به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «عصرهمدان»؛ تورم یکی از مسائل اقتصادی مهم در ایران است که تاثیرات گستردهای بر جنبههای مختلف زندگی اقتصادی و اجتماعی دارد. با افزایش تورم، ارزش پول ملی کاهش مییابد و قدرت خرید مردم کم میشود.
این موضوع به ویژه برای خانوارهایی که درآمد ثابت دارند، بیشتر محسوس است، تورم باعث افزایش قیمت کالاها و خدمات میشود که منجر به افزایش هزینههای زندگی خواهد شد.
این امر به ویژه بر کالاهای اساسی و خدماتی که نیازهای اولیه جامعه را تامین میکنند، تاثیر میگذارد، تورم میتواند باعث کاهش سرمایهگذاری و تولید شود زیرا هزینههای تولید افزایش مییابد و عدم اطمینان در بازار باعث میشود کارآفرینان ریسک کمتری بپذیرند.
این موضوع میتواند به کاهش اشتغال و بیکاری منجر شود، تورم معمولا به نفع کسانی است که داراییهای متنوع مانند ملک و سهام دارند که ارزش آنها با تورم ممکن است افزایش یابد. در مقابل، افراد بدون دارایی و با درآمد ثابت، بیشتر آسیب میبینند. افزایش تورم میتواند به ازدیاد خروج سرمایه از کشور و افزایش تقاضا برای ارزهای خارجی منجر شود.
این امر میتواند به کاهش ارزش پول ملی در بازارهای بینالمللی منجر شود، با افزایش قیمتها، ممکن است صادرات کاهش یابد در حالی که واردات به دلیل افزایش هزینهها بیشتر میشود.
این میتواند باعث ایجاد کسری در تراز پرداختهای خارجی کشور گردد. این موارد تنها بخشی از تاثیرات کلی تورم در ایران هستند، و این مسئله میتواند بنا به شرایط اقتصادی، سیاستهای داخلی و روابط بینالمللی کشور دگرگونیهای جدیدی به خود ببیند.
بیتا شایگانی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «عصر همدان»،مسأله تورم در ایران یک مسأله چند جانبه است، بخشی از تورم مربوط به داخل ایران و بخشی به خارج از ایران برمیگردد، اظهار کرد: تورم سبقه طولانی دارد و مجموعهای از عوامل در طول سالهای متمادی و چهار دهه است.
وی با بیان اینکه در علم اقتصاد مازاد تقاضا بر عرضه که به افزایش بیرویه قیمتها در طی یک دوره زمانی منجر شود را تورم مینامند، گفت: اقتصاد ایران طی سالهای متمادی از تحریمهای بینالمللی آسیب دیده است.
دانشیار اقتصاد دانشگاه پیام نور با اشاره به اینکه فشارهایی که بر اقتصاد ایران وارد میشود به افزایش قیمت نهادههای وارداتی تولید و افزایش قیمتهای محصول ارائه شده به مصرفکننده منجر میشود، ابراز کرد: تحریمها مانع از ورود درآمدهای صادراتی حاصل از محصولات مانند نفت میشود.
تاثیرات سوء مدیریت در اجرای سیاستهای اقتصاد کلان
وی با تأکید بر اینکه اقتصاد ایران مسأله بسیار پیچیدهای است به این دلیل که بیشتر از اینکه ما آسیبهای اقتصادی را داشته باشیم آسیبها ناشی از مدیریت اقتصاد را داریم، تصریح کرد: در طی این سالها منابع کافی، نهادهای تولید داشتیم اما چون مدیرانی که درصدر کار قرار گرفتند نتوانستند از امکاناتی که به طور بالفعل در اختیارشان قرار گرفته و دچار کمبود هم نبودند مدیریت درستی انجام دهند و ما منابع خود را هدر دادیم.
شایگانی با بیان اینکه مدیریت غلط نتوانسته تولیدکنندگان را به تولید دعوت کند و حتی تولیدکنندگان موجود هم به دلیل قوانین متعدد، فضای مبهم کسب و کار، رانتجوییها و انحصارات مختلف، ضعفهای زیرساختی، اجرای ضعیف قوانین و ضعف سیستمهای حمایتهای تأمین مالی از تولید فاصله گرفتهاند، مطرح کرد: سیستمهای تأمین مالی از فعالیتهای مختلف اقتصادی چه نوآورانه چه روتین و مربوط به نخبگان بانکمحور و با وضعیت تکلیفی بدون توجه به اولویتهایی است که برای آن برنامههای مختلف در نظر گرفته باشند.
