد مبتلا به تب مالت ممکن است در طولانی مدت دارو مصرف کند و بعداز قطع دارو مجدداً عود دوم و سوم داشته باشد، تب مالت گاهاً مهره کمر فردی را درگیر می‌کند، تب مالت درمان می‌شود اما عوارض مهره‌های کمری ماندگار می‌شود.
عصر همدان: راه‌های پیشگیری از ابتلا به تب مالت را توضیح دهید.
ترکمان‌اسدی: برای پیشگیری از ابتلا به تب مالت در ابتدا باید دید کدام گروه پرخطر هستند، مثلا کارکنان کشتارگاه، قصابان، دامداران و کارکنان آزمایشگاه‌های میکروبیولوژی افراد پرخطر محسوب می‌شوند. افراد عادی جامعه جزء پرخطرها نیستند اما اگر اصرار دارند دائم لبنیات سنتی مصرف کنند جزء گروه‌های پرخطر قرار می‌گیرند، حال اگر این گروه‌ها نکات بیان شده را رعایت کنند می‌توان به آمار پایینی رسید.
هنوز هم آمار ابتلا به تب مالت در همدان علی‌رغم مداخلات پیشگیرانه نسبت به میانگین کشوری بالا است، شهروندان باید دقت کنند از مصرف لبنیات سنتی بپرهیزند چراکه بیماران زیادی در بالین می‌بینیم که با ابتلا به این بیماری تا سال‌ها گرفتار می‌شوند.
استفاده از ماسک و شیلد در برخورد با دام خصوصاً حین زایمان دام و سقط مهم است، استفاده از دستکش و چکمه بلند نیز به پیشگیری از ابتلا کمک می‌کند تا میزان مواجهات کمتر شود در مجموع هرچه دامداراری‌های سنتی به سمت مدرن شدن بروند در کاهش موارد تب مالت تأثیر دارند.
عصر همدان: آیا جوشاندن شیر سنتی بازهم خطر ابتلا به تب مالت را باقی می‌گذارد یا خیر؟
ترکمان‌اسدی: اگر شیر تهیه شود و در منزل با نظارت و اطمینان جوشانده و مصرف شود مشکلی ندارد اما مصرف کشک، سرشیر، پنیر ماست و خامه می‌تواند آلوده کننده باشد، البته در صورتی که این مواد لبنی را خود فرد با جوشاندن شیر تهیه کند مشکلی ایجاد نمی‌کند.
عصر همدان: راه‌های درمان تب مالت را توضیح دهید.
ترکمان‌اسدی: راه‌های درمان تب مالت مختلف است، تب مالت بیماری هزار چهره است و در ابتدا باید دید این بیماری کدام ارگان بدن را درگیر کرده است، معمولا درمان به صورت دوماه تزریقی و خوراکی و یا کاملا خوراکی است. در برخی موارد بیماری عود می‌کند و مجدداً باید دارو مصرف شود، در این صورت مدت زمان مصرف دارها دوماهه نیست و سه تا پنج ماه باید آنتی بیوتیک مصرف شود.
درمان تب مالت سنگین است اما با اقدامات پیشگیرانه می‌شود به این بیماری مبتلا نشد، طول درمان بستگی به ارگانی که درگیر شده است دارد و حتی ممکن است در برخی موارد منجر به تعویض درچه قلب شود، آسیب استخوانی و آبسه کبدی نیز از دیگر مشکلاتی است که با ابتلای فرد به تب مالت مشاهده می‌شود.
راه پیشگیری از ابتلا به تب مالت بسیار آسان است و با مصرف لبنیات پاستوریزه و رعایت نکاتی که بیان شد می‌توان در کاهش آمار ابتلا به این بیماری قدم برداشت.
انتهای خبر/ سع