وی بیان کرد: اجرا ضعیف قوانین در کنار قوانین متعدد و متناقض و یکدفعهای اعمال میشوند فضای تولید را برای تولیدکنندگان یک فضای غیرقابل تحمل کرده و تولیدکنندگان به نام نولید ثبت میشوند اما در عمل غالباً سفتهبازی، سلفخری میکنند و یا وارد کننده هستند.
دانشیار اقتصاد دانشگاه پیام نور بخشی از افزایش قیمتها را ناشی از خصوصیسازیهای ناقص دانست، و تصریح کرد: عدم شفافیت اطلاعاتی تولیدکنندگان و ضعف بازار بورس باعث میشود مشارکت تأمین مالی برای سرمایهگذاری هم وجود نداشته باشد.
وی با بیان اینکه عدم مشارکت مالی در سرمایهگذاری باعث میشود فاصله بخش عرضه اقتصاد همواره از تقاضا بیشتر شود و در نتیجه افزایش بیرویه قیمتها را شاهد باشیم، گفت: سیاستهای ارزی و قوانینهای مختلف آن و انواع تعیین قیمتهای مختلف در این سیستم نیز در افزایش قیمتها موثر است.
شایگانی با تأکید بر اینکه سیاستهای پولی گاهی به تحریک پایه پول منجر میشوند که در سالهای اخیر سعی شده کنترل شود که نتیجه آن فشار آوردن بر تأمین اعتبارات برای بخش خصوصی میشود که این بخش حمایت فرد، گروه، بنیاد و ارگان خاصی را ندارد و زیر فشار واردات محصولاتی که از کشورهایی مانند چین و پاکستان وارد میشود و کشور را تسخیر میکنند قد خم میکنند و جایی برای تولید ندارند و به تدریج حذف میشوند و وارد فعالیتهایی میشوند که به هیچ وجه برای اقتصاد مولد نیست.
وی با اشاره به اینکه گاهی اوقات در سرمایهگذاریهای انجامشده امکانسنجی درستی انجام نشدهاست، افزود: در این سرمایهگذاریها سیستم برندهشدن در مناقصات و سیستم رقابتی در فرآیند سرمایهگذاری هم رعایت نمیشود و بسیاری از آنها متعلق به نهادهای مشخصی است.
دانشیار اقتصاد دانشگاه پیام نور با تأکید بر اینکه عملکرد ضعیف و ناکارا عمل کردن سرمایهگذاریهای انجام شده هرگز دیده نمیشود و مجدداً با مراجعه به بانکها وام میگیرند و در پرداخت آن به مشکل میخورند، گفت: سیستم بانکی نیز از تأمین مالی برای این سرمایهگذاریها ناتوان است که نتیجه آن تورم توأم با رکود میشود که سالهای متعددی این بیماری در ایران وجود دارد به طوری که این بیماری دیگر از بیماری عادی خارج شده و به تورم توأم با رکود تبدیل شده و به عنوان بیماری مزمن اقتصاد شناخته میشود و این وضعیت بهتر نخواهد شد.
روحیه جهادی راه برونرفت از مشکلات اقتصادی
وی با بیان اینکه برای رفع تورم روحیه جهادی حاکم بر ابتدای انقلاب اسلامی را میطلبد که بسیجی وار وارد عمل میشدند، مطرح کرد: در اوایل انقلاب تحصیلکردههای خارج از کشور به ایران آمدند. و در دورترین مناطق کشور با عشق کار میکردند.
شایگانی با تأکید بر اینکه ذرهای از آن حس، شور و انرژی اوایل انقلاب در مدیران و تصمیمگیران کنونی باشد به وعدههای داده شده عمل کنند اقتصاد کشور رو به بهبود میرود، عنوان کرد:شفافیت اصل اول اقتصاد است برای اینکه یک سیستم مبتنی بر بازار وجود داشته باشد، افزود: از بین بردن رانتها، پاسخگو بودن افراد در برابر قانون و یکسان بودن قوانین مدرن، روشن، شفاف نسبت به همه به اقتصاد کمک میکند.
وی با اشاره به اینکه زورگوییهای از سوی کشورهای دیگر وجود دارد اما ایران تکلیف خود را درباره شفافیت مالی مشخص کند و برای حضور در سطح بینالمللی پایشهایی لازم است، تصریح کرد: برای اتصال به جریان سیستم پولی و مالی بینالمللی نمیتوانید یک کشور گوشهنشین بود و بلیط برنده را به دست افرادی سپرد که گاهی در قالب رمز ارز، غیر رمز ارز، انتقال منابع مالی به کیفی و پلتهایپولی از مسیرهای غیرمتعارف اقتصاد را تحتتاثیر قرار دهند که در این صورت نمیتوان جریان منابع و سرمایههای مالی را به کشور وارد کرد.
اصلاح باورها راه نجات اقتصاد
دانشیار اقتصاد دانشگاه پیام نور با بیان اینکه در دنیا کشورهای پیشرفته هم نمیتوانند در همه حوزهها سرمایهگذاری داشته باشند و در همه محصولات خودکفا باشند چرا که منابع تولید کافی وجود ندارد، عنوان کرد: تا زمانی که باورهای خود را اصلاح نکنیم و حس ملیگرایانه خود را تقویت نکنیم و رفتار اشتباه خود را اصلاح نکنیم نمیتوانیم اقتصاد کشور را نجات دهیم.
وی با بیان اینکه باید سیستمهای مالی شفافکنیم و تکلیف خود را در برابر دنیا از نظر قوانین و مقررات مشخص کنیم که آیا میخواهیم با این سیستمها کار کنیم با نمیخواهیم، تأکید کرد: با سیستمهای مالی موجود در کشور راه به جایی نمیبریم چرا که یکی از بزرگترین مشکلات اقتصاد داخلی ما عدم شفافیت است.
شایگانی با بیان اینکه گام اول در جهت اصلاح اقتصاد کشور شفافیت، مدیریت منابع و حس احساس مسئولیت است، گفت: در حال حاضر مسئولان اقتصادی ایران بیشتر از آنکه مسائل ذاتی اقتصاد را حل کنند باید ابتدا مسائل فکری و فرهنگی خود را اصلاح کنند.
وی با بیان اینکه اگر مدیران ما بتوانند به حرفها و وعدههای خود عمل کنند و حتی اگر حرفهای آنها مبتنی بر باور علم اقتصاد بود نه مبتنی بر هیئتی عمل کردن قطعاً مشکلات اقتصادی کمتری داشتیم، مطرح کرد: گرداندن اقتصاد با ملاحظات احساسی کوتاه مدت محقق نمیشود و تا یک حدی میتوان برنامههای کوتاهمدت را برنامهریزی کرد چرا که دیگر زیرساخت وجود ندارد.
دانشیار اقتصاد دانشگاه پیام نور با تأکید بر اینکه امکانسنجیها بایستی مبتنی بر علم اقتصاد باشد، گفت: مسئولان اگر میبینند مسیری را اشتباه رفتهاند از همان مسیر برگردند نه آنکه کل منابع را به فعالیتهایی اختصاص دهیم که بازدهی ندارند.
تخصص و تعهد اصول اولیه اقتصاد
وی با بیان بیان اینکه با اولویتبندی مسائل اقتصادی و به درستی نیروهای اقتصادی را تخصیص منابع دهیم و با رعایت وضعیت رقابت اصل را بر دانش، تخصص و تعهد قرار دهیم، ابزار کرد: پذیرفتن مدیریت با عدم دانش و تخصصی با باورهای ما در تناقض است.
شایگانی با بیان اینکه تا زمانی که این مشکلات را حل نکنیم علم اقتصاد به یاری ما نخواهد آمد؛ با بزرگ حرف زدن بزرگ نمیشویم؛ با برنامهریزی کوتاهمدت لحظهای و احساسی به نتیجه نمیرسیم، عنوان کرد: باید از تجارب سالهای گذشته داخل کشور و کشورهای دیگر استفاده کرد و فضای تولید را متناسب با متخصصان علم اقتصاد فراهم کنیم چرا که اقتصاد یک علم کاملا سیستماتیک و نظاممند است.
انتهای خبر/حا